Η ομάδα πίεσης ή Λόμπι είναι μια ομάδα προσώπων που προσπαθεί να επηρεάσει τα όργανα της εκτελεστικής και της νομοθετικής εξουσίας, επιδιώκοντας την πιο συμφέρουσα για τα μέλη της, ή και για το κοινωνικό σύνολο, απόφαση ή λύση.
Οι ομάδες πίεσης είναι συνήθως εργατικά συνδικάτα, κινήματα νέων, φεμινιστικά κινήματα, ενώσεις γονέων κ.τ.λ. καθώς και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, σε τοπικό ή διεθνές επίπεδο.
Ενώ επισήμως δεν αναγνωρίζεται η δύναμή του ποτέ ουσιαστικά, στην πραγματικότητα όσες ομάδες λειτουργούν παρασκηνιακά επηρεάζοντας πρόσωπα και καταστάσεις έχουν αρκετά υπολογίσιμη δύναμη, με αποτέλεσμα να έχει μελετηθεί από πολλούς επιστήμονες σε πολλές μελέτες και διαστάσεις.
Η επιρροή των λόμπι στην Αμερικανική εξωτερική πολιτική
Τα λόμπι έχουν ιδιαίτερο ρόλο και σημασία στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Στι ΗΠΑ δρουν εθνικές ομάδες, οι οποίες είναι ικανές να ασκήσουν πίεση στις αρχές και φορείς της αμερικανικής κυβέρνησης στο πλαίσιο των δημοκρατικών διαδικασιών και της νομιμοποιημένης εκπροσώπησής τους.
Η διαδικασία, η λειτουργία και η αποστολή των ομάδων επιρροής και πίεσης εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πρακτικών, που θα μπορούσε να οριοθετηθεί ή να πλαισιωθεί από την έννοια «δημόσια διπλωματία».
Στο πλαίσιο αυτό, η άσκηση επιρροής από ομάδες πίεσης συνιστά μια μέθοδο που χρησιμοποιούν τα κράτη για να ενισχύσουν την εικόνα και την παρουσία τους, τόσο στο επίπεδο διαμόρφωσης της αμερικανικής πολιτικής, όσο και σε ευρύτερο πλαίσιο, όπως αυτό των διεθνών και περιφερειακών οργανισμών, οικονομικών θεσμών κ.α.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής δραστηριοποιούνται πολλά και διαφορετικά λόμπι εθνικών ομάδων, όπως το Ισραηλινό, το Ελληνικό, το Τουρκικό, το Αρμενικό, το Ιρλανδικό κ.α., τα οποία αναπτύσσουν συχνά αντίθετες και συγκρουόμενες δράσεις.
Το ισραηλινό και το ιρλανδικό έχουν ιδιαίτερη σημασία και ιστορία στην επιρροή που ασκούν στις ΗΠΑ. Η περίπτωση του τουρκικού λόμπι έχει βαρύνουσα σημασία για την Ελλάδα, καθώς προωθεί συμφέροντα ενάντια στα δικά μας.
Ειδικότερα σε σχέση με τις ομάδες επιρροής, υπάρχει εκτενής βιβλιογραφία στην άσκηση δημόσιας διπλωματίας του κράτους του Ισραήλ από το 1948 και εντεύθεν που ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ, με αναφορές ήδη από το 1942 στην φάση της προετοιμασίας των εξελίξεων που έλαβαν χώρα και αφορούσαν στην ίδρυση ουσιαστικά του ισχυρού λόμπι στις ΗΠΑ, όπως ήταν διαπιστευμένο στο Καπιτώλιο ως American – Israeli public Affairs Committee.
Τι ιδιαίτερο έχουν οι ΗΠΑ και τα λόμπι έχουν τέτοια σημασία
Το βασικό είναι πως πρόκειται για την ισχυρότερη χώρα του κόσμου από το 1945 και μετά. Υπάρχει όμως και μία ιστορική διάσταση.
Ως ένα «Έθνος εξ εθνών», οι επιμέρους ομάδες, μέσα στα πλαίσια της ιδιαίτερης κοινωνικής και πολιτικής κουλτούρας των Ηνωμένων Πολιτειών, προσπαθούν μέσω μιας πληθώρας τακτικών που θα μπορούσαν να ενταχθούν στον ευρύτερο ορισμό της δημοσίας διπλωματίας, να επηρεάσουν τους λήπτες αποφάσεων με τρόπο που θα έχει θετικά αποτελέσματα για τις επιδιώξεις τους.
Επίσης το ίδιο το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ, ευνοεί τη λειτουργία των λόμπι.
Η εξουσία είναι κατακερματισμένη. Ο πρόεδρος αποτελεί την κεφαλή της εκτελεστικής εξουσίας αλλά η βούληση του δεν αρκεί για την νομοθέτηση. Γερουσιαστές και βουλευτές, Άνω και Κάτω Βουλή αντίστοιχα, αποτελούν το νομοθετικό σώμα. Από εκεί, για να περάσουν νομοί που προτείνονται από τον πρόεδρο επρόκειτο να αναζητηθεί ένας κοινός παρονομαστής ανάμεσά σε όλα τα αντικρουόμενα συμφέροντα στο Κογκρέσο (Harrop, Hague, 2011).
Τα λόμπι στην Ευρωπαική Ένωση
Στην Ευρώπη, στα περισσότερα Κράτη Μέλη της ΕΕ, όπως και στα κέντρα των αποφάσεων της ΕΕ, στις Βρυξέλλες, οι Λομπίστες δρουν κανονικότατα. Άλλωστε οι ίδιοι λομπίστες μπορεί να εμφανιστούν και στην Ουάσινγκτον.
Ειδικά στις Βρυξέλλες, ο επαγγελματικός κλάδος του Lobbying είναι πολυπληθής. Οι Λομπίστες στις Βρυξέλλες είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς καταλόγους με στόχο η δράση τους να είναι διαφανής. Το EU Integrity Watch, ο ιστότοπος που εποπτεύει τις δράσεις των διαφόρων λόμπι στις Βρυξέλλες, συγκεντρώνει όλες τις πληροφορίες και τα δεδομένα που αφορούν στους Λομπίστες και στη δράση τους σε σχέση με τα Θεσμικά Όργανα της Ένωσης (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωκοινοβούλιο, Συμβούλιο Κρατών Μελών κλπ):
- από τους δικτυακούς τόπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις συνεδριάσεις του λόμπι,
- από το Μητρώο Διαφάνειας της ΕΕ (το μητρώο των lobbyists των εκπροσώπων ομάδων συμφερόντων των Βρυξελλών) για τις πληροφορίες σχετικά με τις οργανώσεις λόμπι,
- από τον ιστότοπο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις δηλώσεις οικονομικών συμφερόντων και
- από εξωτερικούς δικτυακούς τόπους για περιπτώσεις περιστρεφόμενων θυρών (έτσι ονομάζονται οι περιπτώσεις Ευρωβουλευτών και Επιτρόπων που μεταπηδούν από μια θέση στο δημόσιο χώρο του Ευρωπαϊκού θεσμού στον ιδρωτικό τομέα, φέρνοντας μαζί τους διασυνδέσεις και πληροφορίες που μπορεί να δημιουργήσουν σύγκρουση συμφερόντων).
Τα στοιχεία στο μητρώο της ΕΕ καταγράφονται από τους ίδιους τους εκπροσώπους ομάδων ειδικών συμφερόντων, τους Λομπίστες. Η πρακτική της Διαφάνειας αποσκοπεί στη βελτίωση της διακυβέρνησης ανεξάρτητα από το εκάστοτε πολιτικό σύστημα, δίνοντας την ευκαιρία στους πολίτες να έχουν άμεση πρόσβαση σε στοιχεία που είναι ήδη δημόσια – αλλά συχνά διάσπαρτα ή σε μορφή που είναι δύσκολο να εντοπιστούν στο διαδίκτυο ή και έξω από αυτό.
Τα λόμπι στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, όπως και στην Ευρώπη, οι οργανωμένες ομάδες πολιτών, όπως και τα εργατικά σωματεία αποτελούν συστατικό στοιχείο της Δημοκρατίας.
Περιβαλλοντικές ομάδες όπως η Green Peace και διάφοροι οργανισμοί υποστήριξης ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως οργανισμοί μαχόμενοι εναντία στο γυναίκειο γενετήσιο ακρωτηριασμό (FMG/Female genital Mutilation) έχουν Λομπίστες που ασκούν πίεση στους νομοθέτες και τα κέντρα αποφάσεων και ο ρόλος τους αυτός είναι ευρύτερα αποδεκτός και στην Ελλάδα.
Αντίθετα, οργανισμοί όπως των καπνοπαραγωγών ή της βιομηχανίας αλκοόλ, δεν είναι τόσο αποδεκτοί.
Κατακλείδα
Τα λόμπι και οι λομπίστες έχουν ιδιαίτερο ρόλο στη σύγχρονη αντιπροσωπευτική δημοκρατία.
Τα λόμπι μπορούν πραγματικά να παίξουν (και κατά βάση παίζουν) θετικό ρόλο στη σύγχρονη δημοκρατία, εφ όσον κινούνται εντός του νόμιμου πλαισίου.
Όπως γίνεται αντιληπτό όταν τα συμφέροντα είναι τεράστια και παγκόσμια, είναι αφελές να πιστεύει κανείς πως τα λόμπι δρουν μόνο νόμιμα.
Φαίνεται ωστόσο πως τα λόμπι είναι πια το αναγκαίο κακό ενός σύγχρονου συστήματος εξουσίας, με μία τεράστια γραφειοκρατία.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου