ΥΠΕΡΒΑΣΗ NEWS Σ/Κ 20/12/2020

ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ :

ΑΟΖ & Υφαλοκρηπίδα: Ότι λάμπει στο Διεθνές Δικαστήριο δεν είναι χρυσός !!!

του Γιώργου Νούλα
Δικηγόρου – Διεθνολόγου
Diplome en Relations Internationales et Science Politique
Διδάκτορα Πανεπιστημίου Αιγαίου
Νομικού Σύμβουλου ΠΑΔΕΕ Βουλής (Ελληνικής Καταγωγής Βουλευτών ανά τον Κόσμο)
Αντιπρόεδρου Υπέρβασης

Η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, ζήτημα εξαιρετικά δαιδαλώδες, πολιτικοποιημένο και συχνά αμφισβητούμενο, συνδέεται στενά με ζητήματα κυριαρχίας και οικονομικών συμφερόντων. Από τις εφαρμοστέες συμβατικές ρυθμίσεις και την σχετική νομολογία καθίσταται φανερό ότι παρά τους ειδικούς συμβατικούς όρους και τον μεγάλο αριθμό υποθέσεων, ήταν δύσκολο να γίνει λόγος για σαφείς κανόνες οριοθέτησης, εφόσον το ΔΔ στις αποφάσεις του αρνήθηκε να αποδώσει κάποια ισχύ στον κανόνα της «ίσης απόστασης-ειδικών περιστάσεων» του άρθρου 6 της Σύμβασης της Γενεύης 1958.

Τα Νησιά ως ειδικές περιστάσεις και η αμφίσημη νομολογία στις αποφάσεις των Διεθνών Δικαστηρίων στην αντιμετώπιση των δικαιωμάτων οριοθετήσεως θαλασσίων ζωνών σε αυτά

Από το 1982 και έπειτα είναι αδιαμφισβήτητο ότι τα νησιά δικαιούνται ελλείψει ανταγωνιστικών διεκδικήσεων ζώνες δικαιοδοσίας μέχρι του εξωτερικού ορίου των 200ν.μ. Αυτό έγινε prima facie δεκτό από το Δικαστήριο και μάλιστα εφαρμόστηκε ακόμη και στην περίπτωση εξαρτημένων απομακρυσμένων νησιών κείμενων έναντι του κύριου ηπειρωτικού όγκου άλλου κράτους. Στην περίπτωση αυτή τα νησιά αυτά έχουν τουλάχιστον πλευρικώς και οπισθίως δικαιώματα υφαλοκρηπίδας πέρα από το όριο της αιγιαλίτιδας ζώνης.

Σε περίπτωση οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών δύνανται να παρουσιαστούν ειδικότερα οι ακόλουθες περιπτώσεις αναφορικά με την θέση των νησιών :

1)Νησιά στη μέση γραμμή
2)Νησιά στην λάθος πλευρά της μέσης γραμμής
3) Νησιά που επηρεάζουν τον άξονα της γραμμής ίσης απόστασης

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ :

Η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, ζήτημα εξαιρετικά δαιδαλώδες, πολιτικοποιημένο και συχνά αμφισβητούμενο, συνδέεται στενά με ζητήματα κυριαρχίας και οικονομικών συμφερόντων. Από τις εφαρμοστέες συμβατικές ρυθμίσεις και την σχετική νομολογία καθίσταται φανερό ότι παρά τους ειδικούς συμβατικούς όρους και τον μεγάλο αριθμό υποθέσεων, ήταν δύσκολο να γίνει λόγος για σαφείς κανόνες οριοθέτησης, εφόσον το ΔΔ στις αποφάσεις του αρνήθηκε να αποδώσει κάποια ισχύ στον κανόνα της «ίσης απόστασης-ειδικών περιστάσεων» του άρθρου 6 της Σύμβασης της Γενεύης 1958. Η Σύμβαση ΔΘ 1982 διατήρησε τον κανόνα «της ίσης απόστασης-ειδικών περιστάσεων» μόνο για τη θαλάσσια οριοθέτηση της αιγιαλίτιδας ζώνης (άρθρο 15 Σύμβασης ΔΘ 1982). 

Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο και τα Παράκτια Κράτη είναι ελεύθερα να κάνουν χρήση της Ίσης Απόστασης ως γραμμής οριοθέτησης ή ως μία αρχική βάση για την θαλάσσια οριοθέτηση χωρίς η ενέργειά τους αυτή να επιβάλλεται από κάποιον υποχρεωτικό κανόνα δικαίου. 

Από τον συνδυασμό των ανωτέρω, συνάγεται με βεβαιότητα ότι:

α) οποιαδήποτε λύση για την οριοθέτηση πρέπει να βασίζεται στο διεθνές δίκαιο (εκτός και αν τα ενδιαφερόμενα κράτη αποφασίζουν διαφορετικά) και συνάμα να υπηρετεί την βεβαιότητα και την προβλεψιμότητα του δικαίου και

β) η επιείκεια (equity) και η δικαιοσύνη αποτελούν τον τελικό στόχο, στον οποίο πρέπει να αποσκοπεί η διαδικασία της οριοθέτησης και όχι το μέσο για την επίτευξη μιας λύσεως. Η εφαρμογή των σχετικών περιστάσεων δύναται να οδηγήσει σε διόρθωση ή προσαρμογή της προσωρινής μέσης γραμμής ενώ ο παράγοντας της αναλογικότητας δύναται να εφαρμοστεί «ex post facto» για να ελέγξει συνολικά τον δίκαιο χαρακτήρα του αποτελέσματος της οριοθέτησης. Η επιλογή της μέσης γραμμής, ως μία από τις δυνατές μεθόδους οριοθέτησης, δεν απορρίπτεται, ωστόσο, η αυτούσια και απαρέγκλιτη εφαρμογή της συνεπάγεται ότι η επίκλησή της πρέπει να οδηγεί σε δίκαιο αποτέλεσμα. 

Μικρά Νησιά, Ύφαλοι και Αβαθή, δεν ελήφθησαν υπόψη σε περιβάλλον ημίκλειστης θάλασσας και πλούσιων πετρελαϊκών κοιτασμάτων.

Στον χώρο της πρακτικής των κρατών, τα περισσότερα Θαλάσσια Σύνορα που συνάπτονται με συμφωνία αποτελούν προϊόν Διμερών Διαπραγματεύσεων. Άλλωστε, το Διεθνές Δίκαιο δεν απαιτεί τα Θαλάσσια Σύνορα να οριοθετούνται σύμφωνα με μία συγκεκριμένη μέθοδο.