Γράφει ο Μάριος Μαρινάκος*
Ας εξηγήσουμε με απλά λογάκια τι σημαίνει δικαστικό ένσημο σε αναγνωριστική αγωγή και γιατί είναι κακό για τον πολίτη.
Α. Οι αγωγές διακρίνονται (μεταξύ άλλων διακρίσεων) και σε καταψηφιστικές και αναγνωριστικές.
Β. Οι καταψηφιστικές αγωγές είναι αυτές με τις οποίες ο ενάγων ζητά από το Δικαστήριο να του επιδικάσει το αιτούμενο (συνήθως, απαίτηση).
Παράδειγμα: Αν η αγωγή ζητά "...να καταδικαστεί ο αντίδικος να καταβάλει το ποσό των χ ευρώ εντόκως νομίμως από την επομένη της επιδόσεως της παρούσας...." είναι μια καταψηφιστική αγωγή.
Εφόσον γίνει δεκτή μια καταψηφιστική αγωγή, η απόφαση του Δικαστηρίου είναι εκτελεστή κατά το καταψηφιστικό αίτημα που έγινε δεκτό.
Οι καταψηφιστικές αγωγές ανέκαθεν απαιτούσαν την καταβολή δικαστικού ενσήμου, δηλαδή ενός φόρου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου που ανέρχεται σε 0,8% του αιτούμενου κεφαλαίου (αν δεν κάνω λάθος ως προς το ύψος του ποσοστού).
Είναι αδιάφορο εάν η αγωγή ζητά να επιδικαστεί πχ 1.000.000 ευρώ και το δικαστήριο επιδικάσει 10.000 ευρώ. Το δικαστικό ένσημο θα υπολογιστεί με βάση το αιτηθέν ποσό με την αγωγή. Στο παράδειγμά μου, το δικαστικό ένσημο σε κάθε περίπτωση θα ήταν (1.000.000 Χ 0,8% = ) 8.000 ευρώ.
Γ. Αναγνωριστική αγωγή είναι αυτή με την οποία ο πολίτης ζητά να αναγνωριστεί ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει ένα δικαίωμα (πχ κυριότητα, απαίτηση, δικαίωμα αποζημίωσης, πατρότητα κλπ) αυτή που αναγνωρίζει την εγκυρότητα ή την ακυρότητα μιας δικαιοπραξίας (πχ ακυρότητα γάμου, δανείου, πώλησης και μεταβίβασης ακινήτου) κλπ.
Παράδειγμα: Αν η αγωγή ζητά "...να αναγνωριστεί ότι, για τις αναφερόμενες στο ιστορικό αιτίες, ο εναγόμενος είναι υπόχρεος έναντι εμού με το ποσό των Χ ευρώ..." είναι μια αναγνωριστική αγωγή.
Εφόσον γίνει δεκτή μια αναγνωριστική αγωγή, η απόφαση του Δικαστηρίου δεν είναι εκτελεστή. Για να γίνει εκτελεστή απαιτείται να καταβληθεί δικαστικό ένσημο, ανάλογο με το επιδικασθέν ποσό.
Εάν η αγωγή ζητά να αναγνωριστεί απαίτηση 1.000.000 ευρώ και το δικαστήριο επιδικάσει 10.000 ευρώ, τότε το δικαστικό ένσημο θα υπολογιστεί με βάση το δικαστικά αναγνωρισθέν ποσό με την αγωγή. Στο παράδειγμά μου, το δικαστικό ένσημο σε κάθε περίπτωση θα ήταν (10.000 Χ 0,8% = ) 80 ευρώ.
Δ. Οι αναγνωριστικές αγωγές, μέχρι τον Ν. 4055/2012 δεν είχαν δικαστικό ένσημο.
Η κυβέρνηση Σαμαρά αποφάσισε να εισαγάγει δικαστικό ένσημο στις αναγνωριστικές αγωγές, το οποίο κρίθηκε πολλάκις αντισυνταγματικό από τα δικαστήρια. Το 2016 το δικαστικό ένσημο στις αναγνωριστικές αγωγές καταργήθηκε. Αλλά από προχτές επανήλθε.
Ε. Γιατί είναι κακό το δικαστικό ένσημο στις αναγνωριστικές αγωγές;
Δεν θα αναφέρω εξαντλητικά τους λόγους αλλά θα αναφέρω τους δυο σπουδαιότερους, όπως τους σταθμίζω εγώ στην κρίση μου.
Κατ' αρχάς διότι αποτελεί περίπτωση ανεπίτρεπτης διπλής φορολόγησης για το ίδιο πράγμα. Ο ενάγων πληρώνει δικαστικό ένσημο για την άσκηση της αγωγής και ύστερα (επειδή το αποτέλεσμα της αγωγής δεν είναι εκτελεστό) θα ξαναπληρώσει δικαστικό ένσημο για να κάνει την απόφαση εκτελεστή.
Δεύτερον, διότι είναι ο θεμελιωδέστερος τρόπος άμυνας των δανειοληπτών απέναντι στις τράπεζες. Η άσκηση αναγνωριστικής αγωγής ανοίγει διαγνωστική δίκη αναφορικά με το κύρος της σύμβασης και των όρων αυτής. Σε περίπτωση ευδοκίμησης μιας τέτοιας αγωγής παύει να υπάρχει η απαιτούμενη νόμιμη αιτία πληρωμής που απαιτεί το άρθρο 630 ΚΠολΔ κι έτσι, δεν είναι δυνατή η έκδοση διαταγής πληρωμής σε βάρος του δανειολήπτη (με εντεύθεν συνέπειες την κατάσχεση και τον πλειστηριασμό). Μόνη οδός απομένει η εκκαθάριση της απαίτησης της τράπεζας, αφού αφαιρέσει τις παράνομες ως καταχρηστικές χρεώσεις επί του δανείου.
ΣΤ. Πρακτικά τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω; Ποιες είναι οι συνέπειες;
Θα σας το πω με ένα παράδειγμα. Χωρίς δικαστικό ένσημο για αγωγή, παράσταση και προτάσεις για δάνειο 100.000 ευρώ στο Πολυμελές Πρωτοδικείο θα είχε γραμμάτια προείσπραξης ονομαστικής αξίας 769 ευρώ, πλέον της όποιας πρόσθετης αμοιβής του δικηγόρου σας.
Με δικαστικό ένσημο για αγωγή, παράσταση και προτάσεις για δάνειο 100.000 ευρώ στο Πολυμελές Πρωτοδικείο θα έχει πια γραμμάτια προείσπραξης ονομαστικής αξίας 769 ευρώ, πλέον δικαστικού ενσήμου 800 ευρώ, πλέον της όποιας πρόσθετης αμοιβής του δικηγόρου σας. Ήτοι τουλάχιστον 1.569 ευρώ.
Το λες και αύξηση κατά 104,03%.
Κανονικότητα θέλατε. Καλοφάγωτη.
* Δικηγόρος
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου