Σήμερα, η αξία του αμερικανικού δολαρίου είναι η ισχυρότερη εδώ και μια γενιά, υποτιμώντας αναγκαστικά τα νομίσματα σε όλο τον κόσμο και αναστατώνοντας τις προοπτικές για την παγκόσμια οικονομία, καθώς ανατρέπει τα πάντα, από το κόστος των διακοπών στο εξωτερικό μέχρι την κερδοφορία των πολυεθνικών εταιρειών.
Από τους Karl Russell, Joe Rennison και Jason Karaian/New York Times
Το δολάριο ουσιαστικά λιπαίνει την παγκόσμια οικονομία. Πρωταγωνιστεί στο 90% όλων των συναλλαγών σε ξένο συνάλλαγμα, μία καθημερινή δραστηριότητα 6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα τουλάχιστον με τα στοιχεία πριν από την πανδημία, από τουρίστες που χρησιμοποιούν τις πιστωτικές τους κάρτες έως τις εταιρείες που κάνουν μεγάλες διεθνείς επενδύσεις.
Ως το πιο σημαντικό νόμισμα στον κόσμο, το δολάριο συχνά αυξάνεται σε περιόδους αναταραχής, εν μέρει επειδή οι επενδυτές θεωρούν ότι είναι σχετικά ασφαλές και σταθερό. Πράγματι, το αμερικανικό νόμισμα έχει κερδίσει σε αξία τους τελευταίους μήνες καθώς ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε στα ύψη, τα επιτόκια αυξήθηκαν και οι ανησυχίες για την ανάπτυξη έχουν επιδεινωθεί. «Πρόκειται για ένα αρκετά σκληρό μείγμα», δήλωσε ο Kamakshya Trivedi, ο συνεπικεφαλής μιας ομάδας έρευνας αγοράς της Goldman Sachs.
Ο κύριος τρόπος για να μετρηθεί η ισχύς του δολαρίου είναι η τιμαριθμική αναπροσαρμογή του έναντι των νομισμάτων μεγάλων εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ όπως η Ιαπωνία και η Ευρωζώνη. Σύμφωνα με αυτή τη μέτρηση, το δολάριο βρίσκεται σε υψηλό 20 ετών, αφού κέρδισε περισσότερο από 10% φέτος, μια τεράστια αλλαγή για έναν δείκτη που συνήθως μετατοπίζεται κατά μικροσκοπικά κλάσματα κάθε μέρα.
Την περασμένη εβδομάδα, το γιεν βυθίστηκε σε χαμηλό 24 ετών έναντι του δολαρίου και το ευρώ έπεσε στην ισοτιμία ένα προς ένα με το δολάριο για πρώτη φορά από το 2002. Ωστόσο, αν επιλέξει κανίς οποιοδήποτε άλλο νόμισμα, το πέσο Κολομβίας, την ινδική ρουπία, το πολωνικό ζλότι ή το ραντ της Νότιας Αφρικής, θα έχει πιθανότατα χάσει την αξία του έναντι του δολαρίου, ειδικά τους τελευταίους έξι μήνες περίπου.
Οι παράγοντες που αναστατώνουν την παγκόσμια οικονομία εξηγούν εν μέρει γιατί το δολάριο έγινε ξαφνικά τόσο ισχυρότερο.
Καθώς οι κεντρικοί τραπεζίτες σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να δαμάσουν τον πληθωρισμό αυξάνοντας τα επιτόκια, η Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Federal Reserve) κινείται πιο γρήγορα και πιο επιθετικά από τις περισσότερες άλλες. Ως αποτέλεσμα, τα επιτόκια είναι πλέον σημαντικά υψηλότερα στις Ηνωμένες Πολιτείες από ό,τι σε πολλές άλλες μεγάλες οικονομίες, προσελκύοντας τους επενδυτές που -με τη σειρά τους- προσελκύονται από τις υψηλότερες αποδόσεις ακόμη και σε σχετικά συντηρητικές επενδύσεις, όπως τα ομόλογα του Δημοσίου. Καθώς τα χρήματα διαχέονται στην αμερικανική αγορά, η αξία του δολαρίου ανεβαίνει.
«Είναι ένα πολύ, πολύ ισχυρό δολάριο», αναφέρει ο Mark Sobel, πρώην αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών που τώρα υπηρετεί ως επικεφαλής των ΗΠΑ στο Επίσημο Φόρουμ Νομισματικών και Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων, μιας δεξαμενής σκέψης. Το νόμισμα ήταν τόσο ισχυρό μόνο σε τρεις αντίστοιχες περιπτώσεις από τη δεκαετία του 1960.
Αναλυτές της Bank of America εκτιμούν ότι περισσότερο από το ήμισυ της ανόδου του δολαρίου φέτος θα μπορούσε να οφείλεται στην επιθετική πολιτική της Fed. Οι αναλυτές ανέφεραν ότι το δολάριο αποτελεί καταφύγιο σε περιόδους επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών και αναταραχής στα χρηματιστήρια. Είπαν επίσης ότι το αμερικανικό νόμισμα αυξάνεται επειδή οι υψηλές τιμές ενέργειας έπληξαν τις οικονομίες των εισαγωγέων, συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου μέρους της Ευρώπης, πιο σκληρά από τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες εξαρτώνται λιγότερο από την αγορά πετρελαίου και φυσικού αερίου από το εξωτερικό.
«Όχι μόνο αυξάνονται οι φόβοι για ύφεση, αλλά και οι ΗΠΑ, οικονομικά, φαίνεται να βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση από τον υπόλοιπο κόσμο», δήλωσε ο Calvin Tse, στρατηγικός αναλυτής αγορών στην BNP Paribas.
Ενώ ένα ισχυρότερο δολάριο μπορεί να είναι μια ανάμεικτη ευλογία για ανθρώπους και εταιρείες, μια τόσο απότομη, γρήγορη αύξηση της αξίας του νομίσματος που χρησιμοποιείται ευρέως στον κόσμο μπορεί να έχει από μόνη της αποσταθεροποιητικό αποτέλεσμα.
Οι Αμερικανοί που ταξιδεύουν στο εξωτερικό αυτό το καλοκαίρι θα διαπιστώσουν ότι τα χρήματά τους αξίζουν περισσότερο. «Ένας από τους μόνους τρόπους με τους οποίους ένας Αμερικανός μπορεί να αποκομίσει από τα οφέλη ενός ισχυρού δολαρίου είναι να πάει διακοπές», δήλωσε ο Max Gokhman, επικεφαλής επενδύσεων στην AlphaTrAI, μια εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων. «Αλλά ακόμα και τότε, τα αεροπορικά εισιτήρια θα είναι πολύ πιο ακριβά λόγω της αύξησης των τιμών του πετρελαίου».
Εταιρείες που εδρεύουν εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν δει τις πωλήσεις τους να ενισχύονται από το ισχυρό δολάριο. Η Burberry, η βρετανική εταιρεία κατασκευής ειδών πολυτελείας, δήλωσε την Παρασκευή ότι θα προσθέσει περισσότερα από 200 εκατομμύρια δολάρια στα έσοδά της φέτος λόγω της ενίσχυσης του νομίσματος, συμβάλλοντας στην αντιστάθμιση της πτώσης των πωλήσεων της στην Κίνα, όπου η οικονομία επιβραδύνεται.
Αλλά οι αμερικανικές εταιρείες με μεγάλες διεθνείς δραστηριότητες δέχονται πλήγμα όταν μετατρέπουν τις ξένες πωλήσεις τους ξανά σε δολάρια. Τα κέρδη τόσο στη Microsoft όσο και στη Nike, για παράδειγμα, έχουν πρόσφατα διαβρωθεί. Η Apple παράγει περισσότερο από το 60% των πωλήσεών της εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ και άλλοι τεχνολογικοί γίγαντες, που κυριαρχούν σε πολλούς χρηματιστηριακούς δείκτες, είναι πιθανό να υποφέρουν από την ισχύ του δολαρίου όταν αποκαλύψουν τα τελευταία οικονομικά τους αποτελέσματα τις επόμενες εβδομάδες.
Ο Ben Laidler, στρατηγικός αναλυτής παγκόσμιων αγορών στην eToro, εκτιμά ότι η άνοδος του δολαρίου θα μειώσει κατά 5% την αύξηση των κερδών των εταιρειών του S&P 500 φέτος, ή περίπου 100 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτός είναι ένας σημαντικός αντίκτυπος δεδομένου ότι τα κέρδη μεταξύ αυτών των εταιρειών προβλέπεται να αυξηθούν γύρω στο 10% φέτος, σύμφωνα με το FactSet.
Ωστόσο, οι εταιρείες που παράγουν το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων τους στις Ηνωμένες Πολιτείες είχαν καλύτερες επιδόσεις από ανταγωνιστές με μεγαλύτερη διεθνή έκθεση, σύμφωνα με δείκτες που καταρτίστηκαν από τους δείκτες S&P Dow Jones.
Την ίδια στιγμή, πολλές εταιρείες και κυβερνήσεις στο εξωτερικό δανείζονται σε δολάρια και η ισχύς του νομίσματος είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις φτωχότερες χώρες που προσελκύονται από χρέος σε δολάρια ως εναλλακτική λύση στις λιγότερο ανεπτυγμένες τοπικές αγορές. Όπως είπε ο John B. Connally, πρώην Αμερικανός υπουργός Οικονομικών, στους ομολόγους του σε μια σύνοδο κορυφής στις αρχές της δεκαετίας του 1970, «το δολάριο είναι το νόμισμά μας, αλλά αποτελεί δικό σας πρόβλημα».
Οι χώρες που πιθανά να επηρεαστούν περισσότερο είναι εκείνες που το χρέος σε δολάρια αντιπροσωπεύει μεγάλο μέρος του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος τους. Η πληρωμή τόκων στους πιστωτές σε δολάρια έχει γίνει ιδιαίτερα δύσκολη για κράτη με ταχέως υποτιμούμενα νομίσματα όπως η Αργεντινή και η Τουρκία, ειδικά καθώς τα επιτόκια για τυχόν νέο χρέος θα αυξηθούν επίσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης της Σρι Λάνκα, κάτι τέτοιο έχει γίνει φαινομενικά αδύνατο.
Το δολάριο, ωστόσο, δεν έχει νικήσει κάθε νόμισμα φέτος. Η άνοδος των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων, η οποία επιταχύνθηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ωφελεί νομίσματα χωρών όπως της Αγκόλα, μια μεγάλης παραγωγού πετρελαίου, της Ουρουγουάης, σημαντικού εξαγωγέα τροφίμων και της Βραζιλίας, η οποία πουλάει πολλή ενέργεια και γεωργικά προϊόντα.
Το ρωσικό ρούβλι, ίσως παραδόξως, είναι ένα από τα νομίσματα με τις καλύτερες επιδόσεις έναντι του δολαρίου φέτος. Οι υψηλές τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, καθώς και οι έλεγχοι κεφαλαίων που επέβαλε η Ρωσία για να κρατήσει χρήματα στο εσωτερικό της χώρας, ενίσχυσαν την επίσημη συναλλαγματική ισοτιμία, ωφελόντας με το τρόπο αυτό και τους απλούς Ρώσους πολίτες οι οποίοι μετατρέπουν τα δολάρια του σε ρούβλια.
Ωστόσο, μπορεί να αλλάξει αυτή η κατάσταση; Η οικονομία των ΗΠΑ φαίνεται πιο κλονισμένη, αλλά καθώς η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια ενεργειακή κρίση, η Ιαπωνία αντιστέκεται στην αύξηση των επιτοκίων, οι πολιτικές lockdown της Κίνας για την Covid-19 επιδεινώνουν την κατάσταση στις αλυσίδες εφοδιασμού της και άλλες χώρες πέφτουν κάτω από το βάρος του υψηλού πληθωρισμού, η ζήτηση για το δολάριο φαίνεται ισχυρή. Αν και παραμένει ασαφές για πόσο καιρό.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου