Μια νέα μάχη των δύο συστημάτων ;;;
Ίδρυμα Στρατηγικού Πολιτισμού
Anton Kanevsky
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έκανε πρόσφατα τη δήλωση-ορόσημο: "Έχω περάσει περισσότερο χρόνο με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ από οποιονδήποτε άλλον παγκόσμιο ηγέτη. 24 ώρες προσωπικών συναντήσεων μαζί του και με έναν διερμηνέα μόνο- 17.000 μίλια ταξιδιού μαζί του στην Κίνα και εδώ. Πιστεύει με πεποίθηση ότι η Κίνα θα κυριαρχήσει στην Αμερική μέχρι το 2030-2035".
Η επίσημη Ουάσινγκτον δεν έχει κατηγορήσει κανέναν από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου ότι επιδιώκει να "κυριαρχήσει" στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά τώρα διαμορφώνεται η εικόνα ενός εχθρού που απειλεί την ύπαρξη των Ηνωμένων Πολιτειών. Όπως αναφέρεται στο σχέδιο αναθεώρησης του προϋπολογισμού του Πενταγώνου, "η συνεχιζόμενη υποτίμηση θα μπορούσε να υπονομεύσει σοβαρά την ικανότητά μας να επιτύχουμε τους αμυντικούς στόχους των ΗΠΑ και να προστατεύσουμε την κυριαρχία των συμμάχων μας. Πρόκειται για τις εδαφικές διαφορές της Κίνας με ορισμένους από τους γείτονές της. Ωστόσο, είναι εξαιρετικά απίθανο η Κίνα να έρθει σε στρατιωτική αντιπαράθεση με τους συμμάχους της Αμερικής, και συνεπώς με την ίδια , για τα εδάφη αυτά. Υπάρχει ένα μεγάλο σύνολο διπλωματικών εργαλείων για την ελαχιστοποίηση ενός τέτοιου κινδύνου.
Το γεγονός ότι η εξαγγελθείσα πορεία για μια πλήρους κλίμακας αντιπαράθεση με την Κίνα δρομολογείται από τις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και ο κύριος λόγος γι' αυτό είναι ότι η Κίνα έχει ήδη ξεπεράσει τις Ηνωμένες Πολιτείες ως πρώτη οικονομία στον κόσμο και συνεχίζει να αυξάνει τη διαφορά. Και έχει ήδη ξεπεράσει την Αμερική ως "μοναδική υπερδύναμη", ένα καθεστώς στο οποίο οι Αμερικανοί τρέφουν σεβασμό. Στις αρχές του 1992, λίγους μήνες μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, οι ΗΠΑ υιοθέτησαν ένα νέο δόγμα εθνικής ασφάλειας, γνωστό ως Δόγμα Γούλφοβιτς, το οποίο ανέφερε: "Πρωταρχικός μας στόχος είναι να αποτρέψουμε την εμφάνιση ενός νέου αντιπάλου, είτε στην πρώην Σοβιετική Ένωση είτε οπουδήποτε αλλού στον πλανήτη, ο οποίος θα αποτελούσε απειλή παρόμοια με εκείνη που αποτελούσε για τη χώρα μας η ΕΣΣΔ. Η διάταξη αυτή είναι βασική στη νέα αμυντική στρατηγική. Θα πρέπει να προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε την εμφάνιση εχθρικών περιφερειακών δυνάμεων, οι οποίες με τους πόρους τους μπορεί να είναι σε θέση να αποκτήσουν παγκόσμιο έλεγχο στις διεθνείς σχέσεις. Η στάση αυτή εξακολουθεί να υφίσταται και εξηγεί πολλά στην τρέχουσα εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.
Ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της ιδιότητας της υπερδύναμης είναι το δολάριο, το οποίο έχει αντικαταστήσει τον χρυσό ως μέσο διεθνών πληρωμών. Απλοποιώντας, μπορούμε να πούμε ότι ο κόσμος αναγκάζεται να αγοράζει το "χαρτί" των ΗΠΑ, πληρώνοντας γι' αυτό με τα πραγματικά προϊόντα της εργασίας του. Ακολουθεί ένα σχόλιο από κάποιον που δεν μπορεί να υποπτευθεί κανείς ότι έχει αρνητική στάση απέναντι στην Αμερική: "Η οικοδόμηση μιας τέτοιας οικονομικής πυραμίδας, ξεκινώντας από τη συμφωνία του Bretton Woods, μπορεί να γίνει μόνο από ιδιοφυΐες. Το να βάλεις όλο τον κόσμο σε μια ενιαία ένεση του αμερικανικού δολαρίου, να τυπώσεις δολάρια και να αγοράσεις όλο τον κόσμο με χαρτί - ναι, είναι υπέροχο. Πραγματικά δεν ξέρω πώς θα εξελιχθεί περαιτέρω - τύπωσαν 14 τρισεκατομμύρια...".
Ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της ιδιότητας της υπερδύναμης είναι το δολάριο, το οποίο έχει αντικαταστήσει τον χρυσό ως μέσο διεθνών πληρωμών. Απλοποιώντας, μπορούμε να πούμε ότι ο κόσμος αναγκάζεται να αγοράζει το "χαρτί" των ΗΠΑ, πληρώνοντας γι' αυτό με τα πραγματικά προϊόντα της εργασίας του. Ακολουθεί ένα σχόλιο από κάποιον που δεν μπορεί να υποπτευθεί κανείς ότι έχει αρνητική στάση απέναντι στην Αμερική: "Η οικοδόμηση μιας τέτοιας οικονομικής πυραμίδας, ξεκινώντας από τη συμφωνία του Bretton Woods, μπορεί να γίνει μόνο από ιδιοφυΐες. Το να βάλεις όλο τον κόσμο σε μια ενιαία ένεση του αμερικανικού δολαρίου, να τυπώσεις δολάρια και να αγοράσεις όλο τον κόσμο με χαρτί - ναι, είναι υπέροχο. Πραγματικά δεν ξέρω πώς θα εξελιχθεί περαιτέρω - τύπωσαν 14 τρισεκατομμύρια...".
Πρόκειται για τον Αρσένι Γιατσενιούκ, τον πρώην πρωθυπουργό της Ουκρανίας. Όταν είπε αυτό το τελευταίο μέρος της φράσης του, μην το πιστεύετε: πρέπει να εννοούσε το τότε (2012) ποσό του δημόσιου χρέους των ΗΠΑ, το οποίο τώρα δεν είναι 14, αλλά πάνω από 28 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ το ποσό των δολαρίων που κυκλοφορούν σε όλο τον κόσμο είναι ταξινομημένο. Είναι σημαντικό ότι αυτές οι "ιδιοφυΐες" έδεσαν σταθερά την αμερικανική οικονομία στο "μαγγάνι των δολαρίων", αλλά η οικονομική πυραμίδα που χτίστηκε δεν μπορεί να αναπτυχθεί επ' άπειρον. Αν η Ρωσία αποκαλείται από τους εχθρούς της χώρας ως χώρα βενζινάδικο (παρόλο που το πετρέλαιο είναι ένα προϊόν ζωτικής πρακτικής σημασίας), οι ΗΠΑ μπορούν να χαρακτηριστούν χώρα του εκτυπωτή με πολύ περισσότερους λόγους. Το 2019, οι εξαγωγές των ΗΠΑ ήταν 1,64 τρισ. δολάρια, οι εισαγωγές 2,57 τρισ. δολάρια. Το έλλειμμα του εξωτερικού εμπορικού ισοζυγίου είναι περίπου 40% σε σχετικούς όρους (σε τέτοιες αναλογίες διατηρείται για αρκετές δεκαετίες), ενώ σε απόλυτους όρους φτάνει το αστρονομικό ποσό του 1 τρισ. δολαρίων.
Αυτό είναι το κύριο εξαγωγικό αγαθό της Αμερικής - τα δολάρια. Εάν αυτό το προϊόν σταματήσει να έχει ζήτηση, τα "χρήματα" που είναι διασκορπισμένα σε όλο τον κόσμο θα αρχίσουν να επιστρέφουν στην πατρίδα τους. Και θα έρθει η στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα έχουν τίποτα για να καλύψουν τις δαπάνες του προϋπολογισμού τους και τις εισαγωγές τους, συμπεριλαμβανομένων των κρίσιμων. Εξάλλου, ο γεωπολιτικός αντίπαλος της Αμερικής μπορεί κάλλιστα να φτάσει στο σημείο να αρνηθεί να αποδώσει "φόρο τιμής" στην Αμερική. Η διαδικασία απαλλαγής από την εξάρτηση από το δολάριο βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη - άλλα νομίσματα αποκτούν το καθεστώς των αποθεματικών, μειώνοντας σταδιακά το μερίδιο του δολαρίου στους υπολογισμούς και τις αποταμιεύσεις (τα ρωσικά διεθνή αποθέματα έχουν μειωθεί στην αρχική τους αξία). Ορισμένες χώρες μεταβαίνουν σταδιακά στα εθνικά τους νομίσματα για αμοιβαίους διακανονισμούς. Για παράδειγμα, η Ρωσία και η Κίνα συμφώνησαν να αυξήσουν το μερίδιο του ρουβλίου και του γιουάν στο αμοιβαίο εμπόριο κατά αρκετές φορές.
Αυτό είναι το κύριο εξαγωγικό αγαθό της Αμερικής - τα δολάρια. Εάν αυτό το προϊόν σταματήσει να έχει ζήτηση, τα "χρήματα" που είναι διασκορπισμένα σε όλο τον κόσμο θα αρχίσουν να επιστρέφουν στην πατρίδα τους. Και θα έρθει η στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα έχουν τίποτα για να καλύψουν τις δαπάνες του προϋπολογισμού τους και τις εισαγωγές τους, συμπεριλαμβανομένων των κρίσιμων. Εξάλλου, ο γεωπολιτικός αντίπαλος της Αμερικής μπορεί κάλλιστα να φτάσει στο σημείο να αρνηθεί να αποδώσει "φόρο τιμής" στην Αμερική. Η διαδικασία απαλλαγής από την εξάρτηση από το δολάριο βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη - άλλα νομίσματα αποκτούν το καθεστώς των αποθεματικών, μειώνοντας σταδιακά το μερίδιο του δολαρίου στους υπολογισμούς και τις αποταμιεύσεις (τα ρωσικά διεθνή αποθέματα έχουν μειωθεί στην αρχική τους αξία). Ορισμένες χώρες μεταβαίνουν σταδιακά στα εθνικά τους νομίσματα για αμοιβαίους διακανονισμούς. Για παράδειγμα, η Ρωσία και η Κίνα συμφώνησαν να αυξήσουν το μερίδιο του ρουβλίου και του γιουάν στο αμοιβαίο εμπόριο κατά αρκετές φορές.
Η Ουάσινγκτον είναι έτοιμη να κάνει πολλά για να αντιστρέψει ή τουλάχιστον να επιβραδύνει όσο το δυνατόν περισσότερο τη διαδικασία. Προφανώς, το ελάχιστο πρόγραμμα - διατήρηση της ηγεμονίας των ΗΠΑ και του δολαρίου τουλάχιστον σε ένα μέρος του πλανήτη και της παγκόσμιας οικονομίας - εξετάζεται πέρα από τον ωκεανό.
Με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, ο παράγοντας που ενοποιούσε τον "ελεύθερο κόσμο" εξαφανίστηκε και οι νεότεροι δυτικοί εταίροι της Αμερικής έγιναν πιο ενεργοί στην υπεράσπιση των συμφερόντων τους, όπου αυτά συγκρούονταν με τα αμερικανικά. Η εισαγωγή του ευρώ στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ήταν μια προφανής προσπάθεια να δημιουργηθεί ένας ανταγωνιστής του δολαρίου. Αξίζει να σημειωθούν τα λόγια του Μπάιντεν: "Βρισκόμαστε σε μια μάχη μεταξύ δημοκρατιών και απολυταρχιών" και ο Ξι Τζινπίνγκ "πιστεύει ακράδαντα ότι οι απολυταρχίες μπορούν να λάβουν γρήγορες αποφάσεις". Με αυτά τα λόγια, μπορεί κανείς να δει μια νέα "μάχη των δύο συστημάτων" να διαφαίνεται- στη γλώσσα της ιδεολογίας που προτείνει η νέα αμερικανική κυβέρνηση, πρόκειται για μια μάχη των "δημοκρατιών" και των "απολυταρχιών", αλλά και μια εναλλακτική ιδεολογία είναι επίσης απελπιστικά απαραίτητη.
Στην Ουάσινγκτον, υποθέτουν ότι οι "νεότερες δημοκρατίες" θα πρέπει να είναι έτοιμες για το κόστος με τη μία ή την άλλη μορφή, ώστε να μην επιτρέψουν την κρίσιμη αποδυνάμωση του "ηγέτη του ελεύθερου κόσμου". Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι αν οι ΗΠΑ δεν καταφέρουν να επιτύχουν τη διατήρηση του "φόρου τιμής" από την Κίνα, τη Ρωσία, μια σειρά από άλλες χώρες που αποσύρονται από τη σφαίρα επιρροής των ΗΠΑ, το βάρος της περαιτέρω διατήρησης της υπερπόντιας ισχύος θα φορτωθεί στους συμμάχους και τους δορυφόρους τους. Οι ΗΠΑ ως κράτος δεν θα επιβιώσουν από την απώλεια της ηγεμονικής τους θέσης.
https://www.fondsk.ru/news/2021/06/03/us-ne-vyderzhat-utratu-mirovoj-gegemonii-53706.html
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου