Η αποπομπή του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας Νατζί Αγμπάλ οδήγησε στην ελεύθερη πτώση την τουρκική λίρα και στην επιδείνωση της ήδη επιβαρυμένης τουρκικής οικονομίας. Ο Ταγίπ Ερντογάν εξοργίστηκε όταν η Κεντρική Τράπεζα προέβη σε αύξηση των επιτοκίων.
Ήταν θέμα χρόνου να απασφαλίσει, παρ’ ότι ο κεντρικός τραπεζίτης επιχείρησε έτσι να προστατεύσει το τουρκικό νόμισμα από νέα διολίσθηση, ώστε να αποτραπεί η αύξηση του πληθωρισμού.
Η απόφαση αυτή σηματοδότησε και το πρόωρο τέλος του. Η αποπομπή του ήρθε μόλις 4,5 μήνες μετά την τοποθέτησή του στην «ηλεκτρική καρέκλα» από τον ίδιο τον Ερντογάν. Ο ίδιος έχει ως δόγμα τα χαμηλά επιτόκια, ανεξαρτήτως της διεθνούς συγκυρίας. Έχει χαρακτηρίσει τα υψηλά επιτόκια «μητέρα και πατέρα όλων των δεινών».
Ο Αγμπάλ είχε αναλάβει το εξαιρετικά δύσκολο έργο του, το Νοέμβριο του 2020. Απολάμβανε το σεβασμό των διεθνών αγορών, ενώ πράγματι κατάφερε να επαναφέρει την τουρκική λίρα, μετά την πτώση της σε ιστορικό χαμηλό.
Ο διάδοχός του Σαχάπ Καβτζίογλου είναι ο τέταρτος διοικητής της τράπεζας μέσα σε διάστημα τεσσάρων ετών. Θωρείται σχετικά άγνωστος και άπειρος οικονομολόγος, ενώ έχει θητεύσει και ως πρώην βουλευτής του ισλαμικού κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP).
Ο πρώην αναπληρωτής πρωθυπουργός της Τουρκίας και πρόεδρος του κόμματος DEVA Αλί Μπαμπατζάν εξαπέλυσε επίθεση κατά του Τούρκου προέδρου λέγοντας: «Ο Ερντογάν ας ορίσει τον εαυτό του ως κεντρικό τραπεζίτη». Έτσι κι αλλιώς, ο νέος διοικητής αναμένεται να ακολουθήσει την επιθυμητή στρατηγική του Ερντογάν και να μειώσει τα επιτόκια και να ενισχύσει την υπό κατάρρευση οικονομία με ζεστό χρήμα. Εξάλλου, το βλέμμα του Τούρκου προέδρου βρίσκεται στις εκλογές του 2023.
Ο Ερντογάν επιθυμεί όσο τίποτα άλλο να επαναλάβει «το οικονομικό θαύμα» των περασμένων ετών. Η παρατεταμένη και με υψηλούς ρυθμούς οικονομική μεγέθυνση των τελευταίων 16 ετών, ήταν καθοριστικός σύμμαχός του στη μάχη για να κερδίσει την ψήφο της «βαθιάς Τουρκίας» και κατά συνέπεια στο να κερδίσει τον εσωτερικό πόλεμο εναντίον του κεμαλικού βαθέος κράτους. Από το 2002 η τουρκική οικονομία μεγεθύνθηκε κατά 74%. Αυτό το κλίμα ευφορίας ήταν που συνεπήρε και τις μεγάλες μάζες της Ανατολίας, οι οποίες συντάχθηκαν με τον Ταγίπ Ερντογάν, θεωρώντας δικαιολογημένα ότι βελτίωσε δραστικά τις ζωές τους.
Πλέον, όμως, αναρωτιέται κανείς πώς θα καταστήσει κάτι τέτοιο δυνατό; Οι Τούρκοι είναι κατα 8% φτωχότεροι. Η λίρα κατακρεμνίζεται. Η αγορά δολαρίων από τις τουρκικές τράπεζες προκειμένου να πληρώσουν τα ξένα δάνειά τους αποτελεί μονόδρομο. Οι επενδυτές εγκαταλείπουν την χώρα, η οποία οδηγείται όλο και πιο κοντά σε ένα εν δυνάμει ατύχημα.
Τις τελευταίες ώρες φουντώνουν οι φήμες και για επικείμενο ανασχηματισμό. Αυτός ενδέχεται να ανακοινωθεί αύριο Τετάρτη στο συνέδριο. Εκεί ο Ερντογάν αναμένεται να ανακοινώσει τα επόμενα βήματά του.
Η οικονομία δεν είναι το μοναδικό ανοιχτό μέτωπο που έχει να αντιμετωπίσει ο Ερντογάν. Η απόφασή του να αποσύρει τη χώρα από τη διεθνή σύμβαση για την καταπολέμηση της βίας σε βάρος των γυναικών προκάλεσε κοινωνικές αναταραχές και μαζικές διαδηλώσεις. Χιλιάδες γυναίκες και άνδρες κατέκλυσαν τους δρόμους στην Κωνσταντινούπολη με πλακάτ και φωτογραφίες δολοφονημένων γυναικών. Καζάνι που βράζει είναι και η Άγκυρα και η Σμύρνη. Η απόφαση αυτή ακολουθεί το κλείσιμο του φιλοκουρδικού Κόμματος της Δημοκρατίας των Λαών (HDP) με το έτσι θέλω.
Ο αυταρχισμός του Τούρκου προέδρου αποτυπώνεται και στη νέα αυστηρότερη ποινή των τουρκικών δικαστηρίων στον Ντεμιρτάς. Τί και αν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ζήτησε λίγους μήνες νωρίτερα την άμεση αποφυλάκισή του; Δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης τον καταδίκασε σε τρία χρόνια και έξι μήνες φυλάκιση. Το έγκλημά του; Οι δηλώσεις του 2015, σύμφωνα με τις οποίες «προσέβαλε τον πρόεδρο της χώρας» και τον τότε πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου. Το δρόμο για τις φυλακές έχει πάρει και ο φιλοκούρδος βουλευτής Ομέρ Φαρούκ Γκεργκερλίογλου. Είχε συλληφθεί στα γραφεία του κόμματός του στο κοινοβούλιο, όπου είχε παραμείνει για τέσσερις νύχτες διαμαρτυρόμενος για την αφαίρεση της βουλευτικής του ιδιότητας.
Πονοκέφαλος για τον Τούρκο πρόεδρο είναι και η δίκη Halkbank. Η τουρκική κρατική τράπεζα Halkbank κατηγορείται για την παράκαμψη των αμερικανικών κυρώσεων στην Τεχεράνη και για μαζικό λαθρεμπόριο χρυσού υπέρ του Ιράν. Το σκάνδαλο, όμως, αυτό είναι τόσο πολιτικό, όσο και οικονομικό. Ο Ερντογάν είχε διαπραγματευτεί σκληρά με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ. Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε προτείνει στον Τούρκο ομόλογό του να μειώσει το πρόστιμο δισεκατομμυρίων που είχε επιβάλει στην τουρκική κρατική τράπεζα Halkbank, σε αντάλλαγμα την απελευθέρωση του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον. Ο Ερντογάν είχε αντιπροτείνει την ολοκληρωτική παύση της έρευνας των αμερικανικών αρχών εναντίον της κρατικής Halkbank. Η συμφωνία κατακρημνίστηκε. Σήμερα έχει φτάσει η ημέρα του λογαριασμού για τον Ταγίπ Ερντογάν…
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου