ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΕΙΧΑΝ ΠΛΗΡΗ ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΕΞΕΘΕΣΑΝ ΤΟΥΣ ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ ΕΛΒΕΤΙΚΟΥ ΦΡΑΓΚΟΥ ΚΑΙ, ΠΑΡΑ ΤΑΥΤΑ, ΤΟΥΣ ΑΦΗΣΑΝ ΜΕ ΠΡΟΘΕΣΗ ΑΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΟΥΣ
Ας διαβάσει την ανάρτηση μας αυτή ο Συνήγορος του Καταναλωτή ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΖΑΓΟΡΙΤΗΣ, προκειμένου να βελτιώσει υπερ των δανειοληπτών την πρόταση του για τη ρύθμιση των δανείων σε ελβετικό φράγκο !!!
ΚΛΙΚ ΕΔΩ :
Γράφει ο Θανάσης Αλαμπάσης
Εθνική Τράπεζα, έτος 2007: Δάνειζε σε Ελβετικό φράγκο χωρίς προστασία* των καταναλωτών από το συναλλαγματικό κίνδυνο, όταν την ίδια περίοδο εφάρμοζε κατόπιν υποδείξεως του ΔΝΤ σενάριο υποτίμησης του ευρώ κατά 30% !!!
Στο προηγούμενο ποστ, αναφέρθηκα σε ανώνυμη καταγγελία που δημοσιεύτηκε στις 18/02/2012 στο διαδίκτυο, σύμφωνα με την οποία οι τράπεζες πιθανόν να είχαν προβεί κατά το χρόνο εκταμίευσης των δανείων σε Ελβετικά φράγκα σε ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΜΕ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ή ΑΣΦΑΛΙΣΗ για το ποσό των Ελβετικών φράγκων που δανείστηκαν στη διατραπεζική και στη συνέχεια δάνεισαν στους καταναλωτές, με αποτέλεσμα να καρπώνονται σήμερα τη διαφορά μεταξύ της ισοτιμίας που οι καταναλωτές υποχρεώνονται να αποπληρώνουν τα δάνεια και της ισοτιμίας που οι τράπεζες πιθανόν «κλείδωσαν» με πιστωτικά παράγωγα ή ασφάλιση κατά το χρόνο εκταμίευσης του δανείου. Η καταγγελία δημοσιεύεται σε πριντ σκριν εδώ και σε λινκ εδώ.
Σε αυτό το ποστ επιχειρείται να διερευνηθεί το παραπάνω -κρίσιμο για τη δικαστική πορεία της υπόθεσης- ζήτημα. Επίσης, αν αντιστάθμιση συναλλαγματικού κινδύνου θα μπορούσε να κάνει ο οποιοσδήποτε καταναλωτής που δανείστηκε σε Ελβετικό φράγκο.
Τα Παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα με τα οποία οι τράπεζες αντισταθμίζουν αποτελεσματικά τον συναλλαγματικό κίνδυνο.
Στη σελίδα 60 του κεφαλαίου 2.7 της ετησίας Οικονομικής Έκθεσης χρήσεως του έτους 2010 της Εθνικής Τράπεζας (ΕΤΕ) με τίτλο «Παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα και μέσα αντιστάθμισης»αναφέρονται τα εξής:
Τα παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα, τα οποία περιλαμβάνουν συμβόλαια επί συναλλαγματικών ισοτιμιών, προθεσμιακά συμβόλαια, συμβάσεις ανταλλαγής νομισμάτων και επιτοκίων, συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, δικαιώματα προαίρεσης επί επιτοκίων και συναλλάγματος (πωληθέντα και αγορασθέντα) και άλλα παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα, καταχωρούνται στην κατάσταση οικονομικής θέσης αρχικά και μεταγενέστερα στην εύλογη αξία τους. Τα παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα εμφανίζονται ως περιουσιακά στοιχεία όταν είναι προς όφελος του Ομίλου ή ως υποχρεώσεις όταν είναι προς όφελος των αντισυμβαλλόμενων. Τα πραγματοποιηθέντα καθώς και τα εξ' αποτιμήσεως κέρδη και ζημίες των παραγώγων χρηματοπιστωτικών μέσων του χαρτοφυλακίου συναλλαγών καταχωρούνται στην κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης.
Η διενέργεια συγκεκριμένων πράξεων σε παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα στοχεύει στην αποτελεσματική οικονομική αντιστάθμιση κινδύνων σύμφωνα με τις απόψεις της Διοίκησης του Ομίλου.
Ο Όμιλος επίσης χρησιμοποιεί παράγωγα μέσα σαν μέρος της διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων με σκοπό την διαχείριση των κινδύνων που προκύπτουν από διακυμάνσεις επιτοκίων, συναλλαγματικών ισοτιμιών, πιστοληπτικής ικανότητας και προθεσμιακών συναλλαγών. Ο Όμιλος εφαρμόζει αντιστάθμιση εύλογης αξίας, ταμειακών ροών, ή καθαρής επένδυσης, όταν οι συναλλαγές αυτές πληρούν τα συγκεκριμένα κριτήρια αναγνώρισης αντιστάθμισης.
Στη συνέχεια αναφέρονται τα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται προκειμένου η τράπεζα να καταχωρήσει ένα παράγωγο χρηματοπιστωτικό μέσο ως κατεχόμενο για σκοπούς αντιστάθμισης.
Σε αυτό το ποστ επιχειρείται να διερευνηθεί το παραπάνω -κρίσιμο για τη δικαστική πορεία της υπόθεσης- ζήτημα. Επίσης, αν αντιστάθμιση συναλλαγματικού κινδύνου θα μπορούσε να κάνει ο οποιοσδήποτε καταναλωτής που δανείστηκε σε Ελβετικό φράγκο.
Τα Παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα με τα οποία οι τράπεζες αντισταθμίζουν αποτελεσματικά τον συναλλαγματικό κίνδυνο.
Στη σελίδα 60 του κεφαλαίου 2.7 της ετησίας Οικονομικής Έκθεσης χρήσεως του έτους 2010 της Εθνικής Τράπεζας (ΕΤΕ) με τίτλο «Παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα και μέσα αντιστάθμισης»αναφέρονται τα εξής:
Τα παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα, τα οποία περιλαμβάνουν συμβόλαια επί συναλλαγματικών ισοτιμιών, προθεσμιακά συμβόλαια, συμβάσεις ανταλλαγής νομισμάτων και επιτοκίων, συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, δικαιώματα προαίρεσης επί επιτοκίων και συναλλάγματος (πωληθέντα και αγορασθέντα) και άλλα παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα, καταχωρούνται στην κατάσταση οικονομικής θέσης αρχικά και μεταγενέστερα στην εύλογη αξία τους. Τα παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα εμφανίζονται ως περιουσιακά στοιχεία όταν είναι προς όφελος του Ομίλου ή ως υποχρεώσεις όταν είναι προς όφελος των αντισυμβαλλόμενων. Τα πραγματοποιηθέντα καθώς και τα εξ' αποτιμήσεως κέρδη και ζημίες των παραγώγων χρηματοπιστωτικών μέσων του χαρτοφυλακίου συναλλαγών καταχωρούνται στην κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης.
Η διενέργεια συγκεκριμένων πράξεων σε παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα στοχεύει στην αποτελεσματική οικονομική αντιστάθμιση κινδύνων σύμφωνα με τις απόψεις της Διοίκησης του Ομίλου.
Ο Όμιλος επίσης χρησιμοποιεί παράγωγα μέσα σαν μέρος της διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων με σκοπό την διαχείριση των κινδύνων που προκύπτουν από διακυμάνσεις επιτοκίων, συναλλαγματικών ισοτιμιών, πιστοληπτικής ικανότητας και προθεσμιακών συναλλαγών. Ο Όμιλος εφαρμόζει αντιστάθμιση εύλογης αξίας, ταμειακών ροών, ή καθαρής επένδυσης, όταν οι συναλλαγές αυτές πληρούν τα συγκεκριμένα κριτήρια αναγνώρισης αντιστάθμισης.
Στη συνέχεια αναφέρονται τα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται προκειμένου η τράπεζα να καταχωρήσει ένα παράγωγο χρηματοπιστωτικό μέσο ως κατεχόμενο για σκοπούς αντιστάθμισης.
Τα κριτήρια αυτά είναι σύμφωνα με την ίδια έκθεση (κεφάλαιο 2.7 σελ 60) τα εξής:
- Η ύπαρξη κατά την έναρξη της σχέσης αντιστάθμισης επίσημης καταγραφής του μέσου αντιστάθμισης, του αντισταθμιζόμενου στοιχείου, του σκοπού και της στρατηγικής αντιστάθμισηςκαι της αντισταθμιστικής σχέσης,
- Η αντιστάθμιση να τεκμηριώνεται εφόσον καταδεικνύεται ότι είναι άκρως αποτελεσματική ωςπρος το συμψηφισμό των κινδύνων που απορρέουν από το αντιστάθμιζα με το στοιχείο καθ' όλη τη διάρκεια της αντισταθμιστικής σχέσης. Μία αντιστάθμιση κρίνεται ως άκρως αποτελεσματικήόταν επιτυγχάνεται ο συμψηφισμός των μεταβολών της εύλογης αξίας που απορρέουν από τον αντισταθμιζόμενο κίνδυνο σε ποσοστό μεταξύ 80% και 125% και
- Η αντιστάθμιση να είναι αποτελεσματική σε συνεχή βάση.
Προκύπτει από αυτά ότι οι τράπεζες χρησιμοποιούν παράγωγα μέσα με σκοπό την διαχείριση των κινδύνων που προκύπτουν από διακυμάνσεις συναλλαγματικών ισοτιμιών. Αυτά περιλαμβάνουν συμβόλαια επί συναλλαγματικών ισοτιμιών, προθεσμιακά συμβόλαια, συμβάσεις ανταλλαγής νομισμάτων, συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, δικαιώματα προαίρεσης επί συναλλάγματος (πωληθέντα και αγορασθέντα) και άλλα παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα. Με τα μέσα αυτά επιτυγχάνεται «άκρως αποτελεσματική προστασία ως προς το συμψηφισμό των κινδύνων που προκύπτουν από διακυμάνσεις συναλλαγματικών ισοτιμιών» και μάλιστα «καθ' όλη τη διάρκεια της αντισταθμιστικής σχέσης». Η άκρως αποτελεσματική αυτή προστασία που απορρέει από τον αντισταθμιζόμενο συναλλαγματικό κίνδυνο κυμαίνεται σύμφωνα με την Έκθεση της ΕΤΕ σε ποσοστό μεταξύ 80% και 125%.
Οι καταναλωτές από την άλλη, αφέθηκαν στο έλεος των αγορών εντελώς απροστάτευτοι… Αφέθηκαν δίχως καμία αποτελεσματική προστασία ως προς το συμψηφισμό του κινδύνου που θα μπορούσε να προκύψει από μια ενδεχόμενη διακύμανση της συναλλαγματικής ισοτιμίας EURO-CHF,κίνδυνος για τον οποίο ουδέποτε ενημερώθηκαν με αποτέλεσμα να έχουν άγνοια του κινδύνου που αναλάμβαναν…
Το Πρόγραμμα προσομοίωσης καταστάσεων κρίσης (stress tests) της ΕΤΕ σε εβδομαδιαία και μηνιαία βάση καθ όλη τη διάρκεια του 2007, με σενάριο υποτίμησης του ευρώ κατά 30%, κατόπιν υποδείξεως του ΔΝΤ.
Πάμε τώρα πίσω στο 2007, όταν οι τράπεζες ξεκίνησαν να χορηγούν στους καταναλωτές δάνεια σε Ελβετικό φράγκο (να σημειώσω εδώ ότι τα δάνεια αυτά δεν τα χορηγούσαν όλες οι τράπεζες αλλά μόνο οι μεγάλες, πράγμα που από μόνο του κάτι λέει…).
Το πρώτο σημαντικό εύρημα που προκύπτει από την Ετήσια Οικονομική Έκθεση της ΕΤΕ του 2007, είναι η αναφορά στην κρίση που ξέσπασε τον Ιούλιο του ίδιου έτους στην αγορά ενυπόθηκων δανείων στις ΗΠΑ, σε σχέση με την καθοριστική επίδραση που το γεγονός αυτό είχε στη διακύμανση της Μέγιστης Δυνατής Ζημίας (ΜΔΖ) του επιτοκιακού κινδύνου της ΕΤΕ (ετήσια Οικονομική Έκθεση ΕΤΕ του έτους 2007 σελ 81, την οποία αναρτώ παρακάτω). Υπενθυμίζω εδώ ότι η κρίση που ξέσπασε τον Ιούλιο του 2007 στην αγορά ενυπόθηκων δανείων στις ΗΠΑ, οδήγησε αργότερα στην κατάρρευση της Lehman Brothers η οποία σηματοδότησε το ξέσπασμα της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης που πλήττει την παγκόσμια οικονομία έως σήμερα.
Παρά λοιπόν το γεγονός της κρίσης που τον Ιούλιο του 2007 ξέσπασε στην αγορά των ενυπόθηκων δανείων στις ΗΠΑ, οι τράπεζες ξεκίνησαν να χορηγούν στους καταναλωτές δάνεια σε Ελβετικό φράγκο χωρίς καμία απολύτως προστασία από τον κίνδυνο της διακύμανσης της συναλλαγματικής ισοτιμίας EURO-CHF. Ο κίνδυνος αυτός ήταν τότε (2007) κάτι παραπάνω από εμφανής, όπως αυτό προκύπτει από την ετήσια Οικονομική Έκθεση της ΕΤΕ του ίδιου έτους.
Από την Έκθεση αυτή προκύπτουν ειδικότερα τα εξής αποκαλυπτικά:
α) η ΕΤΕ για τον έλεγχο και τη διαχείριση των αναλαμβανόμενων κινδύνων είχε ήδη από το 2007 καθορίσει πλαίσιο ορίων ΜΔΖ το οποίο κάλυπτε τόσο τους επιμέρους κινδύνους (επιτοκιακό,συναλλαγματικό, μετοχικό) όσο και το συνολικό κίνδυνο της αγοράς (σελ 80,81 της Έκθεσης)
β) αποδεικνύεται από την Έκθεση, η υψηλή αξιοπιστία του συστήματος που η ΕΤΕ εφαρμόζει για την μέτρηση του κινδύνου της αγοράς, αφού σε σύνολο 252 εργασίμων ημερών ο αριθμός των υπερβάσεων της υπολογιζόμενης ΜΔΖ ήταν μόνο 3, δηλαδή ποσοστό μόλις 1,25%! (σελ 81 της Έκθεσης)
γ) μεταξύ των σημαντικότερων κινδύνων (επιτοκιακός, μετοχικός, συναλλαγματικός) που ανέλαβε η ΕΤΕ το 2007, τη μεγαλύτερη συνεισφορά στη διαμόρφωση της ΜΔΖ είχε ο κίνδυνος που προέρχεται από την μεταβολή των επιτοκίων διεθνώς και ο κίνδυνος από μεταβολές στις τιμές των μετοχών και των μετοχικών δεκτών, γεγονός που αποδεικνύει περίτρανα ότι ο συναλλαγματικός κίνδυνος στον οποίο η ΕΤΕ είχε εκτεθεί ήταν αποτελεσματικά αντισταθμισμένος
δ) το έτος 2007 έλαβε χώρα συμπληρωματική ανάλυση της ΕΤΕ για την εκτίμηση της ζημιάς που ενδέχεται να υποστεί η τράπεζα σε ακραίες (τότε) καταστάσεις οι οποίες ενδεχομένως να προκαλούσαν στην ΕΤΕ ιδιαίτερα υψηλές ζημιές. Τα σενάρια ακραίων (τότε) καταστάσεων που η τράπεζα εφάρμοζε ΒΑΣΙΣΤΗΚΑΝ ΣΕ ΥΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ (ΔΝΤ) και αφορούσαν στις τρεις βασικές κατηγορίες κινδύνου του χαρτοφυλακίου της ΕΤΕ (επιτοκιακού, μετοχικού και συναλλαγματικού). ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΤΟΥ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΟΠΩΣ ΑΥΤΟ ΥΠΟΔΕΙΧΤΗΚΕ ΤΟ 2007 ΑΠΟ ΤΟ ΔΝΤ, ΠΡΟΕΒΛΕΠΕ ΥΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΚΑΤΑ 30%!!! (σελ. 82 της Έκθεσης διάγραμμα 5.1.5)
Η ετήσια Οικονομική Έκθεση χρήσεως του έτους 2007 της ΕΤΕ από την οποία προκύπτουν τα παραπάνω δημοσιεύεται εδώ.
Οι Ενδείξεις ότι ο συναλλαγματικός κίνδυνος που αναλαμβάνουν οι τράπεζες είναι αποτελεσματικά αντισταθμισμένος
Από την ετήσια Οικονομική Έκθεση της ΕΤΕ του έτους 2010, εξάγονται τα ίδια ακριβώς συμπεράσματα όπως αυτά παρατίθενται στα υπό στοιχεία α,β,γ και δ της παραπάνω έκθεσης του 2007, με τη διαφορά ότι το 2010 ο σημαντικότερος κίνδυνος αγοράς που ανέλαβε η ΕΤΕ ήταν ο επιτοκιακός.
Περαιτέρω, στο διάγραμμα 5.2.2 στη σελίδα 106 της Έκθεσης, απεικονίζεται η συνεισφορά των επί μέρους κινδύνων (επιτοκιακός, συναλλαγματικός, μετοχικός) στο συνολικό κίνδυνο κατά την τελευταία ημέρα κάθε τριμήνου του 2010.
Προκύπτει από τον πινάκα αυτό ότι η συνεισφορά του επιτοκιακου κινδύνου την 31/03/2010 ήταν 102,4% , την 30/06/2010 ήταν 101,9%, την 30/09/2010 ήταν 79,3% και την 31/12/2010 ήταν 82,9%.
Από τον ίδιο πινάκα προκύπτει ότι η συνεισφορά του μετοχικού κινδύνου την 31/03/2010 ήταν -1,5% , την 30/06/2010 ήταν -4,5% , την 30/09/2010 ήταν 17% και την 31/12/2010 ήταν 15,5%.
Τέλος από τα στοιχεία του ίδιου πίνακα προκύπτει ότι Η ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΗΤΑΝ ΑΜΕΛΗΤΕΑ αφού την 31/03/2010 ήταν 0,9%, την 30/06/2010 ήταν 2,5%, την 30/09/2010 ήταν 3,7% και την 31/12/2010 ήταν 1,6% , γεγονός που καταδεικνύει ότι οι τράπεζες είχαν αντισταθμίσει ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ τον συναλλαγματικό κίνδυνο τον οποίο είχαν αναλάβει.
Η ετήσια Οικονομική Έκθεση της ΕΤΕ για το έτος 2010 από την οποία προκύπτουν τα παραπάνω δημοσιεύεται εδώ.
Το ερώτημα τέλος η απάντηση του οποίου θα παίξει καταλυτικό ρόλο στη δικαστική πορεία της υπόθεσης, είναι αν θα μπορούσε ο απλός καταναλωτής που δανείστηκε σε Ελβετικό φράγκο να αντισταθμίσει αποτελεσματικά τον συναλλαγματικό κίνδυνο.
Έχω καιρό τώρα κατεβάσει τούτη εδώ τη πλατφόρμα, η οποία δίνει στον οποιονδήποτε τη δυνατότητα να επενδύσει σε αξίες όπως μετοχές, νομίσματα, εμπορεύματα κ.α. Ομολογώ πάντως ότι μόλις την άνοιξα αποθαρρύνθηκα παρόλο που άσχετο με το αντικείμενο δεν με λες. Ρώτησα λοιπόν οικονομολόγο, αν μέσα από αυτές τις πλατφόρμες θα μπορούσε κάποιος που δανείστηκε σε CHF να αντισταθμίσει το συναλλαγματικό κίνδυνο που ανέλαβε, ο οποίος μου απάντησε αυτολεξεί ότι
Αντιστάθμιση δύναται να κάνει οποιοσδήποτε δανειολήπτης. Ο τρόπος για κάποιον που γνωρίζει είναι σχετικά απλός και πλέον ευρέως γνωστός. Αυτό θα ήταν εφικτό μέσω ανοίγματος ενός λογαριασμού σε κάποια πλατφόρμα αγοράς συναλλάγματος (forex market). Ας πάρουμε σαν παράδειγμα κάποιον δανειολήπτη όπου τον Ιούλιο του 2008 δανείστηκε σε CHF 162,000 ή € 100,000 όταν η ισοτιμία ήταν 1,62. Η θέση η οποία έπρεπε να ανοίξει ο επενδυτής θα ήταν πώληση (SELL) 100,000 στο ζευγάρι EUR/CHF. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως ποντάρει στην μεταβολή της ισοτιμίας υπέρ του CHF. Το κόστος αυτής της συναλλαγής θα ήταν 1,000 € αφού η μόχλευση είναι 1/100. Αν ο επενδυτής διατηρούσε αυτή την θέση σήμερα που η ισοτιμία είναι 1,20 τότε τα κέρδη του υπολογίζονται σε 35,000 €.
Έχω από τα παραπάνω την αίσθηση ότι οι τράπεζες έχουν αντισταθμίσει ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ τον συναλλαγματικό κίνδυνο που έχουν αναλάβει. Φαίνεται επίσης ότι το ίδιο πιθανόν να μπορούσε να κάνει και ο απλός καταναλωτής (αν και μικρή σημασία έχει). Οικονομολόγος δεν είμαι. Το τελευταίο ιδίως χρήζει περαιτέρω διερεύνησης. Τα στοιχεία όμως που παραθέτω φαίνεται πως σε αυτό το συμπέρασμα οδηγούν. Και αν κάνω λάθος να το διορθώσω.
Αν πάντως θες να δεις πως ο συναλλαγματικός κίνδυνος έχει τσακίσει τα νοικοκυριά που εκτέθηκαναπροστάτευτα στον κίνδυνο της μεταβολής της συναλλαγματικής ισοτιμίας EURO – CHF, δεν έχεις παρά να ρωτήσεις κάποιον που δανείστηκε σε Ελβετικό φράγκο… Ποσοστά πάντως συνεισφοράς στον κίνδυνο μεταβολής της μηνιαίας δόσης και του άληκτου κεφαλαίου της τάξης από 0,9 έως 3,7% που εμφανίζει η ΕΤΕ το 2010, αποτελούν για όσους δανειστήκαν σε CHF παράδεισο της αντιστάθμισης…
Τα παραπάνω στοιχεία θα τεθούν άμεσα στην κρίση του δικαστηρίου το οποίο θα τα αξιολογήσει και θα αποφανθεί σχετικά.
* Η προστασία που παρείχε η ΕΤΕ ήταν "+-5% προστασία δόσης" (όχι κεφαλαίου) και μόνο για τα πρώτα 3 - 4 χρόνια, με μια πρόσθετη επιβάρυνση στο spread της τάξης του 0,20%. Η "προστασία" αυτή ήταν αδύναμη να θωρακίσει αποτελεσματικά τον δανειολήπτη στην περίπτωση σοβαρής διακύμανσης της ισοτιμίας. Τούτο προκύπτει από τα κριτήρια που η ίδια η ΕΤΕ θέτει "ως κριτήρια που πρέπει να πληρούνται προκειμένου να καταχωρήσει ένα παράγωγο χρηματοπιστωτικό μέσο ως κατεχόμενο για σκοπούς αντιστάθμισης" (να είναι άκρως αποτελεσματική με στόχο επιτυγχάνεται ο συμψηφισμός των μεταβολών της εύλογης αξίας που απορρέουν από τον αντισταθμιζόμενο κίνδυνο σε ποσοστό μεταξύ 80% και 125% και η αντιστάθμισηνα έχει αποτελεσματικότητα σε συνεχή βάση). Με βάση αυτό το σκεπτικό δημοσίευσα το ποστ με τον τίτλο "η ΕΤΕ δανέιζε CHF χωρίς προστασία των καταναλωτών από το συναλλαγματικό κίνδυνο".
- Η ύπαρξη κατά την έναρξη της σχέσης αντιστάθμισης επίσημης καταγραφής του μέσου αντιστάθμισης, του αντισταθμιζόμενου στοιχείου, του σκοπού και της στρατηγικής αντιστάθμισηςκαι της αντισταθμιστικής σχέσης,
- Η αντιστάθμιση να τεκμηριώνεται εφόσον καταδεικνύεται ότι είναι άκρως αποτελεσματική ωςπρος το συμψηφισμό των κινδύνων που απορρέουν από το αντιστάθμιζα με το στοιχείο καθ' όλη τη διάρκεια της αντισταθμιστικής σχέσης. Μία αντιστάθμιση κρίνεται ως άκρως αποτελεσματικήόταν επιτυγχάνεται ο συμψηφισμός των μεταβολών της εύλογης αξίας που απορρέουν από τον αντισταθμιζόμενο κίνδυνο σε ποσοστό μεταξύ 80% και 125% και
- Η αντιστάθμιση να είναι αποτελεσματική σε συνεχή βάση.
Προκύπτει από αυτά ότι οι τράπεζες χρησιμοποιούν παράγωγα μέσα με σκοπό την διαχείριση των κινδύνων που προκύπτουν από διακυμάνσεις συναλλαγματικών ισοτιμιών. Αυτά περιλαμβάνουν συμβόλαια επί συναλλαγματικών ισοτιμιών, προθεσμιακά συμβόλαια, συμβάσεις ανταλλαγής νομισμάτων, συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, δικαιώματα προαίρεσης επί συναλλάγματος (πωληθέντα και αγορασθέντα) και άλλα παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα. Με τα μέσα αυτά επιτυγχάνεται «άκρως αποτελεσματική προστασία ως προς το συμψηφισμό των κινδύνων που προκύπτουν από διακυμάνσεις συναλλαγματικών ισοτιμιών» και μάλιστα «καθ' όλη τη διάρκεια της αντισταθμιστικής σχέσης». Η άκρως αποτελεσματική αυτή προστασία που απορρέει από τον αντισταθμιζόμενο συναλλαγματικό κίνδυνο κυμαίνεται σύμφωνα με την Έκθεση της ΕΤΕ σε ποσοστό μεταξύ 80% και 125%.
Οι καταναλωτές από την άλλη, αφέθηκαν στο έλεος των αγορών εντελώς απροστάτευτοι… Αφέθηκαν δίχως καμία αποτελεσματική προστασία ως προς το συμψηφισμό του κινδύνου που θα μπορούσε να προκύψει από μια ενδεχόμενη διακύμανση της συναλλαγματικής ισοτιμίας EURO-CHF,κίνδυνος για τον οποίο ουδέποτε ενημερώθηκαν με αποτέλεσμα να έχουν άγνοια του κινδύνου που αναλάμβαναν…
Το Πρόγραμμα προσομοίωσης καταστάσεων κρίσης (stress tests) της ΕΤΕ σε εβδομαδιαία και μηνιαία βάση καθ όλη τη διάρκεια του 2007, με σενάριο υποτίμησης του ευρώ κατά 30%, κατόπιν υποδείξεως του ΔΝΤ.
Πάμε τώρα πίσω στο 2007, όταν οι τράπεζες ξεκίνησαν να χορηγούν στους καταναλωτές δάνεια σε Ελβετικό φράγκο (να σημειώσω εδώ ότι τα δάνεια αυτά δεν τα χορηγούσαν όλες οι τράπεζες αλλά μόνο οι μεγάλες, πράγμα που από μόνο του κάτι λέει…).
Το πρώτο σημαντικό εύρημα που προκύπτει από την Ετήσια Οικονομική Έκθεση της ΕΤΕ του 2007, είναι η αναφορά στην κρίση που ξέσπασε τον Ιούλιο του ίδιου έτους στην αγορά ενυπόθηκων δανείων στις ΗΠΑ, σε σχέση με την καθοριστική επίδραση που το γεγονός αυτό είχε στη διακύμανση της Μέγιστης Δυνατής Ζημίας (ΜΔΖ) του επιτοκιακού κινδύνου της ΕΤΕ (ετήσια Οικονομική Έκθεση ΕΤΕ του έτους 2007 σελ 81, την οποία αναρτώ παρακάτω). Υπενθυμίζω εδώ ότι η κρίση που ξέσπασε τον Ιούλιο του 2007 στην αγορά ενυπόθηκων δανείων στις ΗΠΑ, οδήγησε αργότερα στην κατάρρευση της Lehman Brothers η οποία σηματοδότησε το ξέσπασμα της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης που πλήττει την παγκόσμια οικονομία έως σήμερα.
Παρά λοιπόν το γεγονός της κρίσης που τον Ιούλιο του 2007 ξέσπασε στην αγορά των ενυπόθηκων δανείων στις ΗΠΑ, οι τράπεζες ξεκίνησαν να χορηγούν στους καταναλωτές δάνεια σε Ελβετικό φράγκο χωρίς καμία απολύτως προστασία από τον κίνδυνο της διακύμανσης της συναλλαγματικής ισοτιμίας EURO-CHF. Ο κίνδυνος αυτός ήταν τότε (2007) κάτι παραπάνω από εμφανής, όπως αυτό προκύπτει από την ετήσια Οικονομική Έκθεση της ΕΤΕ του ίδιου έτους.
Από την Έκθεση αυτή προκύπτουν ειδικότερα τα εξής αποκαλυπτικά:
α) η ΕΤΕ για τον έλεγχο και τη διαχείριση των αναλαμβανόμενων κινδύνων είχε ήδη από το 2007 καθορίσει πλαίσιο ορίων ΜΔΖ το οποίο κάλυπτε τόσο τους επιμέρους κινδύνους (επιτοκιακό,συναλλαγματικό, μετοχικό) όσο και το συνολικό κίνδυνο της αγοράς (σελ 80,81 της Έκθεσης)
β) αποδεικνύεται από την Έκθεση, η υψηλή αξιοπιστία του συστήματος που η ΕΤΕ εφαρμόζει για την μέτρηση του κινδύνου της αγοράς, αφού σε σύνολο 252 εργασίμων ημερών ο αριθμός των υπερβάσεων της υπολογιζόμενης ΜΔΖ ήταν μόνο 3, δηλαδή ποσοστό μόλις 1,25%! (σελ 81 της Έκθεσης)
γ) μεταξύ των σημαντικότερων κινδύνων (επιτοκιακός, μετοχικός, συναλλαγματικός) που ανέλαβε η ΕΤΕ το 2007, τη μεγαλύτερη συνεισφορά στη διαμόρφωση της ΜΔΖ είχε ο κίνδυνος που προέρχεται από την μεταβολή των επιτοκίων διεθνώς και ο κίνδυνος από μεταβολές στις τιμές των μετοχών και των μετοχικών δεκτών, γεγονός που αποδεικνύει περίτρανα ότι ο συναλλαγματικός κίνδυνος στον οποίο η ΕΤΕ είχε εκτεθεί ήταν αποτελεσματικά αντισταθμισμένος
δ) το έτος 2007 έλαβε χώρα συμπληρωματική ανάλυση της ΕΤΕ για την εκτίμηση της ζημιάς που ενδέχεται να υποστεί η τράπεζα σε ακραίες (τότε) καταστάσεις οι οποίες ενδεχομένως να προκαλούσαν στην ΕΤΕ ιδιαίτερα υψηλές ζημιές. Τα σενάρια ακραίων (τότε) καταστάσεων που η τράπεζα εφάρμοζε ΒΑΣΙΣΤΗΚΑΝ ΣΕ ΥΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ (ΔΝΤ) και αφορούσαν στις τρεις βασικές κατηγορίες κινδύνου του χαρτοφυλακίου της ΕΤΕ (επιτοκιακού, μετοχικού και συναλλαγματικού). ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΤΟΥ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΟΠΩΣ ΑΥΤΟ ΥΠΟΔΕΙΧΤΗΚΕ ΤΟ 2007 ΑΠΟ ΤΟ ΔΝΤ, ΠΡΟΕΒΛΕΠΕ ΥΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΚΑΤΑ 30%!!! (σελ. 82 της Έκθεσης διάγραμμα 5.1.5)
Η ετήσια Οικονομική Έκθεση χρήσεως του έτους 2007 της ΕΤΕ από την οποία προκύπτουν τα παραπάνω δημοσιεύεται εδώ.
Οι Ενδείξεις ότι ο συναλλαγματικός κίνδυνος που αναλαμβάνουν οι τράπεζες είναι αποτελεσματικά αντισταθμισμένος
Από την ετήσια Οικονομική Έκθεση της ΕΤΕ του έτους 2010, εξάγονται τα ίδια ακριβώς συμπεράσματα όπως αυτά παρατίθενται στα υπό στοιχεία α,β,γ και δ της παραπάνω έκθεσης του 2007, με τη διαφορά ότι το 2010 ο σημαντικότερος κίνδυνος αγοράς που ανέλαβε η ΕΤΕ ήταν ο επιτοκιακός.
Περαιτέρω, στο διάγραμμα 5.2.2 στη σελίδα 106 της Έκθεσης, απεικονίζεται η συνεισφορά των επί μέρους κινδύνων (επιτοκιακός, συναλλαγματικός, μετοχικός) στο συνολικό κίνδυνο κατά την τελευταία ημέρα κάθε τριμήνου του 2010.
Προκύπτει από τον πινάκα αυτό ότι η συνεισφορά του επιτοκιακου κινδύνου την 31/03/2010 ήταν 102,4% , την 30/06/2010 ήταν 101,9%, την 30/09/2010 ήταν 79,3% και την 31/12/2010 ήταν 82,9%.
Από τον ίδιο πινάκα προκύπτει ότι η συνεισφορά του μετοχικού κινδύνου την 31/03/2010 ήταν -1,5% , την 30/06/2010 ήταν -4,5% , την 30/09/2010 ήταν 17% και την 31/12/2010 ήταν 15,5%.
Τέλος από τα στοιχεία του ίδιου πίνακα προκύπτει ότι Η ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΗΤΑΝ ΑΜΕΛΗΤΕΑ αφού την 31/03/2010 ήταν 0,9%, την 30/06/2010 ήταν 2,5%, την 30/09/2010 ήταν 3,7% και την 31/12/2010 ήταν 1,6% , γεγονός που καταδεικνύει ότι οι τράπεζες είχαν αντισταθμίσει ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ τον συναλλαγματικό κίνδυνο τον οποίο είχαν αναλάβει.
Η ετήσια Οικονομική Έκθεση της ΕΤΕ για το έτος 2010 από την οποία προκύπτουν τα παραπάνω δημοσιεύεται εδώ.
Το ερώτημα τέλος η απάντηση του οποίου θα παίξει καταλυτικό ρόλο στη δικαστική πορεία της υπόθεσης, είναι αν θα μπορούσε ο απλός καταναλωτής που δανείστηκε σε Ελβετικό φράγκο να αντισταθμίσει αποτελεσματικά τον συναλλαγματικό κίνδυνο.
Έχω καιρό τώρα κατεβάσει τούτη εδώ τη πλατφόρμα, η οποία δίνει στον οποιονδήποτε τη δυνατότητα να επενδύσει σε αξίες όπως μετοχές, νομίσματα, εμπορεύματα κ.α. Ομολογώ πάντως ότι μόλις την άνοιξα αποθαρρύνθηκα παρόλο που άσχετο με το αντικείμενο δεν με λες. Ρώτησα λοιπόν οικονομολόγο, αν μέσα από αυτές τις πλατφόρμες θα μπορούσε κάποιος που δανείστηκε σε CHF να αντισταθμίσει το συναλλαγματικό κίνδυνο που ανέλαβε, ο οποίος μου απάντησε αυτολεξεί ότι
Αντιστάθμιση δύναται να κάνει οποιοσδήποτε δανειολήπτης. Ο τρόπος για κάποιον που γνωρίζει είναι σχετικά απλός και πλέον ευρέως γνωστός. Αυτό θα ήταν εφικτό μέσω ανοίγματος ενός λογαριασμού σε κάποια πλατφόρμα αγοράς συναλλάγματος (forex market). Ας πάρουμε σαν παράδειγμα κάποιον δανειολήπτη όπου τον Ιούλιο του 2008 δανείστηκε σε CHF 162,000 ή € 100,000 όταν η ισοτιμία ήταν 1,62. Η θέση η οποία έπρεπε να ανοίξει ο επενδυτής θα ήταν πώληση (SELL) 100,000 στο ζευγάρι EUR/CHF. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως ποντάρει στην μεταβολή της ισοτιμίας υπέρ του CHF. Το κόστος αυτής της συναλλαγής θα ήταν 1,000 € αφού η μόχλευση είναι 1/100. Αν ο επενδυτής διατηρούσε αυτή την θέση σήμερα που η ισοτιμία είναι 1,20 τότε τα κέρδη του υπολογίζονται σε 35,000 €.
Έχω από τα παραπάνω την αίσθηση ότι οι τράπεζες έχουν αντισταθμίσει ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ τον συναλλαγματικό κίνδυνο που έχουν αναλάβει. Φαίνεται επίσης ότι το ίδιο πιθανόν να μπορούσε να κάνει και ο απλός καταναλωτής (αν και μικρή σημασία έχει). Οικονομολόγος δεν είμαι. Το τελευταίο ιδίως χρήζει περαιτέρω διερεύνησης. Τα στοιχεία όμως που παραθέτω φαίνεται πως σε αυτό το συμπέρασμα οδηγούν. Και αν κάνω λάθος να το διορθώσω.
Αν πάντως θες να δεις πως ο συναλλαγματικός κίνδυνος έχει τσακίσει τα νοικοκυριά που εκτέθηκαναπροστάτευτα στον κίνδυνο της μεταβολής της συναλλαγματικής ισοτιμίας EURO – CHF, δεν έχεις παρά να ρωτήσεις κάποιον που δανείστηκε σε Ελβετικό φράγκο… Ποσοστά πάντως συνεισφοράς στον κίνδυνο μεταβολής της μηνιαίας δόσης και του άληκτου κεφαλαίου της τάξης από 0,9 έως 3,7% που εμφανίζει η ΕΤΕ το 2010, αποτελούν για όσους δανειστήκαν σε CHF παράδεισο της αντιστάθμισης…
Τα παραπάνω στοιχεία θα τεθούν άμεσα στην κρίση του δικαστηρίου το οποίο θα τα αξιολογήσει και θα αποφανθεί σχετικά.
* Η προστασία που παρείχε η ΕΤΕ ήταν "+-5% προστασία δόσης" (όχι κεφαλαίου) και μόνο για τα πρώτα 3 - 4 χρόνια, με μια πρόσθετη επιβάρυνση στο spread της τάξης του 0,20%. Η "προστασία" αυτή ήταν αδύναμη να θωρακίσει αποτελεσματικά τον δανειολήπτη στην περίπτωση σοβαρής διακύμανσης της ισοτιμίας. Τούτο προκύπτει από τα κριτήρια που η ίδια η ΕΤΕ θέτει "ως κριτήρια που πρέπει να πληρούνται προκειμένου να καταχωρήσει ένα παράγωγο χρηματοπιστωτικό μέσο ως κατεχόμενο για σκοπούς αντιστάθμισης" (να είναι άκρως αποτελεσματική με στόχο επιτυγχάνεται ο συμψηφισμός των μεταβολών της εύλογης αξίας που απορρέουν από τον αντισταθμιζόμενο κίνδυνο σε ποσοστό μεταξύ 80% και 125% και η αντιστάθμισηνα έχει αποτελεσματικότητα σε συνεχή βάση). Με βάση αυτό το σκεπτικό δημοσίευσα το ποστ με τον τίτλο "η ΕΤΕ δανέιζε CHF χωρίς προστασία των καταναλωτών από το συναλλαγματικό κίνδυνο".
ΠΗΓΗ
http://alampasis.blogspot.gr/2012/03/2007-30.html
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου