Γράφει ο Γιώργος Βάμβουκας
Καθηγητής Οικονομικών και Οικονομετρίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
και υπεύθυνος του Τομέα Οικονομίας του Κινήματος “Ελεύθεροι Άνθρωποι”
Η σημερινή ανάλυση έχει ταυτόχρονα τεχνοκρατικό και πολιτικοοικονομικό χαρακτήρα και ενδεχομένως παρουσιάζει εισαγγελικό ενδιαφέρον. Η επιχειρηματολογία μας στηρίζεται στα στατιστικά δεδομένα των δύο πινάκων, καταδεικνύοντας ότι μετά το 2010 η Ελλάδα βρίσκεται σε κατάσταση μόνιμης χρεοκοπίας. Για να γίνει κατανοητή η άποψή μας, ότι, το παρόν κείμενο ενδέχεται να ενδιαφέρει τις αρμόδιες Εισαγγελικές Αρχές θα πρέπει εν συντομία να σας εκθέσω το ακόλουθο νομικό ιστορικό.
Στις 10 Σεπτεμβρίου 2019 η κυρία Δ.Α. από την διοίκηση του ΟΠΑ (Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών) κοινοποίησε στα μέλη ΔΕΠ (Διδακτικό Ερευνητικό Προσωπικό) το εξής μήνυμα: «Σας προωθώ έγγραφο του Πταισματοδικείου Αθηνών, με το οποίο μας ζητούνται ονοματεπώνυμα Καθηγητών του Πανεπιστημίου μας, προκειμένου να κληθούν και να εξεταστούν ως μάρτυρες σχετικά με την οικονομική κατάσταση και τα μνημόνια. Παρακαλώ όπως ενημερώσετε σχετικά τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματός σας και να μου κοινοποιήσετε μέχρι την Πέμπτη 12/9/2019, τα ονόματα όσων δύνανται και επιθυμούν να ανταποκριθούν στο ανωτέρω αίτημα».
Ειδικότερα, το έγγραφο του Πταισματοδικείου Αθηνών που είχε σταλεί σε όλα τα πανεπιστήμια της χώρας ανάφερε τα εξής: «Ενεργούντες προκαταρκτική εξέταση, σύμφωνα με την υπ αριθμόν Α1…..3, Α1….24 παραγγελία του κ. Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αγρινίου, παρακαλούμε να μας γνωρίσετε ονοματεπώνυμα καθηγητών του Πανεπιστημίου σας προκειμένου να κληθούν και εξεταστούν ως μάρτυρες σχετικά με την οικονομική κατάσταση και τα μνημόνια.».
Ανταποκρινόμενος στο συγκεκριμένο μήνυμα της διοίκησης του ΟΠΑ έγραψα τα εξής: «Θετικά ανταποκρινόμενος στην κλίση των Εισαγγελικών Αρχών θα ήθελα να ενημερώσετε τον (την) αρμόδιο (αρμόδια) Πταισματοδίκη ότι με ιδιαίτερη ευχαρίστηση δέχομαι να εξεταστώ ως μάρτυρας σχετικά με την οικονομική κατάσταση και τα μνημόνια». Από την κυρία Δ.Α. έλαβα επιστολή στην οποία αναφέρεται ότι ήμουν ο μοναδικός καθηγητής του ΟΠΑ που εκδήλωσε ενδιαφέρον να καταθέσει στις αρμόδιες Εισαγγελικές Αρχές για την οικονομική κατάσταση της χώρας και τα μνημόνια. Μετά από μερικές μέρες και πιο συγκεκριμένα στις 30 Σεπτεμβρίου 2019 έδωσα κατάθεση στο αρμόδιο Προανακριτικό Γραφείο του Πταισματοδικείου Αθηνών, αναφορικά με τις επιπτώσεις των μνημονιακών οικονομικών πολιτικών στην εθνική μας οικονομία.
Η σημερινή ανάλυση έχει ταυτόχρονα τεχνοκρατικό και πολιτικοοικονομικό χαρακτήρα και ενδεχομένως παρουσιάζει εισαγγελικό ενδιαφέρον. Η επιχειρηματολογία μας στηρίζεται στα στατιστικά δεδομένα των δύο πινάκων, καταδεικνύοντας ότι μετά το 2010 η Ελλάδα βρίσκεται σε κατάσταση μόνιμης χρεοκοπίας. Για να γίνει κατανοητή η άποψή μας, ότι, το παρόν κείμενο ενδέχεται να ενδιαφέρει τις αρμόδιες Εισαγγελικές Αρχές θα πρέπει εν συντομία να σας εκθέσω το ακόλουθο νομικό ιστορικό.
Στις 10 Σεπτεμβρίου 2019 η κυρία Δ.Α. από την διοίκηση του ΟΠΑ (Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών) κοινοποίησε στα μέλη ΔΕΠ (Διδακτικό Ερευνητικό Προσωπικό) το εξής μήνυμα: «Σας προωθώ έγγραφο του Πταισματοδικείου Αθηνών, με το οποίο μας ζητούνται ονοματεπώνυμα Καθηγητών του Πανεπιστημίου μας, προκειμένου να κληθούν και να εξεταστούν ως μάρτυρες σχετικά με την οικονομική κατάσταση και τα μνημόνια. Παρακαλώ όπως ενημερώσετε σχετικά τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματός σας και να μου κοινοποιήσετε μέχρι την Πέμπτη 12/9/2019, τα ονόματα όσων δύνανται και επιθυμούν να ανταποκριθούν στο ανωτέρω αίτημα».
Ειδικότερα, το έγγραφο του Πταισματοδικείου Αθηνών που είχε σταλεί σε όλα τα πανεπιστήμια της χώρας ανάφερε τα εξής: «Ενεργούντες προκαταρκτική εξέταση, σύμφωνα με την υπ αριθμόν Α1…..3, Α1….24 παραγγελία του κ. Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αγρινίου, παρακαλούμε να μας γνωρίσετε ονοματεπώνυμα καθηγητών του Πανεπιστημίου σας προκειμένου να κληθούν και εξεταστούν ως μάρτυρες σχετικά με την οικονομική κατάσταση και τα μνημόνια.».
Ανταποκρινόμενος στο συγκεκριμένο μήνυμα της διοίκησης του ΟΠΑ έγραψα τα εξής: «Θετικά ανταποκρινόμενος στην κλίση των Εισαγγελικών Αρχών θα ήθελα να ενημερώσετε τον (την) αρμόδιο (αρμόδια) Πταισματοδίκη ότι με ιδιαίτερη ευχαρίστηση δέχομαι να εξεταστώ ως μάρτυρας σχετικά με την οικονομική κατάσταση και τα μνημόνια». Από την κυρία Δ.Α. έλαβα επιστολή στην οποία αναφέρεται ότι ήμουν ο μοναδικός καθηγητής του ΟΠΑ που εκδήλωσε ενδιαφέρον να καταθέσει στις αρμόδιες Εισαγγελικές Αρχές για την οικονομική κατάσταση της χώρας και τα μνημόνια. Μετά από μερικές μέρες και πιο συγκεκριμένα στις 30 Σεπτεμβρίου 2019 έδωσα κατάθεση στο αρμόδιο Προανακριτικό Γραφείο του Πταισματοδικείου Αθηνών, αναφορικά με τις επιπτώσεις των μνημονιακών οικονομικών πολιτικών στην εθνική μας οικονομία.
Τα προαναφερθέντα άμεσα σχετίζονται με το δίκαιο αίτημα της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού για το άνοιγμα δικαστικού φακέλου σχετικού με τη “Χρεοκοπία του 2010 και τα Μνημόνια”. Προσωπικά, δεν γνωρίζω σε ποια φάση βρίσκεται η παραγγελία του Εισαγγελέα Πρωτοδικών. Επίσης, δεν γνωρίζω ποια φυσικά πρόσωπα κλήθηκαν και κατέθεσαν στην συγκεκριμένη νομική υπόθεση και αν αυτή η εθνικής σημασίας υπόθεση έχει μπει στο αρχείο.
Αναφορικά με τη δική μου κατάθεση και το υλικό που προσκόμισα στην αρμόδια Πταισματοδίκη, εστίασα στους αιτιώδεις παράγοντες που προκάλεσαν την Χρεοκοπία του 2010, υπογραμμίζοντας τις τεράστιες ζημιές που οι αναποτελεσματικές και αλυσιτελείς μνημονιακές πολιτικές προξένησαν στην εθνική μας οικονομία και γενικότερα στην ελληνική κοινωνία, καθώς επίσης τις μειοδοτικές ευθύνες που ενδεχομένως ενέχονται σε πολιτικά πρόσωπα.
Η συγκεκριμένη νομική υπόθεση, αδιαμφισβήτητα είναι κολοσσιαίας εθνικής σημασίας, θα ήθελα να πιστεύω ότι δεν έχει αρχειοθετηθεί. Αν η εισαγγελική παραγγελία βρίσκεται σε εξέλιξη, θεωρώ ότι οι πίνακες 1 και 2 θα αποτελούσαν χρήσιμο υλικό στις αρμόδιες Δικαστικές Αρχές. Ως γνωστόν, ο πρωταρχικός λόγος που η Ελλάδα τον Μάιο του 2010 μπήκε υπό το πέλμα των μνημονίων, ήταν ο πλήρης αποκλεισμός της από τις διεθνείς χρηματαγορές και άρα η αδυνατότητα των ελληνικών κυβερνήσεων να δανείζονται με εκδόσεις κρατικών ομολόγων πολυετούς χρονικής διάρκειας.
Ως γνωστόν, ο δανεισμός μιας χώρας είναι βραχυχρόνιος και μακροχρόνιος. Με τις εκδόσεις «εντόκων γραμματίων» (treasury bills, T-Βills) διενεργείται ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός της χώρας. Από την άλλη μεριά, με εκδόσεις «κρατικών ομολόγων» (government bonds) χρονικής διάρκειας άνω των δύο ετών πραγματοποιείται ο μεσοπρόθεσμος και ο μακροπρόθεσμος δανεισμός. Αν και κατά την περίοδο 2010-2018, η χώρα μας δεν είχε την δυνατότητα να δανείζεται με εκδόσεις κρατικών ομολόγων, εντούτοις ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός ήταν εφικτός και σύμφωνα με τα στοιχεία του πίνακα 1 ασύστολος.
Τα στοιχεία του πίνακα 1 είναι λίαν αποκαλυπτικά. Την περίοδο 2010-2021, ο συνολικός βραχυπρόθεσμος δανεισμός της Ελλάδας ανήλθε στο ιλιγγιώδες ποσό των 409,16 δις ευρώ!! Στον πίνακα αναλύεται ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός του ελληνικού κράτους ανά κατηγορία εντόκων γραμματίων, ήτοι 3μηνης, 6μηνης και 12μηνης χρονικής διάρκειας. Η διαπίστωση ότι την περίοδο 2000-2009 ο συνολικός βραχυπρόθεσμος δανεισμός ήταν μόλις 31,95 δις, καταδεικνύει τις γιγαντιαίες διαστάσεις του συντελούμενου βραχυπρόθεσμου δανεισμού της τάξης των 409,16 δις ευρώ κατά την περίοδο 2010-2021.
Τα 409,16 δις ευρώ δεν είναι «δανεικά και αγύριστα». Αφορούν βραχυπρόθεσμο δανεισμό της κεντρικής κυβέρνησης, που η Ελλάδα, δηλαδή οι Έλληνες πολίτες θα κληθούν να εξοφλήσουν στους φορείς που κατέχουν τα έντοκα. Η Τράπεζα της Ελλάδας και ιδίως οι εμπορικές τράπεζες αποτελούν τους κυριότερους αγοραστές και άρα τους βασικούς κατόχους των εντόκων. Επειδή όμως το ελληνικό κράτος αδυνατεί να αποπληρώσει αυτό το όντως τερατώδες βραχυπρόθεσμο χρέος, το υπουργείο Οικονομικών προσέφυγε στο τρικ των repos (repurchase agreements). Τα repos είναι “πωλήσεις με συμφωνία επαναγοράς” που συμφωνείται μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και των κατόχων των εντόκων.
Οι εκτεταμένες συμφωνίες repos ξεκίνησαν μετά το 2011. Τα στοιχεία του πίνακα 2 μας πληροφορούν ότι την περίοδο 2011-2020 το απόθεμα των εντόκων γραμματίων βάσει συναλλαγών repos από 46,6 εκτινάχτηκε στα 1.264,2 δις ευρώ. Υπόψη ότι τα 1.264,2 δις ευρώ δεν συνυπολογίζονται στο επίσημο δημόσιο χρέος της κεντρικής κυβέρνησης. Ο κρατικός προϋπολογισμός, δηλαδή οι Έλληνες φορολογούμενοι, επιβαρύνεται ετησίως με αρκετά δις ευρώ για τις καταβολές τόκων στους κατόχους του αποθέματος των εντόκων. Στις ετήσιες Εισηγητικές Εκθέσεις του Γενικού Κρατικού Προϋπολογισμού, το εκάστοτε απόθεμα των εντόκων γραμματίων που βασίζεται σε συμφωνίες repos, αποκαλείται «βραχυπρόθεσμο χρέος της κεντρικής διοίκησης».
Δεν είμαι δικαστής για να αποφανθώ αν υπάρχουν μειοδοτικές ευθύνες για τους ασκούντες την κυβερνητική δημοσιονομική πολιτική της χώρας μετά το 2009. Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ έχει υποστηρίξει, ότι, στα πλαίσια των μνημονιακών δανειακών συμβάσεων η Ελλάδα δανείστηκε άνω των 400 δις ευρώ. Έστω ότι την μνημονιακή περίοδο 2010-2018 στη χώρα μας χορηγήθηκαν δάνεια 400 δις ευρώ.
Ερωτήματα προς Εισαγγελικούς Λειτουργούς:
1) Δοθέντος ότι την περίοδο 2000-2021 το σύνολο του βραχυπρόθεσμου δανεισμού μαζί με τις χορηγήσεις των μνημονιακών δανείων υπερέβη τα 800 δις ευρώ και παρ’ όλα αυτά το δημόσιο χρέος της κεντρικής κυβέρνησης αυξανόταν με αχαλίνωτους ρυθμούς, ανακύπτουν ναι ή όχι ποινικές ευθύνες για τα πολιτικά πρόσωπα που ασκούσαν την δημοσιονομική και γενικότερα την μακροοικονομική πολιτική;
2) Υπάρχουν ποινικές ευθύνες κυβερνητικών προσώπων για το γεγονός ότι την περίοδο 2009-2021 το επίσημο δημόσιο χρέος της κεντρικής κυβέρνησης από 298,5 δις ή 125,7% του ΑΕΠ εξακοντίστηκε στα 400 δις ευρώ ή 228,6% του ΑΕΠ και ταυτόχρονα η συνολική αξία των εντόκων γραμματίων από 42,0 εκτιμάται ότι εκσφενδονίστηκε στα 1.150,0 δις ευρώ;
3) Από ποιες πηγές κρατικών εσόδων θα προέρχονται οι απαιτούμενοι χρηματικοί πόροι, ώστε η Ελλάδα να δυνηθεί στο μέλλον να ανταποκρίνεται ανελλιπώς στις πελώριες δαπάνες τοκοχρεολυσίων για ένα πραγματικό δημόσιο χρέος που το 2021 εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 1.500 δις ευρώ;
Η πραγματικότητα των αριθμών που καταγράφονται στους δύο πίνακες είναι σκληρή και αδιαμφισβήτητη. Το δημόσιο χρέος της χώρας δεν είναι βιώσιμο, ήτοι διαχειρήσιμο. Ούτε πέντε Ελλάδες δεν θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν ένα δημόσιο χρέος που πλέον υπολογίζεται σε τρις ευρώ. Πιστεύω ότι η οικονομική ζημιά την οποία κυβερνητικά πρόσωπα και θεσιθήρες της κρατικής-τραπεζικής εξουσίας, προξένησαν μετά το 2009 με τις αποτυχημένες μνημονιακές οικονομικές πολιτικές και δυστυχώς εξακολουθούν να προκαλούν στα Δημόσια Οικονομικά της Ελλάδας, είναι ασύλληπτων διαστάσεων και γι’ αυτό μάλλον απαιτείται ενδελεχής και διεισδυτική εισαγγελική έρευνα.
Πίνακας 1
Συνολική Αξία Εντόκων Γραμματίων (δις ευρώ)
| Έτη | Έντοκα Γραμμάτια Διάρκειας 3 μηνών (δις ευρώ) 1 | Έντοκα Γραμμάτια Διάρκειας 6 μηνών (δις ευρώ) 2 | Έντοκα Γραμμάτια Διάρκειας 12 μηνών (δις ευρώ) 3 | Συνολική Αξία Εντόκων Γραμματίων (δις ευρώ) 4 (1+2+3) |
| 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2010-2021 2000-2009 2000-2021 | 0,33 0,30 0,38 0,71 0,84 0,90 0,80 0,73 0,83 7,9 8,8 17,8 24,2 20,8 21,2 20,8 22,4 23,4 12,4 7,2 6,8 8,0 193,8 13,72 207,52 | 0,35 0,30 0,39 0,48 0,60 0,56 0,52 0,39 0,62 4,42 7,36 20,6 12,2 19,2 18,8 18,4 18,4 18,4 18,4 18,2 12,0 14,0 195,96 8,63 204,59 | 0,50 1,51 0,59 0,36 0,59 0,56 0,53 0,41 0,41 4,14 2,0 – – – – – – – 4,0 4,0 4,2 5,2 19,4 9,6 29,0 | 1,36 1,55 2,03 2,02 1,85 1,53 1,86 16,46 18,16 38,4 36,4 40,0 40,0 39,2 40,8 41,8 34,8 29,4 23,0 27,2 409,16 31,95 441,11 |
Παρατηρήσεις: Πηγή των στοιχείων είναι το Υπουργείο Οικονομικών.
Πίνακας 2
Συνολικό Δημόσιο Χρέος της Ελλάδας
Έτη | Χρέος Κεντρικής Κυβέρνησης (δις ευρώ) | Βραχυπρόθεσμο Χρέος Κεντρικής Κυβέρνησης (δις ευρώ) | Συνολικό Δημόσιο Χρέος Ελλάδας (δις ευρώ) | Ονομαστικό ΑΕΠ (δις ευρώ) | Χρέος Κεντρικής Κυβέρνησης προς ΑΕΠ | Συνολικό Δημόσιο Χρέος της Ελλάδας προς ΑΕΠ |
1970 1980 1990 2000 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 | 2,1 8,0 46,4 143,6 239,7 262,1 298,5 340,3 368,0 305,5 321,5 324,1 321,3 326,4 328,7 359,0 356,0 374,0 400,0 | 0,1 0,7 4,7 14,5 25,2 27,6 42,0 31,5 46,6 52,7 43,4 142,5 740,5 531,3 567,0 806,9 1.062,0 1.264,2 1.150,0 | 2,2 8,7 51,1 158,1 264,9 289,7 340,5 371,8 414,6 358,2 364,9 466,6 1.061,8 857,7 895,7 1.165,9 1.418,0 1.638,2 1.550,0 | 12,9 40,8 77,0 141,2 232,7 242,0 237,5 224,1 203,3 188,4 179,6 177,3 176,1 174,2 177,2 179,7 183,4 165,8 175,0 | 16,3% 19,6% 60,3% 101,7% 103,0% 108,3% 125,7% 151,9% 181,0% 162,2% 179,0% 182,8% 182,5% 187,4% 185,5% 199,8% 194,1% 225,6% 228,6% | 17,1% 21,3% 66,4% 112,0% 113,8% 119,7% 143,4% 165,9% 204,9% 190,1% 203,2% 263,2% 603,0% 492,4% 505,5% 648,8% 773,2% 988,1% 885,7% |
Παρατηρήσεις: ΑΕΠ είναι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Το ονομαστικό ΑΕΠ αποκαλείται επίσης και ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές. Μετά το 2011 στο βραχυπρόθεσμο χρέος της κεντρικής κυβέρνησης συμπεριλαμβάνονται τα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου που μετατρέπονται σε repos (repurchase agreements-συμφωνίες επαναγοράς). Πηγή των στοιχείων είναι το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και η ΕΛΣΤΑΤ.
ΠΗΓΗ
crashonline.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου