Γράφει ο Κυριάκος Τόμπρας
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΘΝΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΗΤΑΝ ΜΟΝΟΝ ΟΙ "ΦΟΙΝΙΚΕΣ" ΤΟΥ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ
Το πρώτο και μοναδικό, πραγματικό ελληνικό εθνικό νόμισμα, ήταν οι "Φοίνικες", που κυκλοφόρησε επί Ιωάννη Καποδίστρια, την 1η Ιουλίου 1831. Ήταν τυπωμένο στην μια μόνον όψη και έφερε χειρόγραφες υπογραφές και αρίθμηση από την ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ. Eκδότης ήταν το κράτος αλλά η εκτύπωση και ο έλεγχος της κυκλοφορίας ανατέθηκε στην Eθνική Χρηματιστική Tράπεζα, χωρίς όμως να της παραχωρηθεί το εκδοτικό προνόμιο !!!
Την 27η Σεπτεμβρίου 1831 ο Ιωάννης Καποδίστριας δολοφονήθηκε !!!
Η διαφορά :
ΤΡΑΠΕΖΟΓΡΑΜΜΑΤΙΟ : ΕΚΔΟΤΙΚΟ ΠΡΟΝΟΜΙΟ ΣΕ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ, ΚΕΝΤΡΙΚΗ ή ΕΜΠΟΡΙΚΗ
Αυτή η διαφορά δεν έφαγε μόνο τον Καποδίστρια. Με απόσταση 100 χρόνων μεταξύ τους, έφαγε και τους δύο μεγαλύτερους προέδρους των ΗΠΑ. Τον Αμπραάμ Λίνκολν και τον Τζον Κέννεντυ !!!
Ο Καποδίστριας εκπροσωπεί αυτό που, σταθερά από τότε μέχρι και σήμερα, μισεί το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα των ιδιωτικών κεντρικών τραπεζών, των αγορών και των δανειστών, που με το εφεύρημα του εκδοτικού προνομίου παρασιτούν σε βάρος των κοινωνιών, τις οποίες εξαναγκάζουν, δια του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, να αγοράζουν το χρήμα που μπορούν να παράξουν τα κυρίαρχα κράτη ή ακόμη και οι ενώσεις κρατών, όπως εν προκειμένω και η ίδια η ΕΕ, με λογιστικό αντίκρυσμα, αντί για το χρέος, το ΑΕΠ που παράγουν οι πολίτες με την εργασία τους.
Και αυτό, επειδή, ακόμη και στην σημερινή Ευρώπη των Τραπεζών, το όριο της δημιουργίας νέου χρήματος, στα πλαίσια της εκάστοτε ασκούμενης νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ και των εθνικών κεντρικών τραπεζών, είναι το ίδιο το ΑΕΠ, αφού το σύμφωνο σταθερότητας προσδιορίζει το ανώτατο επιτρεπτό όριο του χρέους, δια του οποίου το Ευρωσύστημα δημιουργεί το παραστατικό χρήμα που παρέχει στην οικονομία, με βάση την σχέση ΧΡΕΟΣ/ΑΕΠ.
Έτσι, επειδή χωρίς ΑΕΠ δεν επιτρέπεται η δημιουργία ΧΡΕΟΥΣ και, χωρίς ΧΡΕΟΣ, η Ευρώπη των Τραπεζών αδυνατεί να δημιουργήσει ΧΡΗΜΑ, κατά τα μαθηματικά του δημοτικού σχολείου (Αν Α=Β και Β=Γ, τότε Α=Γ), στο σημερινό οικονομικό σύστημα, χωρίς ΑΕΠ, είναι παντελώς αδύνατη η δημιουργία χρήματος, ανεξαρτήτως νομισματικού συστήματος και εκδοτικού προνομίου.
Η ΔΡΑΧΜΗ ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΕ ΠΟΤΕ ΕΘΝΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ, ΑΦΟΥ ΗΤΑΝ ΕΚ ΤΗΣ ΓΕΝΝΕΣΕΩΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ !!!
Την δραχμή την δημιούργησε η αντιβασιλεία του Όθωνα, εξ αρχής ως ΤΡΑΠΕΖΟΓΡΑΜΜΑΤΙΟ, αφού πρώτα κατάργησε την Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα και το Νομισματοκοπείο της Αίγινας του Καποδίστρια, απέσυρε από την κυκλοφορία το υπάρχον ΕΘΝΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ του Φοίνικα και πραγματοποίησε την πρώτη εκτύπωση δραχμών στην Βαυαρία !!!
Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα
Η πρώτη τράπεζα του νεοελληνικού κράτους. Ιδρύθηκε στην Αίγινα στις 2 Φεβρουαρίου 1828, με ψήφισμα του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια.
Στα πρώτα του βήματα, το νέο κράτος είχε να αντιμετωπίσει μια χαοτική κατάσταση στον οικονομικό τομέα. Η χώρα ήταν ένας σωρός ερειπίων, τα ταμεία άδεια, οι δανειακές υποχρεώσεις έτρεχαν.
Η τραπεζική πίστη ήταν στα χέρια των σαράφηδων και των τοκογλύφων, που δάνειζαν με τόκο έως και 50%. Νόμισμα δεν υπήρχε και οι συναλλαγές γίνονταν με τα οθωμανικά γρόσια και τους παράδες.
Ένα μήνα κιόλας μετά την άφιξή του στην Ελλάδα, ο Ιωάννης Καποδίστριας είχε έτοιμο το σχέδιό του για την ίδρυση τράπεζας, που θα αναλάμβανε την ανασυγκρότηση της χώρας. Με τη βοήθεια του ελβετού φιλέλληνα Ιωάννη Εϋνάρδου, προχώρησε στη σύσταση της Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας, σε μια προσπάθειά του να εκλογικεύσει την τραπεζική πίστη.
Το πρώτο πιστωτικό ίδρυμα του νεοελληνικού κράτους είχε την έδρα του στην Αίγινα και παράλληλα με τις τραπεζικές εργασίες ασκούσε και αρμοδιότητες του Υπουργείου Οικονομικών. Επικεφαλής της τράπεζας τέθηκε ο ηπειρώτης έμπορος Γεώργιος Σταύρου, μετέπειτα πρώτος διοικητής της Εθνικής Τράπεζας.
Ο Καποδίστριας επεδίωξε την άμεση κινητοποίηση των λίγων κεφαλαίων του εσωτερικού, αλλά και την προσέλευση κεφαλαίων του εξωτερικού, με το δέλεαρ της επικερδούς τοποθετήσεώς τους, που προσέφερε ο ετήσιος τόκος του 8%.
Η νέα τράπεζα άρχισε τις εργασίες της με καλούς οιωνούς, παρά την αντίδραση σημαντικών ντόπιων κεφαλαιούχων, που αντιπολιτεύονταν τον Κυβερνήτη.
Μέτοχοί της έγιναν επιφανείς έλληνες και φιλέλληνες (Εϋνάρδος, Λουδοβίκος της Βαυαρίας κ.ά.), ενώ ένα ποσό από την περιουσία του συνεισέφερε και ο Καποδίστριας. Στις 28 Ιουλίου 1828 ο Καποδίστριας προχώρησε ένα ακόμη βήμα μπροστά, με την υιοθέτηση του Φοίνικα ως του πρώτου νομίσματος του κράτους.
Η νέα τράπεζα δεν μπόρεσε να ευδοκιμήσει επί μακρόν, επειδή το κράτος απορροφούσε όλα τα διαθέσιμά της, λόγω των ανυπέρβλητων ταμειακών του αναγκών ή -όπως θα λέγαμε σήμερα- για να καλύψει τα απύθμενα ελλείμματα του προϋπολογισμού. Έτσι, αναγκάστηκε να βάλει λουκέτο το 1834, χωρίς να έχει κατορθώσει σε όλη την εξαετή της ζωή να προβεί σε οποιαδήποτε τραπεζιτική πράξη, από εκείνες που προέβλεπε το καταστατικό της. Περιττό να τονισθεί ότι οι μέτοχοι της τράπεζας υπέστησαν σημαντικές ζημίες.
Πάντως, η Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα συνεισέφερε σημαντικά στην ανασυγκρότηση του στρατού, στην κίνηση του στόλου και την καταστολή της πειρατείας, στην πρώτη οργάνωση της διοίκησης, στη συντήρηση πλήθους φτωχών οικογενειών, καθώς και σε έργα γεωπονικά και ανοικοδομήσεως.
Το Ψήφισμα της 2/2/1828 περί «Συστάσεως της Εθνικής Χρηματιστικής Τραπέζης»
Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Ακούσας και την γνώμην του Πανελληνίου
Ψηφίζει
Άρθρον 1. Συσταίνεται Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα (Banque).
Άρθρον 2. Τα κεφάλαια της Εθνικής Χρηματιστικής ταύτης Τραπέζης σύγκεινται από τας διαφόρους ποσότητας, τας οποίας οι μέτοχοί της (actionnaires) θέλουν καταθέσει εις αυτήν, δια να λαμβάνουν τους τόκους ανά οκτώ τα εκατόν κατ' έτος.
Άρθρον 3. Όσοι εκ των πολιτών μέτοχοι δεν δύνανται άλλως να συμμεθέξουν εις την Εθνικήν Χρηματιστικήν Τράπεζαν, ειμή προσφέροντες εις αυτήν προϊόντα, τα οποία ημπορούν να πωληθούν εις ξένους τόπους, θέλουν τα παραδίδει εις τους διευθυντάς της Τραπέζης και ούτοι θέλουν δίδει τα πιστά εις τους μετόχους δι' αποδεικτικών ποσότητος αναλογούσης με την τιμήν των προϊόντων.
Άρθρον 4. Αι εις την Εθνικήν Χρηματιστικήν Τράπεζαν εμπιστευόμεναι ποσότητες δίδονται δι' εν ολόκληρον έτος.
Άρθρον 5. Μετά την προθεσμίαν ταύτην οι θέλοντες έχουν το δικαίωμα να λάβουν οπίσω τα κεφάλαιά των ή ολικώς ή εν μέρει. Αλλ' οφείλουν να διευθύνουν την περί τούτου αίτησίν των εις τους διευθυντάς ένα μήνα πρότερον.
Άρθρον 6. Μετά την συμπλήρωσιν της αυτής προθεσμίας τα αποδεικτικά, τα οποία οι διευθυνταί αυτής ήθελαν δώσει εις τους μετόχους, θέλουν είσθαι δεκτά χωρίς ξεπεσμόν εις αγοράν προσόδων της Επικρατείας, εις λήψιν εθνικών κτημάτων εις υποθήκην, κατά το περί υποθήκης εκδοθησόμενον ψήφισμα, βάσιν έχον τον υπ' αριθμ. ΝΑνόμον, και προσέτι εις αγοράν εθνικών γαιών, εάν η προσεχώς συγκαλεσθησομένη Συνέλευσις αποφασίση την εκποίησιν μέρους αυτών.
Άρθρον 7. Ο Πρόβουλος του επί της Οικονομίας τμήματος του Πανελληνίου με δύο συνεργάτας διωρισμένους από τον Κυβερνήτην, είναι οι διευθυνταί της Εθνικής Χρηματιστικής Τραπέζης.
Άρθρον 8. Χωριστόν διάταγμα διορίζει τον οργανισμόν της Εθνικής Χρηματιστικής Τραπέζης και όλων των κλάδων της διευθύνσεως αυτής.
Ο Κυβερνήτης
Ι. Α. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ
Tα νομίσματα είχαν τεθεί ήδη σε κυκλοφορία, από τον Oκτώβριο του 1829, ενώ τον επόμενο Iανουάριο γνωστοποιήθηκε ότι από «1 Mαρτίου τα κατάστιχα πάσης δημοσίου υπηρεσίας θέλουν κρατείσθαι εις φοίνικας και λεπτά (φοίνικας=100 λεπτά). Με τον νόμο που καθιερώνεται ο φοίνικας γίνεται και η διατίμηση 40 ξένων νομισμάτων, που είχαν τη μεγαλύτερη κυκλοφορία. Aπαγορευόταν η κυκλοφορία των τουρκικών, που είχαν κοπεί μετά το 1826 (ήταν δραματικά υποτιμημένα), όπως και των ξένων χάλκινων κερμάτων. Tο μέτρο φαίνεται πως δεν ήταν αποτελεσματικό, αν κρίνουμε από εγκύκλιο των μέσων του επομένου έτους. M’ αυτή εντέλλονται οι διοικητικές αρχές να πάρουν μέτρα «ώστε να εμποδιστούν ολοτελώς» τα γρόσια.
Ελλιποβαρές
Σύμφωνα με υπολογισμούς, κόπηκαν μέχρι το 1832 κάπου 607.000 φοίνικες και μόνο το 2% περίπου ήταν αργυροί - η κοπή ασημένιων είχε σταματήσει από το 1829 ήδη. Στην ουσία ο αργυρός φοίνικας μετατράπηκε σε μια λογιστική μονάδα, ενώ ο κύριος όγκος των συναλλαγών γινόταν με τον χάλκινο. Oι αργυροί «ήθελον χρησιμεύση μάλλον ως εγκόλπιον ή ως κεφάλαιον», κατά την κρίση του A. Kοντόσταυλου.
Oι εκτιμήσεις από τους μεταγενέστερους για τον θάνατο του φοίνικα ποικίλλουν. Aλλοι αποδίδουν την αναποτελεσματικότητα του αργυρού νομίσματος στο «ελλιποβαρές» του. Aποτελούνταν από 9 μέρη αργύρου και το υπόλοιπο κράμα χαλκού. H πρώτη ισοδυναμία του με το ισπανικό δίστηλο ήταν ένα προς έξι, αλλά στην πράξη κατώτερη. Eπειδή περιείχε 3,47 γραμμάρια αργύρου αντί για 4,029.
Τα πληθωριστικά νομίσματα
Αλλοι δεν δέχονται ότι αυτή ήταν η βασική αιτία, αλλά το γεγονός ότι κόπηκαν λίγα νομίσματα, σε αντίθεση με τα πληθωριστικά χάλκινα νομίσματα που είχαν συνδεθεί με το γρόσι.
Δυστυχώς, δεν προκύπτει με σαφήνεια για ποιο λόγο επιλέχθηκε η εσωτερική διαφοροποίηση του αργυρού φοίνικα ως προς το δίστηλο. Mερικοί υποθέτουν ότι αυτό έγινε για να μπορέσει να διατηρηθεί καλύτερα στην εσωτερική κυκλοφορία. Aλλοι ότι απλώς το γεγονός δείχνει την απειρία των νομισματικών αρχών ή ίσως κι απάτη από καταχραστές.
Eνας άλλος ακόμη λόγος για την αποτυχία του αργυρού φοίνικα που προστίθεται συνήθως είναι πως στις κοπές του δεν υπολογίστηκαν εκτυπωτικά έξοδα. Eτσι το νόμισμα υπερτιμήθηκε. Aυτός ήταν κι ένας από τους λόγους απόσυρσης από την κυκλοφορία (τα «κακά» δίστηλα, εκτόπισαν τους «καλούς» φοίνικες, κατά τον νόμο του Greasman). Aποσυρόμενοι διοχετεύονταν στο εξωτερικό, αποθησαυρίζονταν ή ακόμη λιώνονταν και οι επιτήδειοι καρπώνονταν τη διαφορά.
Κάτω, λοιπόν, από τις πιεστικές ανάγκες για χρήμα, η κυβέρνηση προχωρά τον Iούνιο του 1831 στην εκτύπωση των πρώτων πραγματικών χαρτονομισμάτων. H συνολική τους αξία ορίστηκε σε 3 εκατ. φοίνικες . Kατανέμονταν σε χαρτονομίσματα των 5, 10, 50 και 100 φοινίκων.
Eκδότης ήταν το κράτος αλλά η εκτύπωση και ο έλεγχος της κυκλοφορίας ανατέθηκε στη Xρηματιστηριακή Eθνική Tράπεζα, χωρίς όμως να της παραχωρηθεί το εκδοτικό δικαίωμα.
O κυβερνήτης με διάταγμα όριζε «όπως τα χαρτονομίσματα τυπώνονται εφ’ ενός μόνον προσώπου και δένωνται εις βιβλία έχοντα έκαστον 100 σελίδας». Kάθε σελίδα περιλάμβανε τρία χαρτονομίσματα. Aυτά είχαν διαφορετικό χρώμα για να ξεχωρίζουν αναλόγως με την αξία τους (οι αριθμοί αναγράφονταν με κόκκινα και γαλάζια γράμματα) και υπογράφονταν από δυο μέλη της EXT. Eιδικός ελεγκτής διορισμένος από την κυβέρνηση έγραφε στο πίσω μέρος «ιδιοχείρως και λοξώς εκ των άνω προς τα κάτω» την αξία κάθε χαρτονομίσματος και τα αριθμούσε.
Εξαργύρωση
H εξαργύρωση με μεταλλικά νομίσματα «ωρίζετο ότι θα διετάσσετο υπό της Kυβερνήσεως ευθύς ως το εθνικόν ταμείον ήθελεν ευρεθή εις χρηματικήν κατάστασιν καλλιτέραν». Δηλαδή τότε αναστέλλονταν για πρώτη φορά η εξαργύρωση των νομισμάτων. Aρχικώς οι πολίτες ήταν υποχρεωμένοι να κάνουν κάθε πληρωμή τους προς το δημόσιο ταμείο κατά το 1/3 με χαρτονομίσματα. Tο ίδιο και το κράτος. H Tράπεζα θα έστελνε κάθε φορά το ένα τριακοστό των εκτυπωθέντων χαρτονομισμάτων στο υπουργείο Oικονομικών «φυλάττουσα ίσην αντιστοιχίαν εις τα ήδη».
Tελικά, τέθηκαν στην κυκλοφορία χαρτονομίσματα αξίας 1 εκατ., αφού όπως κρίθηκε από την Eθνική Συνέλευση του Nαυπλίου (Iανουάριος 1832) η τιμή των χαρτονομισμάτων τούτων δεν επέτυχε την κοινήν υπόληψιν επειδή το προμνησθέν ψήφισμα (της έκδοσης) δεν προσδιώριζε την εποχήν εξαργυρώσεώς των, ούτε ειδικάς τινάς εγγυήσεις».
H ίδια θα προσδιορίσει τέτοια κριτήρια και θα προσφέρει ειδικές εγγυήσεις εξαργύρωσης. Σαν τέτοια μέρα ορίστηκε η 4 Iανουαρίου 1833, οπότε και θα καίονταν τα συγκεκριμένα χαρτονομίσματα «δημοσίως και παρουσία ειδικής εκποιητικής επιτροπής». Mέσα σε αυτές τις συνθήκες με τη δολοφονία του Kαποδίστρια, την έλευση του Oθωνα και την έκδοση των βαυαρικών ρυθμίσεων για το νομισματικό σύστημα ήρθε η αντικατάσταση του φοίνικα από τη δραχμή (Φεβρουάριος 1833). O φοίνικας, όπως και η Xρηματιστική Eθνική Tράπεζα, είχαν μια σύντομη ζωή. Aλλά σε αυτό δεν έφταιγε η οικονομική πολιτική του Kαποδίστρια, ο οποίος στον τομέα τούτο τουλάχιστον πήρε αρκετά ρηξικέλευθα μέτρα. Aλλωστε και η δική του θητεία ήταν τόσο σύντομη...
Το μηχάνημα κοπής των νομισμάτων αρνήθηκε... τις επαναλήψεις
Mε την έλευσή του ο κυβερνήτης ανέθεσε στο «Πανελλήνιο», τη Bουλή θα λέγαμε σήμερα, τη μελέτη της κοπής νομίσματος. H Δ’ Συνέλευση μάλιστα του Aργους υπέβαλε σχέδιο για έγκριση. Σύμφωνα μ’ αυτό βάση ήταν ο αργυρός φοίνικας (=100 λεπτά), χρυσά πολλαπλάσιά του η Aθηνά (=20 φοίνικες) ημίσεια Aθηνά (=10 ). Για αργυρά, εκτός από τον ένα φοίνικα, πρότεινε την αιγίδα (=5 φοίνικες) και την ημίσεια αιγίδα. Eπίσης τις χάλκινες υποδιαιρέσεις, δεύτερον (=μισός φοίνικας των 50 λεπτών), και το πεντάριον (= 5 λεπτά).
Eίναι ζήτημα αν υπάρχει έστω ένας φοίνικας, που να είναι πανομοιότυπος με άλλον. Tο παμπάλαιο χειροκίνητο μηχάνημα κοπής... αρνούνταν να επαναλαμβάνεται.
Tα μηχανήματα κοπής ανήκαν στο τάγμα των Iωαννιτών Iπποτών. Παλιότερα μέχρι το 1530 βρίσκονταν στη Pόδο και από εκεί μεταφέρθηκαν στη Mάλτα. Hταν πεταμένα... στα σκουπίδια. T’ αγόρασε για λογαριασμό του ελληνικού δημοσίου, αντί 100 λιρών Aγγλίας, ο A. Kοντόσταυλος, επί των Oικονομικών υπεύθυνος του I. Kαποδίστρια.
Tο 1830 ο μεγαλέμπορος (και Φιλικός) A. Kοντόσταυλος απομακρύνθηκε από τη θέση του διευθυντή του νομισματοκοπείου. Kατηγορήθηκε για οικονομικές ατασθαλίες...
Tα πρώτα ελληνικά νομίσματα, κόπηκαν με... γρόσια. H Pωσία πρόσφερε 1,5 εκατ. για την κοπή των φοινίκων σε συναλλαγματικές πληρωτέες στο Λονδίνο.
Tο νομισματοκοπείο εγκαταστάθηκε στο σπίτι του κυβερνήτη στην Aίγινα. Στο ισόγειο του κυβερνείου για να ελέγχεται και ν’ αποφευχθούν... παρατράγουδα.
Tις πρώτες πλάκες χάραξε ο Aρμένης χρυσοχόος Xατζή Γρηγόρης Πυροβολιστής. M’ αυτές κόπηκαν οι αργυροί. H κοπή του 1830 των χάλκινων του 1, 2 και 5 λεπτών έγινε με χαράγματα του «Δάσκαλου», έτσι ήταν γνωστός ο τεχνίτης αυτός από την Kαρύταινα. H κοπή του 1831 βασίστηκε σε σχέδια του Δημ. Kόντου από το Kαρπενήσι.
Tους πρώτους φοίνικες μοίρασε στις 29 Iουλίου 1829 στους αντιπροσώπους του έθνους ο γραμματέας της επικρατείας Σ. Tρικούπης. Eνα στον καθένα (αργυρό και χάλκινο των 1, 5 και 10 λεπτών).
H παράδοση θέλει τον άργυρο που χρησιμοποιήθηκε για τους φοίνικες να προέρχεται από «κατασχέσεις». Aπό τις νηοψίες που έκαναν τα ελληνικά πλοία. Tον χαλκό να προέρχεται από τουρκικά τηλεβόλα και άλλα χάλκινα λάφυρα.
Λευκοί στο πίσω μέρος οι φοίνικες με τον αριθμό και την υπογραφή του ελεγκτή. Aλλά το μπροστινό μέρος στις δυο πρώτες εκδόσεις ήταν με γράμματα κόκκινα και στις άλλες με μπλε.
Συνολικά εκτυπώθηκαν 41.670 χαρτονομίσματα αξίας 500.000 φοινίκων (τέσσερις εκδόσεις). Eκτυπώθηκαν στο Nαύπλιο . Oταν αποσύρθηκαν βρέθηκαν χαρτονομίσματα αξίας 300.000, λόγω φθοράς ή καταστροφής των υπολοίπων.
Σύμβολο της αναγέννησης της ζωής
O φοίνικας ήταν ιερό πτηνό που «πετούσε» καταρχήν στην Aίγυπτο. Mοιάζει με τον ελληνικό αετό, αλλά έχει και διαφορές. O Hρόδοτος και ο ιστορικός Πλίνιος που τον αναφέρουν τον περιγράφουν έχοντας φτερά με χρώμα χρυσαφένιο και κόκκινο (φοινό). Kατά την παράδοση προαισθανόταν το τέλος του, κατασκεύαζε τότε φωλιά από αρωματικά φυτά και ξύλα και καιγόταν μέσα σ' αυτή. Aπό την τέφρα του, όμως, (ανα)γεννιόταν ένας νέος φοίνικας. H μυθολογία για τον φοίνικα στην αναγέννηση της ζωής, μα και την αθανασία. Για την αθανασία της ψυχής χρησιμοποιήθηκε ο φοίνικας ως χριστιανικό σύμβολο. Aλλά και για το αναγεννητικό μήνυμα χρησιμοποιήθηκε από τη Φιλική Eταιρεία.
Eτσι βρέθηκε και στη μια όψη της επαναστατικής απελευθερωτικής ελληνικής σημαίας που ύψωσε ο Yψηλάντης στο Iάσιο.
O φοίνικας, λοιπόν, με το φορτίο αυτό ήταν μια επιτυχής επιλογή για να εκφράσει την αναγέννηση της Eλλάδας.
Στη μια όψη των καποδιστριακών νομισμάτων υπάρχει παράσταση του φοίνικα και οι λέξεις «EΛΛHNIKH ΔHMOKPATIA».
Στην άλλη η αξία του, η χρονολογία κοπής και αναγράφεται «Kυβερνήτης I. Kαποδίστριας». Mερικές κοπές φέρουν και στεφάνη.
Στα χαρτονομίσματα εμφανίζεται η Aθηνά που κάθεται κρατώντας δόρυ. Kάτω δεξιά με οβάλ σφραγίδα υπάρχει «η επί της οικονομίας Eπιτροπή».
Tο αρχικό σχέδιο προέβλεπε την κοπή χρυσών νομισμάτων των 20 και 10 φοινίκων. Aργυρών των 5, 2,5 και 0,5 του φοίνικα. Λόγω έλλειψης πόρων, χρυσοί ποτέ δεν κυκλοφόρησαν. Σε κάποιο ικανοποιητικό βαθμό θα κυκλοφορούν για τις εσωτερικές συναλλαγές χάλκινοι φοίνικες του ενός, δυόμισι και δέκα λεπτών (1 φοίνικας=100 λεπτά) και αργότερα εικοσάλεπτοι.
Συνολικά κυκλοφόρησαν 11.978 αργυροί φοίνικες κατά την πρώτη και μοναδική κοπή τους. Mερικοί ανεβάζουν αυτόν τον αριθμό κάνοντας λόγο για για 13.612. Kόπηκαν το 1829, αλλά κυκλοφόρησαν με χρονολογία 1828.
Στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους διαβάζουμε ότι, το γενναιότερο όμως μέτρο, που εξασφάλισε κατά κύριο λόγο τα μέσα για τη ζωή της χώρας τότε και γι’ αυτό ανήκει στη δημοσιονομική πολιτική του Καποδίστρια, ήταν η ίδρυση στις 2 Φεβρουαρίου 1828 της Εθνικής Χρηματιστικής Τραπέζης. Με την Τράπεζα επιδιώχθηκε η άμεση κινητοποίηση των λίγων έστω κεφαλαίων του εσωτερικού, ένα είδος έκτακτης πολεμικής εισφοράς εκείνων πού μπορούσαν να εισφέρουν, με τη μορφή όμως επικερδούς τοποθετήσεως χρημάτων, με τόκο 8%.
Ένα εσωτερικό δάνειο ουσιαστικά, χωρίς όμως τη μορφή δανείου για λόγους και καλύτερης επιτυχίας και πολιτικής σκοπιμότητας.
Με την Τράπεζα εξ άλλου επιδιώχθηκε και η προσέλευση κεφαλαίων από το εξωτερικό, Ελλήνων και ξένων, με τη μορφή καταθέσεων.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η επιτυχία της υπήρξε περιορισμένη. Ως τα μέσα Μαρτίου 1828 η Τράπεζα είχε δανείσει στο δημόσιο ταμείο 40.000 δίστηλα, δηλαδή το δημοσιονομικά μάλλον ασήμαντο ποσό των 200.000 φράγκων.
Η επιτυχία της Τραπέζης υπήρξε περιορισμένη.
Παρά τις αρχικές προβλέψεις και τις υποσχέσεις, δεν κατέθεσαν ό,τι αναμενόταν οι κυριώτεροι τότε κεφαλαιούχοι της χώρας, οδηγούμενοι και από πνεύμα αντιπολιτεύσεως.
Και με την περιορισμένη όμως επιτυχία, ο σκοπός που επιδιωκόταν πραγματοποιήθηκε σε ικανοποιητικό βαθμό. Η πρώτη ανασυγκρότηση του στρατού και οι πρώτες πολεμικές επιχειρήσεις, η κίνηση του στόλου και η καταστολή της πειρατείας, η πρώτη οργάνωση της Διοικήσεως και η συντήρηση πλήθους «ανέστιων» οικογενειών και τα πρώτα γεωπονικά και λοιπά έργα ανοικοδομήσεως χρηματοδοτήθηκαν κυρίως από την Τράπεζα.
Η αμηχανία των συντακτών της εποχής είναι προφανής, καθώς γράφουν ότι η επιτυχία ήταν μεν περιορισμένη, αλλά ο σκοπός επιτεύχθηκε σε ικανοποιητικό βαθμό: «Και με την περιορισμένη όμως επιτυχία, ο σκοπός που επιδιωκόταν πραγματοποιήθηκε σε ικανοποιητικό βαθμό.»…
Τα αποτελέσματα της κίνησης αυτής ήταν άμεσα : Η κινητοποίηση των κεφαλαίων του εσωτερικού δίνοντας τόκο 8% και η πάταξη της τοκογλυφίας !!!
«Ευθύς εκ τούτου εξέλειπεν η τοκογλυφία, η σήμερον προς 12, 20 και 25 τοις εκατόν δανείζουσα επί ενεχύροις, και διαφθείρουσα τον τόπον» καθώς και η προσέλκυση κεφαλαίων από Ελληνες του εξωτερικού και ξένους, ανάμεσα στους οποίους ήταν ο ίδιος ο Καποδίστριας, ο οποίος προσέφερε 25.000 τάλληρα. Προκειμένου να βρεί πόρους δεν δίστασε να υποθηκεύσει υπέρ της Τράπεζας εθνικά κτήματα, όπως ο αμπελώνας της Κορίνθου, ο αμπελώνας της Βοστίτσης, ο ελαιώνας των Σαλώνων και η Σμύριδα και η Αλυκή της Νάξου.Το μέτρο αυτό ενίσχυσε τη χρηματιστική πίστη της Ελλάδος στο εξωτερικό.
Επιπρόσθετα, ο Καποδίστριας στις 28 Ιουλίου 1828, ίδρυσε στην Αίγινα το Εθνικό Νομισματοκοπείο !!!
Η Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα – όπως ήταν η επίσημη ονομασία της – ήταν λοιπόν η πρώτη «τράπεζα» που δημιουργήθηκε στο νεοσύστατο κράτος. Στην πραγματικότητα λειτούργησε ως δανειστικός οργανισμός για λογαριασμό του Δημοσίου και το βασικό έργο της ήταν να συγκεντρώσει δανειακά κεφάλαια και να εκδώσει έντοκες ομολογίες με επιτόκιο 8%. Μέχρι το Μάιο του 1829, συγκέντρωσε και δάνεισε στο δημόσιο ταμείο 153.644 ισπανικά τάλληρα ή 2.034.660 γρόσια. Για την κάλυψη των κυβερνητικών οικονομικών υποχρεώσεων, το ίδρυμα προχώρησε το 1831 στην έκδοση χαρτονομίσματος 3 εκατ. φοινίκων, η κυκλοφορία του οποίου έγινε αναγκαστική στις αρχές του 1832.
Ο αυτόπτης και ιστορικός Γεώργιος Φίνλεϋ υπήρξε αυστηρός με τον Καποδίστρια.
Έγραψε ότι : Ο τίτλος της τράπεζας σκοπόν είχε ν’ απατήση την Δυτικήν Ευρώπην, όχι να διευκολύνη τραπεζιτικάς επιχειρήσεις εν Ελλάδι και ηκατάχρησις του ονόματος εγέννησε δυσπιστίαν στον εμπορικό κόσμο της χώρας.
«Εθνική Τράπεζα επίσης ιδρύθη κατ’ όνομα, αλλ’ ο τίτλος σκοπόν είχε ν’ απατήση την Δυτικήν Ευρώπην, όχι να διευκολύνη τραπεζιτικάς επιχειρήσεις εν Ελλάδι. Η ούτω κληθείσα Εθνική Τράπεζα ήτο μόνον εν δάνειον, ανοιχθέν κατ’ αρχάς δι’ εκουσίων εισφορών. Η κατάχρησις του ονόματος εγέννησε δυσπιστίαν παρ’ εμπορική κοινωνία, οποία η της Ελλάδος· και ο Πρόεδρος, βλέπων ότι δεν ήρκει η πειθώ του να έλκυση πολλούς πλουσίους Έλληνας προς απόθεσιν χρημάτων εις την Εθνικήν Τράπεζαν, μετήλθε την πολιτικήν δύναμίν του όπως τους βιάση να προκαταβάλωσιν.»
Υπολογίζεται ότι το συνολικό ποσό όλων των νομισμάτων που κυκλοφορούσαν ή βρίσκονταν αποθησαυρισμένα στην απελευθερωμένη χώρα δεν ξεπερνούσε τα 130 εκατ. δρχ. Ο Σκώτος ιστορικός – υπηρέτησε ως εθελοντής ναύτης στο πλοίο του Άστιγξ – παραθέτει και την προσωπική του μαρτυρία:
«Η κυβέρνησις έλαβε κατοχήν όλων των ληφθέντων ποσών και πριν παρέλθωσι δύο μήνες, αυτός ο Καποδίστριας αφελώς ωμολόγησε προς τον πλοίαρχον Άστιγξ ότι προς το παρόν η Εθνική Τράπεζα ήτο μόνον αναγκαστικόν δάνειον».
Ξέρουμε ότι ο ίδιος ο Καποδίστριας έδωσε πρώτος το προσωπικό παράδειγμα και υποθήκευσε τα κτήματά του στην Κέρκυρα για να εγγυηθεί τις καταθέσεις των κεφαλαιούχων. Οι Υδραίοι Κουντουριώτες, η ισχυρότερη ίσως οικογένεια στην Ελλάδα, κράτησαν από την αρχή επιφυλακτική στάση απέναντι στον κυβερνήτη. Δεν είχαν υποστηρίξει την εκλογή του, ενώ ο αντιπρόσωπος (παραστάτης) της Ύδρας Δημήτριος Κριεζής ήταν ο μόνος που αντιτάχθηκε στη διάλυση της Βουλής και την εγκαθίδρυση του νέου καθεστώτος. Παρ’ όλα αυτά, ο Γ. Κουντουριώτης, με προτροπή του αδελφού του Λάζαρου, δέχθηκε να ονομασθεί πρόβουλος της Οικονομίας στο Πανελλήνιο. Γρήγορα φάνηκε ότι ο Κυβερνήτης δεν είχε εξασφαλίσει σημαντική οικονομική ενίσχυση για την Χρηματιστική Τράπεζα και οι Κουντουριώτες έγιναν πιο επιφυλακτικοί. Οι σχέσεις τους με τον Ιω. Καποδίστρια επιδεινώθηκαν, όταν ο τελευταίος δεν θεώρησε ικανοποιητικό το ποσό των 3.000 ταλλήρων ως συνεισφορά της οικογένειάς τους στην Εθνική Τράπεζα και δεν πίστεψε στις δικαιολογίες για οικονομικές δυσχέρειες. Ζήτησε να καταβάλουν τουλάχιστον 10.000 τάλληρα, αλλά ο Λάζαρος Κουντουριώτης («οργισμένος») αύξησε μόλις κατά 2.000 μόνο τάλληρα το ποσό, παρά τις αντίθετες απόψεις του ταλαντευόμενου αδελφού του.
Η οικογένεια δεν υποχώρησε, ακόμη και όταν ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας την απείλησε ανοιχτά με τη χρήση βίας.
Εκτός των άλλων δυσχερειών που συνεπάγονται ανάλογα εγχειρήματα, ο καποδιστριακός φοίνιξ παρέμεινε ανυπόληπτος και η Χρηματιστική Τράπεζα, έχοντας μείνει δίχως κεφάλαια, διαλύθηκε από την Αντιβασιλεία το 1834.
Λίγες ημέρες μετά την άφιξη του Όθωνα, εκδόθηκε Διάταγμα με το οποίο σταματούσε η κοπή των Φοινίκων, με αποτέλεσμα την 1 Φεβρουαρίου 1833 το Νομισματοκοπείο της Αίγινας να σταματήσει τις εργασίες του. Το νομισματοκοπείο έκλεισε και ο Όθωνας έκοψε τα νομίσματα του Κράτους στη Βαυαρία, καταργώντας το Φοίνικα ως εθνικό έμβλημα και αντικαθιστώντας τον με ρόμβους των Βίττελσβαχ !!!
«.Εκρίναμεν αναγκαίον να αποφασίσωμεν να παύση παρευθύς η κατά τους μέχρι τούδε τύπους εκτύπωσις Ελληνικών νομισμάτων. Τα παρόντα μέταλλα, καθώς και τα παρόντα νομίσματα, πρέπει να σημειωθούν αμέσως κατά τας ποσότητας των και να βαλθώσι προσωρινώς εις ασφαλή φυλακήν».
Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (ETE) ιδρύθηκε το 1841 στη θέση της από τον Γεώργιο Σταύρου, ο οποίος υπήρξε και ο πρώτος διευθυντής της. Από τους ιδρυτικούς μετόχους της Εθνικής Τράπεζας το 1841, ήταν το ελληνικό κράτος με 1.000 μετοχές, ο Νικόλαος Ζωσιμάς με 500 μετοχές, ο Ιωάννης-Γαβριήλ Εϋνάρδος με 300, ο βασιλιάς Λουδοβίκος Β‘ της Βαυαρίας με 200, ο Κωνσταντίνος Βράνης με 150, ο Θεόδωρος Ράλλης με 100, ο Ιούλιος Έσσλιν, κ.ά.
Πιστεύεις ακόμη στον αστικό μύθο των Ρόθτσιλντ, που τον επινόησαν οι ίδιοι οι τοκογλύφοι και οι σαράφηδες της Ελλάδος, προκειμένου να σε αποπροσανατολίζουν από τον πραγματικό στόχο που είναι αυτοί οι ίδιοι και, μάλιστα, από την εποχή του Καποδίστρια, τον οποίο δολοφόνησαν ;;;
Διάβασε λοιπόν την ιδτρυτική μετοχική σύνθεση της ΕΤΕ :
I) Α. Πεξάλης αντιπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης με 1.000 μετοχές και 5 δικές του (ψήφοιII) 2) Φάβερ αντιπρόσωπος του βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου με 200 μετοχές (ψήφοι 8). 3), Γ. Σταύρου αντιπρόσωπος του Ελβετού τραπεζίτη Ευνάρδου με 100 μετοχές, του Ρότσιλντ με 50 μετοχές και 10 δικές του (ψήφοι 10), 4) Εμ. Μεστενές πληρεξούσιος των Αφών Τζιιτζίνια με 50 μετοχές, των Αφών Τοσίτσα με 50 μετοχές, του Κούρτη με 10 μετοχές και 10 δικές του (ψήφοι 10). 5) Θ. Ράλλης με 100 δικές του μετοχές και αντιπρόσωπος 23 μικρομετόχων κατόχων συνολικά 226 μετοχών (ψήφοι 15), 6) Σ. Σπηλιωτάκης πληρεξούσιος των Αφών Ζωσιμάδων με 250 μετοχές (ψήφοι 9), 7) Κ. Βράνης με 150 δικές τους μετοχές (ψήφοι 7). 8) Α. Ρούξιουαντιπρόσωπος του Λαγράνε με 30 μετοχές, του Σαβατιέρ με 5 μετοχές και 10 δικές του (ψήφοι 5). 9) Λ. Κυργούσιος αντιπρόσωπος του Τοσίτσα με 80 μετοχές και 10 δικές του (ψήφοι 6). 10) Γ. Αντωνόπουλος με 45 δικές του και του αδελφού του μετοχές και με 18 μετοχές άλλων (ψήφοι 7). Υπήρχαν ακόμα 34 μέτοχοι ή πληρεξούσιοι άλλων μετόχων οι οποίοι κατείχαν συνολικά 233 μετοχές (ψήφοι 38). Από αυτά τα ιδρυτικά μέλη μετόχους τα περισσότερα ήταν πλούσιοι Έλληνες του εξωτερικού. Ο Γεώργιος Σταύρου λ.χ. ήταν παλιός πάροικος της Βιέννης, η οικογένεια Σίνα πάροικοι της Αυστρίας, ο Γ. Αντωνόπουλος, πάροικος της Τεργέστης, ο Νικ. Ζωσιμάς πάροικος της Ρωσίας, ο Τοσίτσας πάροικος της Αλεξάνδρειας, ο Τζιτζίνιας πάροικος της Αιγύπτου και επίτιμος πρόξενος της Γαλλίας εκεί, ο I. Αθανασιάδηςπάροικος της Αιγύπτου.
Διάβασε λοιπόν την ιδτρυτική μετοχική σύνθεση της ΕΤΕ :
I) Α. Πεξάλης αντιπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης με 1.000 μετοχές και 5 δικές του (ψήφοιII) 2) Φάβερ αντιπρόσωπος του βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου με 200 μετοχές (ψήφοι 8). 3), Γ. Σταύρου αντιπρόσωπος του Ελβετού τραπεζίτη Ευνάρδου με 100 μετοχές, του Ρότσιλντ με 50 μετοχές και 10 δικές του (ψήφοι 10), 4) Εμ. Μεστενές πληρεξούσιος των Αφών Τζιιτζίνια με 50 μετοχές, των Αφών Τοσίτσα με 50 μετοχές, του Κούρτη με 10 μετοχές και 10 δικές του (ψήφοι 10). 5) Θ. Ράλλης με 100 δικές του μετοχές και αντιπρόσωπος 23 μικρομετόχων κατόχων συνολικά 226 μετοχών (ψήφοι 15), 6) Σ. Σπηλιωτάκης πληρεξούσιος των Αφών Ζωσιμάδων με 250 μετοχές (ψήφοι 9), 7) Κ. Βράνης με 150 δικές τους μετοχές (ψήφοι 7). 8) Α. Ρούξιουαντιπρόσωπος του Λαγράνε με 30 μετοχές, του Σαβατιέρ με 5 μετοχές και 10 δικές του (ψήφοι 5). 9) Λ. Κυργούσιος αντιπρόσωπος του Τοσίτσα με 80 μετοχές και 10 δικές του (ψήφοι 6). 10) Γ. Αντωνόπουλος με 45 δικές του και του αδελφού του μετοχές και με 18 μετοχές άλλων (ψήφοι 7). Υπήρχαν ακόμα 34 μέτοχοι ή πληρεξούσιοι άλλων μετόχων οι οποίοι κατείχαν συνολικά 233 μετοχές (ψήφοι 38). Από αυτά τα ιδρυτικά μέλη μετόχους τα περισσότερα ήταν πλούσιοι Έλληνες του εξωτερικού. Ο Γεώργιος Σταύρου λ.χ. ήταν παλιός πάροικος της Βιέννης, η οικογένεια Σίνα πάροικοι της Αυστρίας, ο Γ. Αντωνόπουλος, πάροικος της Τεργέστης, ο Νικ. Ζωσιμάς πάροικος της Ρωσίας, ο Τοσίτσας πάροικος της Αλεξάνδρειας, ο Τζιτζίνιας πάροικος της Αιγύπτου και επίτιμος πρόξενος της Γαλλίας εκεί, ο I. Αθανασιάδηςπάροικος της Αιγύπτου.
Έτσι, το 1841, με την ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος και την εκχώρηση σε αυτή του εκδοτικού προνομίου, η δραχμή εκδίδεται και κυκλοφορεί από την ιδιωτική ΕΤΕ ως τραπεζογραμμάτιο, αντί ως χαρτονόμισμα (δλδ αντί ως εθνικό νόμισμα) !!!
Κατά την διάρκεια του Β παγκοσμίου πολέμου η δραχμή εκμηδενίστηκε, ο τιμάριθμος κόστους ζωής από τιμή 1 τον Απρίλιο του 1941 ανέβηκε στο 156 τον Δεκέμβριο του 1942, στο 1522 τον Δεκέμβριο του 1943 και στο 2.305.984,911 τον Οκτώβριο του 1945. Χρειάστηκαν να γίνουν τρεις γενναίες νομισματικές ρυθμίσεις σε διάστημα 15 μηνών.
Με το τέλος του εμφυλίου στις 21/9/1949 έγινε νέα ισοτιμία που αντιστοιχούσε 1 δολάριο = 10.000 δραχμές και μετά ανέβηκε στις 15.000 δραχμές ενώ η λίρα = 32.000 δραχμές και μετά 42.000 δραχμές.
Η κατάσταση αυτή, υπό τις συνθήκες κρίσης της εποχής, κρίθηκε ότι απαιτούσε στενή συνεργασία μεταξύ της Κεντρικής Τράπεζας και των Κυβερνήσεων. Τη συνεργασία αυτή θεσμοποίησε η δημιουργία, το 1946, της Νομισματικής Επιτροπής.
Η Επιτροπή περιλάμβανε τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας ως πρόεδρο, τέσσερεις άλλους Υπουργούς και τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Η θέση της Τράπεζας της Ελλάδος παρέμενε σημαντική, καθώς είχε την ευθύνη σχεδιασμού και πρότασης μέτρων πολιτικής που, κατά κανόνα, υιοθετούνταν από την Επιτροπή. Το 1982 η Νομισματική Επιτροπή καταργήθηκε και οι περισσότερες των αρμοδιοτήτων της μεταβιβάστηκαν στην Τράπεζα της Ελλάδος (Νόμος 1266/1982).
Έτσι, εκδόθηκε ένα ενδιάμεσο, υβριδικό εθνικό χαρτονόμισμα, το χιλιάρικο, που κυκλοφόρησε σε δύο εκδόσεις, την 10η Ιουλίου 1950 και την 1η Νοεμβρίου 1953, με την ένδειξη «Βασίλειον της Ελλάδος» και όχι «Τράπεζα της Ελλάδος».
.
Μετά ήρθε η υποτίμηση της δραχμής κατά 50% από τον Υπουργό Συντονισμού Σπύρο Μαρκεζίνη, την 9η Απριλίου 1953, και τη νομισματική μεταρρύθμιση του νόμου 2824 της 20ής Ιουνίου 1954, κατά την οποία ορίστηκε η ισοτιμία της νέας δραχμής προς χίλιες παλαιές και περικόπηκαν τρία μηδενικά από την ονομαστική αξία των τραπεζογραμματίων, το χάρτινο χιλιάρικο αντικαταστάθηκε από το χαλκονικέλινο νόμισμα της μίας δραχμής με την απεικόνιση του Βασιλέως Παύλου, το πρώτο νόμισμα που κόπηκε μετά τον πόλεμο.
Έκτοτε, η δραχμή, ήταν πάντα ιδιωτικό τραπεζογραμμάτιο και όχι ΕΘΝΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ (Χαρτονόμισμα), αφού τα χαρτονομίσματα της δραχμής του Βασιλείου της Ελλάδος αντικαταστάθηκαν και πάλι με τραπεζογραμμάτια, επειδή το εκδοτικό προνόμιο επέστρεψε στην Τράπεζα της Ελλάδος, δλδ εκχωρήθηκε ξανά, από το κράτος, σε μια ιδιωτική, ανώνυμη τραπεζική εταιρεία και, μάλιστα, εισηγμένη στο Χρηματιστήριο !!!
Από το 1897, στα οικονομικά τής χώρας κάνει κουμάντο ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος, ο οποίος επιβλήθηκε ως απόρροια του "δυστυχώς, επτωχεύσαμεν" του 1893 και του ατυχούς ελληνοτουρκικού πολέμου εκείνης της χρονιάς.
Ο έλεγχος αυτός ασκείται από μια Διεθνή Οικονομική Επιτροπή (μια τρόικα της εποχής, σαν να λέμε), η οποία εγκαθίσταται μόνιμα στην Αθήνα από το 1897 μέχρι το 1978, ήτοι επί 81 συναπτά έτη και φροντίζει να πληρώνουμε τα χρέη μας. Για να το εξασφαλίσει αυτό, ο ΔΟΕ παρακρατεί τα έσοδα του κράτους από το μονοπώλιο διαφόρων ειδών (σπίρτα, αλάτι, τσιγαρόχαρτα, πετρέλαιο, σμύριδα και τράπουλες διακινούνταν αποκλειστικά από το κρατικό μονοπώλιο μέχρι την μεταπολίτευση), από το χαρτόσημο ως κινητό επίσημα (αυτό που κολλάγαμε κάποτε σαν γραμματόσημο στα διάφορα έγγραφα), από τον φόρο καπνού, από τα τέλη τού λιμανιού του Πειραιά κλπ.
Κατάλαβες τώρα ότι τα ΜΟΝΟΠΩΛΙΑ δεν δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα, ούτε από την εθνικιστική, ούτε από την κομμουνιστική ιδεοληψία και συνείδηση των Ελλήνων ;;;
Όταν το 1927 η Ελλάδα χρειάστηκε χρήματα (τί πρωτότυπο!), ο ΔΟΕ κανόνισε να βγούμε στις αγορές για ένα δάνειο γύρω στα εννέα εκατομμύρια στερλίνες, με την εγγύηση της Κοινωνίας των Εθνών. Απαραίτητη προϋπόθεση (προαπαιτούμενο, σαν να λέμε) ήταν να υπογράψουμε το Πρωτόκολλο της Γενεύης (ένα μνημόνιο της εποχής), το οποίο κυρώθηκε από την ελληνική βουλή και έγινε νόμος του κράτους.
Ο έλεγχος αυτός ασκείται από μια Διεθνή Οικονομική Επιτροπή (μια τρόικα της εποχής, σαν να λέμε), η οποία εγκαθίσταται μόνιμα στην Αθήνα από το 1897 μέχρι το 1978, ήτοι επί 81 συναπτά έτη και φροντίζει να πληρώνουμε τα χρέη μας. Για να το εξασφαλίσει αυτό, ο ΔΟΕ παρακρατεί τα έσοδα του κράτους από το μονοπώλιο διαφόρων ειδών (σπίρτα, αλάτι, τσιγαρόχαρτα, πετρέλαιο, σμύριδα και τράπουλες διακινούνταν αποκλειστικά από το κρατικό μονοπώλιο μέχρι την μεταπολίτευση), από το χαρτόσημο ως κινητό επίσημα (αυτό που κολλάγαμε κάποτε σαν γραμματόσημο στα διάφορα έγγραφα), από τον φόρο καπνού, από τα τέλη τού λιμανιού του Πειραιά κλπ.
Κατάλαβες τώρα ότι τα ΜΟΝΟΠΩΛΙΑ δεν δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα, ούτε από την εθνικιστική, ούτε από την κομμουνιστική ιδεοληψία και συνείδηση των Ελλήνων ;;;
Όταν το 1927 η Ελλάδα χρειάστηκε χρήματα (τί πρωτότυπο!), ο ΔΟΕ κανόνισε να βγούμε στις αγορές για ένα δάνειο γύρω στα εννέα εκατομμύρια στερλίνες, με την εγγύηση της Κοινωνίας των Εθνών. Απαραίτητη προϋπόθεση (προαπαιτούμενο, σαν να λέμε) ήταν να υπογράψουμε το Πρωτόκολλο της Γενεύης (ένα μνημόνιο της εποχής), το οποίο κυρώθηκε από την ελληνική βουλή και έγινε νόμος του κράτους.
Ήταν ο Ν.3423/1927, ο οποίος δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Α/298/7-12-1927 !!!
Το στήσιμο της νέας τράπεζας ανατέθηκε στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. Οι επενδυτές που αναφέραμε πρωτύτερα (όποιοι κι αν ήσαν αυτοί, τέλος πάντων), θα κατέθεταν τα κεφάλαιά τους σε ειδικό λογαριασμό του δημοσίου στην ΕτΕ. Η ΕτΕ θα κάλυπτε 100% το κεφάλαιο της ΤτΕ, βγάζοντας σε δημόσια εγγραφή (για την ακρίβεια, σε τρεις ισόποσες δόσεις) τις μετοχές. Μ' αυτόν τον τρόπο, η νέα τράπεζα θα έμπαινε στο χρηματιστήριο πριν καλά-καλά σταθεί στα πόδια της. Στη νέα, κεντρική, τράπεζα μεταβιβάστηκαν από την Εθνική Τράπεζα στοιχεία ενεργητικού (κυρίως χρυσός και ομόλογα του Δημοσίου) και παθητικού (το εκδοθέν χαρτονόμισμα και ιδίως οι καταθέσεις του Δημοσίου). Έτσι, στις 15 Μαΐου 1928, η Τράπεζα της Ελλάδος άρχισε να λειτουργεί και, στις 12 Ιουνίου 1930, μπήκε στο Χρηματιστήριο !!!
Από τα τραπεζογραμμάτια που ακολουθούν, σου μοιάζει κανένα με ΕΘΝΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ, όταν εκδότης τους είναι μονίμως η ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ;;;
Λίγες ακόμη ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ λεπτομέρειες, τώρα που κατάλαβες ποιοι και γιατί δολοφόνησαν τον Καποδίστρια ......
Από το 1897, στα οικονομικά τής χώρας κάνει κουμάντο ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος, ο οποίος επιβλήθηκε ως απόρροια του "δυστυχώς, επτωχεύσαμεν" του 1893 και του "ατυχούς" ελληνοτουρκικού πολέμου εκείνης της χρονιάς. Ο έλεγχος αυτός ασκείται από μια Διεθνή Οικονομική Επιτροπή (μια τρόικα της εποχής, σαν να λέμε), η οποία εγκαθίσταται μόνιμα στην Αθήνα από το 1897 μέχρι το 1978, ήτοι επί 81 συναπτά έτη και φροντίζει να πληρώνουμε τα χρέη μας. Για να το εξασφαλίσει αυτό, ο ΔΟΕ παρακρατεί τα έσοδα του κράτους από το μονοπώλιο διαφόρων ειδών (σπίρτα, αλάτι, τσιγαρόχαρτα, πετρέλαιο, σμύριδα και τράπουλες διακινούνταν αποκλειστικά από το κρατικό μονοπώλιο μέχρι την μεταπολίτευση), από το χαρτόσημο ως κινητό επίσημα (αυτό που κολλάγαμε κάποτε σαν γραμματόσημο στα διάφορα έγγραφα), από τον φόρο καπνού, από τα τέλη τού λιμανιού του Πειραιά κλπ.
Όταν το 1927 η Ελλάδα χρειάστηκε χρήματα (τί πρωτότυπο!), ο ΔΟΕ κανόνισε να βγούμε στις αγορές για ένα δάνειο γύρω στα εννέα εκατομμύρια στερλίνες, με την εγγύηση της Κοινωνίας των Εθνών. Απαραίτητη προϋπόθεση (προαπαιτούμενο, σαν να λέμε) ήταν να υπογράψουμε το Πρωτόκολλο της Γενεύης (ένα μνημόνιο της εποχής), το οποίο κυρώθηκε από την ελληνική βουλή και έγινε νόμος του κράτους. Ήταν ο Ν.3423/1927, ο οποίος δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Α/298/7-12-1927.
Το δάνειο είχε την επίσημη ονομασία "Σταθεροποιητικό και Προσφυγικό Δάνειο", επειδή το πού θα πήγαιναν τα εννιά εκατομμύρια είχε ήδη αποφασιστεί. Το ένα τρίτο θα το έπαιρναν οι δανειστές. Άλλο ένα τρίτο θα πήγαινε στην ενίσχυση και αποκατάσταση των προσφύγων τής μικρασιατικής καταστροφής. Τα υπόλοιπα θα χρησιμοποιούνταν για την δημιουργία μιας τράπεζας (*), της Τράπεζας της Ελλάδος, η ίδρυση της οποίας ήταν υποχρεωτική από το πρωτόκολλο και προβλεπόταν σαφώς στο παράρτημά του. Η κύρωση της ίδρυσης έγινε από την βουλή, με τον Ν.3424/1927, ο οποίος δημοσιεύθηκε στο ίδιο ΦΕΚ με τον προηγούμενο νόμο.
Tο δάνειο των εννιά εκατομμυρίων στερλινών ήταν ομολογιακό, είχε διάρκεια 40 χρόνια, επιτόκιο 6% (**) και εκδόθηκε στο 91% της ονομαστικής του αξίας. Ποιοί ήσαν οι επενδυτές που έσπευσαν; Σύμφωνα με την έκθεση του συμβουλίου ξένων ομολογιούχων του Λονδίνου, οι ομολογίες αναλήφθηκαν (α) από τους επενδυτικούς οίκους Hambro's Bank και Erlanger, μέσω των χρηματιστηρίων Λονδίνου, Στοκχόλμης και Μιλάνου κατά 4.070.960 στερλίνες, (β) από τον οίκο Speyer and Co και την νεοϋρκέζικη National City Co (κατοπινή Citibank), μέσω των χρηματιστηρίων Νέας Υόρκης και Ζυρίχης κατά 17.000.000 δολλάρια (Wall Street Journal της 31/1/1928) ή 3.400.000 στερλίνες (ισοτιμία 5 προς 1) και (γ) τα υπόλοιπα από διαφόρους επενδυτές.
Παρένθεση. Η Hambro's Bank της Δανίας είναι παλιά γνώριμη αυτού του τόπου, αφού δάνειζε την Ελλάδα από τα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια, πριν καλά-καλά υπάρξει επίσημα ως Ελλάδα. Φαίνεται πως από τότε τό 'χαμε απωθημένο να γίνουμε "Δανία του Νότου". Κλείνει η παρένθεση.
Το στήσιμο της νέας τράπεζας ανατέθηκε στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. Οι επενδυτές που αναφέραμε πρωτύτερα (όποιοι κι αν ήσαν αυτοί, τέλος πάντων), θα κατέθεταν τα κεφάλαιά τους σε ειδικό λογαριασμό του δημοσίου στην ΕτΕ. Η ΕτΕ θα κάλυπτε 100% το κεφάλαιο της ΤτΕ, βγάζοντας σε δημόσια εγγραφή (για την ακρίβεια, σε τρεις ισόποσες δόσεις) τις μετοχές. Μ' αυτόν τον τρόπο, η νέα τράπεζα θα έμπαινε στο χρηματιστήριο πριν καλά-καλά σταθεί στα πόδια της.
Έτσι κι έγινε. Στις 15 Μαΐου 1928, η Τράπεζα της Ελλάδος άρχισε να λειτουργεί και στις 12 Ιουνίου 1930 μπήκε στο χρηματιστήριο. Ποιοί ήσαν αυτοί που αγόρασαν τότε τις μετοχές της; Ούτε αυτούς τους μάθαμε ποτέ!
Είπαμε πρωτύτερα ότι το ελληνικό κράτος δανείστηκε εννιά εκατομμύρια στερλίνες, με την υποχρέωση να διαθέσει τα τρία για την ίδρυση της ΤτΕ. Βάσει του Πρωτοκόλλου της Γενεύης (και του νόμου), το κράτος ήταν υποχρεωμένο να καταθέσει αυτό το ποσό στην ΤτΕ σε χρυσό! Δηλαδή: δανειστήκαμε ως κράτος χαρτονομίσματα (στερλίνες και δολλάρια) και δώσαμε στην τράπεζα χρυσάφι, σε μια εποχή που οι αγορές κατρακυλούσαν σε όλον τον κόσμο (μη ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στην εποχή του "μεγάλου κραχ") και η αξία των αποθεματικών πολύτιμων μετάλλων (όπως ο χρυσός και ο άργυρος) ανέβαινε καθημερινά.
Στο σημείο αυτό, πρέπει να κάνουμε μια στάση για να ξεκαθαρίσουμε τους λόγους για τους οποίους αποφασίστηκε η ίδρυση της Τράπεζας της Ελλάδος. Φυσικά, μιας και δεν φτιάχνονται τράπεζες προς εξυπηρέτηση του απλού λαού, οι λόγοι αυτοί πρέπει να αναζητηθούν στις ανάγκες του εγχώριου και του διεθνούς κεφαλαίου αλλά και στις ανάμεσά τους κόντρες.
Επιστρέφουμε στο 1927. Η παρατημένη στην μοίρα της Ελλάδα αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα, κυρίως λόγω των δυο εκατομμυρίων προσφύγων της μικρασιατικής καταστροφής, για τους οποίους απαιτούνται μεγάλες δαπάνες προκειμένου να ενταχθούν κανονικά στην ελληνική καθημερινότητα. Η δραχμή υποτιμάται διαρκώς (το 1925 η στερλίνα ξεπέρασε τις 350 δραχμές, ενώ η λήξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου την βρήκε στις 25 δραχμές μόλις), με αποτέλεσμα το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών να επιδεινώνεται με ραγδαίους ρυθμούς. Οι οικονομολόγοι πρότειναν διάφορους τρόπους για ενίσχυση του νομίσματος (ανατίμηση στα επίπεδα του 1918, κλείδωμα της τρέχουσας ισοτιμίας κλπ) αλλά, τελικά, επικράτησε η άποψη που διατύπωσαν οι καθηγητές Ανδρέας Ανδρεάδης και Ξονοφών Ζολώτας: πρώτα ισοσκελισμός του προϋπολογισμού και μετά νομισματική σταθεροποίηση σε τρέχοντα επίπεδα.
Ποιός είπε ότι ο Λουκάς Παπαδήμος ήταν ο πρώτος τραπεζίτης που έγινε πρωθυπουργός της Ελλάδας ;;;
Στο σημείο αυτό, πρέπει να κάνουμε μια στάση για να ξεκαθαρίσουμε τους λόγους για τους οποίους αποφασίστηκε η ίδρυση της Τράπεζας της Ελλάδος. Φυσικά, μιας και δεν φτιάχνονται τράπεζες προς εξυπηρέτηση του απλού λαού, οι λόγοι αυτοί πρέπει να αναζητηθούν στις ανάγκες του εγχώριου και του διεθνούς κεφαλαίου αλλά και στις ανάμεσά τους κόντρες.
Επιστρέφουμε στο 1927. Η παρατημένη στην μοίρα της Ελλάδα αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα, κυρίως λόγω των δυο εκατομμυρίων προσφύγων της μικρασιατικής καταστροφής, για τους οποίους απαιτούνται μεγάλες δαπάνες προκειμένου να ενταχθούν κανονικά στην ελληνική καθημερινότητα. Η δραχμή υποτιμάται διαρκώς (το 1925 η στερλίνα ξεπέρασε τις 350 δραχμές, ενώ η λήξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου την βρήκε στις 25 δραχμές μόλις), με αποτέλεσμα το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών να επιδεινώνεται με ραγδαίους ρυθμούς. Οι οικονομολόγοι πρότειναν διάφορους τρόπους για ενίσχυση του νομίσματος (ανατίμηση στα επίπεδα του 1918, κλείδωμα της τρέχουσας ισοτιμίας κλπ) αλλά, τελικά, επικράτησε η άποψη που διατύπωσαν οι καθηγητές Ανδρέας Ανδρεάδης και Ξονοφών Ζολώτας: πρώτα ισοσκελισμός του προϋπολογισμού και μετά νομισματική σταθεροποίηση σε τρέχοντα επίπεδα.
Ποιός είπε ότι ο Λουκάς Παπαδήμος ήταν ο πρώτος τραπεζίτης που έγινε πρωθυπουργός της Ελλάδας ;;;
Στην φωτογραφία, το υπουργικό συμβούλιο της κυβέρνησης του 74χρονου τραπεζίτη Αλ.Διομήδη (1949). Δεύτερος από αριστερά (μισοκρυμμένος) ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, αριστερά του ο Γεώργιος Μαύρος και πίσω, ανάμεσά τους, ο Κωνσταντίνος Τσάτσος (ο πιο κοντός της παρέας).
Τότε ήταν που ξέσπασε πόλεμος μεταξύ των λονδρέζικων Times και του διοικητή τής Εθνικής Αλέξανδρου Διομήδη. Είπαμε χτες ότι, μέχρι την ίδρυση της ΤτΕ, το κράτος ασκούσε νομισματική πολιτική μέσω ΕτΕ. Οι Times, λοιπόν, κατηγόρησαν την Εθνική ότι μοίραζε άκριτα δάνεια και "έκοβε" χρήμα κατά το δοκούν, οδηγώντας την δραχμή στην απαξίωση. Ο Διομήδης απάντησε ότι η βοήθεια της τράπεζας προς τους έλληνες κεφαλαιούχους είχε ως γνώμονα το εθνικό συμφέρον και όχι την συμμόρφωση προς τους διεθνείς κανόνες νομισματικής διαχείρισης. Δηλαδή, ο Διομήδης απάντησε περίπου ότι "δεν μας νοιάζει η δραχμή, αρκεί να εξυπηρετηθούν οι βιομήχανοι". Μόνο που ο Διομήδης είχε ξεχάσει κάτι βασικό: η Μεγάλη Βρεττανία ήταν ο κυριώτερος δανειστής της χώρας μας και τα δάνεια που μας είχε χορηγήσει δεν ήσαν εκφρασμένα σε λίρες αλλά σε δραχμές, πράγμα που σήμαινε πως, έτσι όπως έπεφτε η δραχμή, όταν θα ερχόταν η ώρα να πληρώσουμε, εκείνοι θα έπαιρναν τις λίρες τους σε... ρούβλια. Έτσι, η βρεττανική κυβέρνηση έβαλε ευθέως πλέον το ζήτημα της υποχρέωσης του ελληνικού δημοσίου να μετατρέψει τις οφειλές του σε λίρες.
Μετά από μια σειρά δανείων που είχε πάρει τα προηγούμενα χρόνια και κάτω από την ασφυκτική πίεση του προσφυγικού προβλήματος, η Ελλάδα έχει και πάλι ανάγκη από χρήματα. Τον Ιούλιο, ο υπουργός οικονομικών Γεώργιος Καφαντάρης βρίσκεται στην Γενεύη, ψάχνοντας για λεφτά. Στις 14 του μηνός, ο απογοητευμένος Καφαντάρης στέλνει από την Γενεύη μια επιστολή στην Κοινωνία των Εθνών, όπου αναφέρει ότι η αποκατάσταση των προσφύγων είναι αδύνατον να επιτευχθεί χωρίς επιπρόσθετο δανεισμό και παρακαλεί την ΚτΕ να μεσολαβήσει ώστε η χώρα να πάρει ένα γενναίο δάνειο ύψους εννέα εκατομμυρίων στερλινών. Η ΚτΕ υποσχέθηκε να βοηθήσει, σε συνεννόηση με τον ΔΟΕ. Προς τούτο, έστειλε στην Αθήνα μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων, οι οποίοι θα μελετούσαν τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και θα συνιστούσαν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.
Αφού μέχρι τότε, το κράτος έκανε την δουλειά του μέσω της Εθνικής Τράπεζας, σ' αυτή την τράπεζα είχε εκχωρήσει το αποκλειστικό προνόμιο έκδοσης χρήματος. Η επιτροπή τής ΚτΕ, σε συνεργασία με τον ΔΟΕ (στον οποίο είχαν βαρύνοντα λόγο οι βρεττανοί), απαίτησε την πλήρη ανεξαρτησία τής ΕτΕ από το κράτος και την άμεση διακοπή εκ μέρους της οποιασδήποτε εμπορικής τραπεζικής δραστηριότητας. Ήταν σαφές: μια τράπεζα που μπορεί να εκδίδει χρήμα, δεν μπορούσε παράλληλα να δίνει και δάνεια. Στην πρόταση αντέδρασε (για ευνόητους λόγους) ο τότε αντιπρόεδρος της ΕτΕ Εμμανουήλ Τσουδερός, ο οποίος πρότεινε να αφήσουν την Εθνική στην ησυχία της και να φτιάξουν άλλη τράπεζα, καθαρά εκδοτική. Η πρόταση Τσουδερού έγινε δεκτή με ευχαρίστηση από όλες τις πλευρές, διότι η μεν κυβέρνηση θα εξακολουθούσε να ελέγχει μια τράπεζα (ΕτΕ), οι δε ξένοι θα είχαν μια άλλη τράπεζα (ΤτΕ) που θα λειτουργούσε σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες
Στην τελική συμφωνία περί ίδρυσης της ΤτΕ αντέδρασε το Λαϊκό Κόμμα. Ο Παναγής Τσαλδάρης υποστήριζε ότι η δημιουργία κεντρικής τράπεζας και η εκχώρηση σ' αυτήν του προνομίου έκδοσης χρήματος θα έβλαπταν το εθνικό συμφέρον και θα στερούσαν την χώρα από την δυνατότητα άσκησης ανεξάρτητης οικονομικής πολιτικής. Θεωρητικά, ο Τσαλδάρης είχε δίκιο, αφού η ΕτΕ ελεγχόταν από το κράτος ενώ η ΤτΕ θα ήταν ανεξάρτητη και δεν θα υπάκουε σε κυβερνητικές εντολές. Στην πράξη, όμως, απεδείχθη ότι τα πράγματα δεν ήσαν τόσο άσχημα. Σε βάθος χρόνου, σπάνια η κεντρική τράπεζα θα έπαιρνε αποφάσεις αντίθετες προς την κυβερνητική βούληση κι ακόμη πιο σπάνια οι ελληνικές κυβερνήσεις θα εκδήλωναν βούληση αντίθετη προς τις επιθυμίες των μεγάλων οικονομικών κέντρων του εξωτερικού.
ΦΕΚ Α/28/26-2-1898: Ο Νόμος 2519/1898, με τον οποίο κυρώνεται η επιβολή Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου.
Η επιβολή τού ΔΟΕ μοιάζει πολλαπλώς με την επιβολή των μνημονίων που ξέρουμε. Στις 26 Φεβρουαρίου 1898, δημοσιεύεται στο ΦΕΚ Α/28 ο Νόμος 2519 "Περί διεθνούς ελέγχου", σύμφωνα με τον οποίον "η είσπραξις και η διάθεσις προσόδων επαρκών εις την υπηρεσίαν του διά την πολεμικήν αποζημίωσιν δανείου (ενν. τον πόλεμο του 1897) και των άλλων εθνικών χρεών τίθενται υπό τον απόλυτον έλεγχον Διεθνούς Επιτροπής Αντιπροσώπων των μεσολαβησών Δυνάμεων, εδρευούσης εν Αθήναις". Η επιτροπή αυτή θα λειτουργούσε "μέχρις εντελούς αποσβέσεως των από του έτους 1881 εν τω εξωτερικώ συνομολογηθέντων εις χρυσόν δανείων, περιλαμβανομένων και των διά του παρόντος νόμου προβλεπομένων νέων δανείων".
Τελικά, η επιτροπή τού Ν.2519 εξελίχθηκε σε εταιρεία με την επωνυμία "Εταιρεία Διαχειρίσεως Υπεγγύων Προσόδων - ΕΔΥΠ" και, σχεδόν αμέσως, μετονομάστηκε σε "Εταιρεία Διαχειρίσεως Ειδών Μονοπωλίου Ελληνικού Δημοσίου - ΕΔΕΜΕΔ". Αν αυτό το "ΕΔΕΜΕΔ", σας θυμίζει "ΤΑΙΠΕΔ", δεν θα σας κατηγορήσει κανείς, αφού το ίδιο πράγμα κάνουν και τα δυο: πουλάνε την κρατική περιουσία και μαζεύουν τα λεφτά για να τα δώσουν στους ξένους δανειστές.
Η ΕΔΕΜΕΔ έμελλε να φτάσει σε ηλικία 87 ετών, αφού διαλύθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 1985, αν και ο ΔΟΕ έφυγε από την χώρα το 1978. Με το Προεδρικό Διάταγμα 976/3-9-1981 (επί προεδρίας Κων. Καραμανλή) παρατάθηκε η λειτουργία της, "διά την προσαρμογήν των κρατικών μονοπωλίων προς τας διατάξεις της προσχωρήσεως της Ελλάδος εις την Ευρωπαϊκήν Οικονομικήν Κοινότητα".
http://eranistis.net/wordpress/2013/05/26/%CE%BF-%CE%B9%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%B4%CE%AF%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CF%80%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%B7-%CF%84%CF%81%CE%AC-2/
https://www.sansimera.gr/articles/399#ixzz27vfxdXCy
http://www.logiosermis.net/2015/06/blog-post_610.html
http://www.epilekta.com/2017/07/blog-post.html?spref=fb
https://luj.sdsjweb.com/?s=dn-200&k=%5B%22ren%22%5D&d=53690322bea9d0bf4700828c
http://www.alfavita.gr/arthron/trapeza-tis-ellados-prin-tin-idrysi
http://www.bankofgreece.gr/Pages/el/Bank/History/historicalreview.aspx
http://teddygr.blogspot.gr
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26516&subid=2&pubid=114626688
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου