Γράφει ο William Hanage*,
New York Times
Τα μελλοντικά κύματα πιθανότατα να προκαλούν λιγότερο σοβαρή νόσηση.
Η παραλλαγή Όμικρον του κορονοϊού είναι πολύ περισσότερο μολυσματική και μεταδοτική. Τόσο μεταδοτική στην πραγματικότητα που μέχρι τη στιγμή που διαβάζετε το παρόν άρθρο είναι πολύ πιθανό τα κρούσματα στη γειτονιά σας να έχουν ήδη κορυφωθεί.
Ενώ, όμως, ορισμένες χώρες βλέπουν ήδη ταχεία μείωση των κρουσμάτων, για κάποιες άλλες δεν είναι σαφές πόσο ομαλή θα είναι η "έξοδος” από το κύμα της Όμικρον. Ορισμένες περιοχές ενδεχομένως να συνεχίσουν να βιώνουν εξάρσεις κρουσμάτων ακόμη και μετά την αρχική κορύφωση ή την επιπέδωσή τους.
Σε κάθε περίπτωση, η εξαιρετική μεταδοτικότητα της Όμικρον είναι πιθανό να έχει σημαντικές επιπτώσεις όσον αφορά το μέλλον της πανδημίας. Προσβάλλοντας μεγάλο αριθμό ανθρώπων σε σύντομο χρονικό διάστημα, επιφέρει επίσης γρήγορα ανοσία. Κι αυτό είναι σημαντικό προκειμένου να καταστεί πιο διαχειρίσιμη η νόσος που προκαλεί ο κορονοϊός, καθώς τα επίπεδα ανοσίας μπορούν να παράσχουν προστασία από μελλοντικά κύματα της πανδημίας και νέες παραλλαγές. Αυτό βέβαια έχει λίγη σημασία για τους ανθρώπους που νοσούν σοβαρά αυτόν τον χειμώνα, αλλά σημαίνει ότι μετά το κύμα της Όμικρον η κατάσταση θα είναι διαφορετική.
Η Όμικρον έχει εξαπλωθεί με ρυθμό ρεκόρ και οι επιπτώσεις στο ήδη εξαντλημένο σύστημα υγείας είναι σημαντικές. Καθώς πλήττει τις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες, τα πράγματα μπορεί να επιδεινωθούν περαιτέρω, αλλά η κατάσταση και πάλι είναι καλύτερη από ό,τι θα ήταν αν δεν είχε επιτευχθεί ήδη ένα επίπεδο ανοσίας κατά του κορονοϊού.
Τα δεδομένα από επιστήμονες στη Βρετανία και τη Νότια Αφρική υποδηλώνουν ότι όσο πιο "εκπαιδευμένο” είναι το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα στην αντιμετώπιση του κορονοϊού, τόσο καλύτερα μπορεί να προστατεύσει τον οργανισμό.
Οποιαδήποτε έκθεση, είτε στον ιό είτε σε εμβόλια, μειώνει την πιθανότητα σοβαρής νόσησης στη συνέχεια. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κάθε φορά που το ανοσοποιητικό μας σύστημα "βλέπει” την πρωτεΐνη ακίδα στην επιφάνεια του κορονοϊού, την οποία στοχεύουν όλα τα υφιστάμενα εμβόλια, ανταποκρίνεται όλο και πιο αποτελεσματικά. Οι λοιμώξεις οδηγούν σε λιγότερο σοβαρή νόσηση, κατά μέσο όρο, με την πάροδο του χρόνου όχι μόνο διότι ο ιός αλλάζει, αλλά γιατί το σώμα μας βελτιώνει την "άμυνά” του.
Δεν υπάρχει βέβαια καμία εγγύηση ότι αυτό το μοτίβο θα συνεχιστεί. Η ανοσία μπορεί να εξασθενίσει και ο ιός μπορεί να μεταλλαχθεί ώστε να παρακάμπτει την "άμυνα” του ανοσοποιητικού. Αλλά όλα τα δεδομένα που έχουν στη διάθεσή τους οι επιστήμονες υποδηλώνουν ότι η προστασία έναντι της σοβαρής νόσησης συνεχίζει να διατηρείται. Εάν αυτό συνεχιστεί, ο επόμενος "γύρος” με τον ιό (και θα υπάρξει επόμενος γύρος) θα μπορούσε να είναι πιο εύκολος, κάτι που σημαίνει ότι ο αντίκτυπός του θα είναι λιγότερο σημαντικός στην υγεία μας.
Το βλέπουμε ήδη. Ίσως έχετε ακούσει ότι η παραλλαγή Όμικρον είναι λιγότερο σοβαρή από τη Δέλτα. Αυτό φαίνεται ότι ευσταθεί, αλλά δεδομένου του ρόλου που διαδραματίζει η ανοσία στην πρόληψη της σοβαρής νόσησης, δεν κάνει και μεγάλη διαφορά. Το χάσμα μεταξύ των κρουσμάτων και των θανάτων κατά τη διάρκεια του κύματος της Όμικρον στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού οφείλεται πιθανότατα στην προστασία που παρέχει η προηγουμένως αποκτηθείσα ανοσία. Οι άνθρωποι στη Νότια Αφρική, για παράδειγμα, πιθανότατα εμφάνισαν λιγότερο σοβαρές νοσήσεις από την Όμικρον εξαιτίας του μεγάλου αριθμού που είχε ήδη μολυνθεί από τη Δέλτα.
Βέβαια, δεν προστατεύονται όλοι το ίδιο. Παρότι η αποκτηθείσα ανοσία από προηγούμενη νόσηση συμβάλλει στην πρόληψη μελλοντικής νόσησης, δεν προστατεύει το ίδιο όσο όταν συνδυάζεται με τον εμβολιασμό. Στους ανεμβολίαστους που δεν έχουν αναπτύξει ανοσία στον ιό, η Όμικρον μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσηση. Και οι ανεμβολίαστοι στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι πολλοί. Ο αριθμός των Αμερικανών που έχουν λάβει αναμνηστική δόση εμβολίου είναι επίσης πολύ μικρότερος από αυτόν που θα έπρεπε, ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες ηλικίες που είναι και οι πιο ευάλωτες. Αυτός ενδεχομένως να είναι και ο λόγος που η κατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες φαίνεται χειρότερη από ό,τι σε χώρες όπως η Βρετανία.
Για να γίνει πιο κατανοητό, αρκεί να συγκρίνει κανείς τα πρόσφατα στοιχεία για τη θνησιμότητα στη Βρετανία με τα στοιχεία της Μασαχουσέτης. Ο πληθυσμός της Βρετανίας είναι περίπου δεκαπλάσιος αυτού της αμερικανικής πολιτείας. Η Βρετανία ανακοινώνει κατά μέσο όρο περίπου 260 θανάτους ανά ημέρα από τον κορονοϊό, αριθμός που αυξάνεται. Αντίστοιχα, η Μασαχουσέτη ανακοινώνει περίπου 50 θανάτους ανά ημέρα, που σημαίνει ότι η πολιτεία καταγράφει περίπου διπλάσιους θανάτους κατά κεφαλήν σε σύγκριση με τη Βρετανία. Δεν είναι τυχαίο ότι οι άνθρωποι στη Μασαχουσέτη είναι λιγότερο πιθανό να έχουν κάνει αναμνηστική δόση εμβολίου από ό,τι οι Βρετανοί.
Η ανοσία που θα αφήσει πίσω της η Όμικρον μπορεί κάλλιστα να καταστεί ένα σημαντικό βήμα για τη μετεξέλιξη του κορονοϊού σε διαχειρίσιμη νόσο, παρέχοντας περισσότερη προστασία έναντι μελλοντικών κυμάτων της πανδημίας και νέων παραλλαγών.
Ωστόσο, η ανοσία που προκαλεί η Όμικρον δεν πρόκειται να οδηγήσει στην εξάλειψη του ιού. Οι πανδημίες δεν τερματίζονται με την εξάλειψη του ιού, τυμπανοκρουσίες και πανό που γράφουν "αποστολή εξετελέσθη”. Ο ιός δεν εξαφανίζεται, απλώς η φύση της ασθένειας που προκαλεί αλλάζει σε τέτοιο βαθμό που καθίσταται ανεκτός κίνδυνος, αν και οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να διαφωνούν για το τι ακριβώς σημαίνει αυτό. Επί του παρόντος, σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ ο αριθμός των νοσηλειών έχει ξεπεράσει την κορυφή του προηγούμενου χειμώνα, ενώ καταγράφονται περίπου 2.000 θάνατοι καθημερινά. Είναι αυτό αποδεκτό;
Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί με σιγουριά ότι η Όμικρον σηματοδοτεί το τέλος της πανδημίας, αλλά πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι οι μελλοντικές εξάρσεις κρουσμάτων, είτε λόγω της Όμικρον είτε οποιασδήποτε νέας παραλλαγής, θα έχουν ως αποτέλεσμα λιγότερο σοβαρές νοσήσεις από ό,τι προηγουμένως. Αυτό δεν σημαίνει ότι το ποσοστό των σοβαρών νοσήσεων είναι το μόνο που έχει σημασία. Για παράδειγμα, δεν έχει περάσει αρκετός καιρός ακόμα ώστε να καθοριστεί ποια είναι η συμβολή της Όμικρον στη long Covid. Και ο όλεθρος που "έσπειρε” η Όμικρον δεν είναι αμελητέος - βλέπουμε τις επιπτώσεις, με τα πλημμυρισμένα νοσοκομεία και τα κλειστά σχολεία.
Μπορεί να έρχονται πολύ καλύτερες μέρες. Αλλά όπως έχουν δείξει τα δύο τελευταία χρόνια, μόνο οι ανόητοι με "κοντή” μνήμη δίνουν υποσχέσεις εν μέσω πανδημίας.
* Ο William Hanage είναι επιδημιολόγος στο Harvard T.H. Chan School of Public Health και συνδιευθυντής του Center for Communicable Disease Dynamics.
Τα μελλοντικά κύματα πιθανότατα να προκαλούν λιγότερο σοβαρή νόσηση.
Η παραλλαγή Όμικρον του κορονοϊού είναι πολύ περισσότερο μολυσματική και μεταδοτική. Τόσο μεταδοτική στην πραγματικότητα που μέχρι τη στιγμή που διαβάζετε το παρόν άρθρο είναι πολύ πιθανό τα κρούσματα στη γειτονιά σας να έχουν ήδη κορυφωθεί.
Ενώ, όμως, ορισμένες χώρες βλέπουν ήδη ταχεία μείωση των κρουσμάτων, για κάποιες άλλες δεν είναι σαφές πόσο ομαλή θα είναι η "έξοδος” από το κύμα της Όμικρον. Ορισμένες περιοχές ενδεχομένως να συνεχίσουν να βιώνουν εξάρσεις κρουσμάτων ακόμη και μετά την αρχική κορύφωση ή την επιπέδωσή τους.
Σε κάθε περίπτωση, η εξαιρετική μεταδοτικότητα της Όμικρον είναι πιθανό να έχει σημαντικές επιπτώσεις όσον αφορά το μέλλον της πανδημίας. Προσβάλλοντας μεγάλο αριθμό ανθρώπων σε σύντομο χρονικό διάστημα, επιφέρει επίσης γρήγορα ανοσία. Κι αυτό είναι σημαντικό προκειμένου να καταστεί πιο διαχειρίσιμη η νόσος που προκαλεί ο κορονοϊός, καθώς τα επίπεδα ανοσίας μπορούν να παράσχουν προστασία από μελλοντικά κύματα της πανδημίας και νέες παραλλαγές. Αυτό βέβαια έχει λίγη σημασία για τους ανθρώπους που νοσούν σοβαρά αυτόν τον χειμώνα, αλλά σημαίνει ότι μετά το κύμα της Όμικρον η κατάσταση θα είναι διαφορετική.
Η Όμικρον έχει εξαπλωθεί με ρυθμό ρεκόρ και οι επιπτώσεις στο ήδη εξαντλημένο σύστημα υγείας είναι σημαντικές. Καθώς πλήττει τις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες, τα πράγματα μπορεί να επιδεινωθούν περαιτέρω, αλλά η κατάσταση και πάλι είναι καλύτερη από ό,τι θα ήταν αν δεν είχε επιτευχθεί ήδη ένα επίπεδο ανοσίας κατά του κορονοϊού.
Τα δεδομένα από επιστήμονες στη Βρετανία και τη Νότια Αφρική υποδηλώνουν ότι όσο πιο "εκπαιδευμένο” είναι το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα στην αντιμετώπιση του κορονοϊού, τόσο καλύτερα μπορεί να προστατεύσει τον οργανισμό.
Οποιαδήποτε έκθεση, είτε στον ιό είτε σε εμβόλια, μειώνει την πιθανότητα σοβαρής νόσησης στη συνέχεια. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κάθε φορά που το ανοσοποιητικό μας σύστημα "βλέπει” την πρωτεΐνη ακίδα στην επιφάνεια του κορονοϊού, την οποία στοχεύουν όλα τα υφιστάμενα εμβόλια, ανταποκρίνεται όλο και πιο αποτελεσματικά. Οι λοιμώξεις οδηγούν σε λιγότερο σοβαρή νόσηση, κατά μέσο όρο, με την πάροδο του χρόνου όχι μόνο διότι ο ιός αλλάζει, αλλά γιατί το σώμα μας βελτιώνει την "άμυνά” του.
Δεν υπάρχει βέβαια καμία εγγύηση ότι αυτό το μοτίβο θα συνεχιστεί. Η ανοσία μπορεί να εξασθενίσει και ο ιός μπορεί να μεταλλαχθεί ώστε να παρακάμπτει την "άμυνα” του ανοσοποιητικού. Αλλά όλα τα δεδομένα που έχουν στη διάθεσή τους οι επιστήμονες υποδηλώνουν ότι η προστασία έναντι της σοβαρής νόσησης συνεχίζει να διατηρείται. Εάν αυτό συνεχιστεί, ο επόμενος "γύρος” με τον ιό (και θα υπάρξει επόμενος γύρος) θα μπορούσε να είναι πιο εύκολος, κάτι που σημαίνει ότι ο αντίκτυπός του θα είναι λιγότερο σημαντικός στην υγεία μας.
Το βλέπουμε ήδη. Ίσως έχετε ακούσει ότι η παραλλαγή Όμικρον είναι λιγότερο σοβαρή από τη Δέλτα. Αυτό φαίνεται ότι ευσταθεί, αλλά δεδομένου του ρόλου που διαδραματίζει η ανοσία στην πρόληψη της σοβαρής νόσησης, δεν κάνει και μεγάλη διαφορά. Το χάσμα μεταξύ των κρουσμάτων και των θανάτων κατά τη διάρκεια του κύματος της Όμικρον στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού οφείλεται πιθανότατα στην προστασία που παρέχει η προηγουμένως αποκτηθείσα ανοσία. Οι άνθρωποι στη Νότια Αφρική, για παράδειγμα, πιθανότατα εμφάνισαν λιγότερο σοβαρές νοσήσεις από την Όμικρον εξαιτίας του μεγάλου αριθμού που είχε ήδη μολυνθεί από τη Δέλτα.
Βέβαια, δεν προστατεύονται όλοι το ίδιο. Παρότι η αποκτηθείσα ανοσία από προηγούμενη νόσηση συμβάλλει στην πρόληψη μελλοντικής νόσησης, δεν προστατεύει το ίδιο όσο όταν συνδυάζεται με τον εμβολιασμό. Στους ανεμβολίαστους που δεν έχουν αναπτύξει ανοσία στον ιό, η Όμικρον μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσηση. Και οι ανεμβολίαστοι στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι πολλοί. Ο αριθμός των Αμερικανών που έχουν λάβει αναμνηστική δόση εμβολίου είναι επίσης πολύ μικρότερος από αυτόν που θα έπρεπε, ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες ηλικίες που είναι και οι πιο ευάλωτες. Αυτός ενδεχομένως να είναι και ο λόγος που η κατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες φαίνεται χειρότερη από ό,τι σε χώρες όπως η Βρετανία.
Για να γίνει πιο κατανοητό, αρκεί να συγκρίνει κανείς τα πρόσφατα στοιχεία για τη θνησιμότητα στη Βρετανία με τα στοιχεία της Μασαχουσέτης. Ο πληθυσμός της Βρετανίας είναι περίπου δεκαπλάσιος αυτού της αμερικανικής πολιτείας. Η Βρετανία ανακοινώνει κατά μέσο όρο περίπου 260 θανάτους ανά ημέρα από τον κορονοϊό, αριθμός που αυξάνεται. Αντίστοιχα, η Μασαχουσέτη ανακοινώνει περίπου 50 θανάτους ανά ημέρα, που σημαίνει ότι η πολιτεία καταγράφει περίπου διπλάσιους θανάτους κατά κεφαλήν σε σύγκριση με τη Βρετανία. Δεν είναι τυχαίο ότι οι άνθρωποι στη Μασαχουσέτη είναι λιγότερο πιθανό να έχουν κάνει αναμνηστική δόση εμβολίου από ό,τι οι Βρετανοί.
Η ανοσία που θα αφήσει πίσω της η Όμικρον μπορεί κάλλιστα να καταστεί ένα σημαντικό βήμα για τη μετεξέλιξη του κορονοϊού σε διαχειρίσιμη νόσο, παρέχοντας περισσότερη προστασία έναντι μελλοντικών κυμάτων της πανδημίας και νέων παραλλαγών.
Ωστόσο, η ανοσία που προκαλεί η Όμικρον δεν πρόκειται να οδηγήσει στην εξάλειψη του ιού. Οι πανδημίες δεν τερματίζονται με την εξάλειψη του ιού, τυμπανοκρουσίες και πανό που γράφουν "αποστολή εξετελέσθη”. Ο ιός δεν εξαφανίζεται, απλώς η φύση της ασθένειας που προκαλεί αλλάζει σε τέτοιο βαθμό που καθίσταται ανεκτός κίνδυνος, αν και οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να διαφωνούν για το τι ακριβώς σημαίνει αυτό. Επί του παρόντος, σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ ο αριθμός των νοσηλειών έχει ξεπεράσει την κορυφή του προηγούμενου χειμώνα, ενώ καταγράφονται περίπου 2.000 θάνατοι καθημερινά. Είναι αυτό αποδεκτό;
Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί με σιγουριά ότι η Όμικρον σηματοδοτεί το τέλος της πανδημίας, αλλά πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι οι μελλοντικές εξάρσεις κρουσμάτων, είτε λόγω της Όμικρον είτε οποιασδήποτε νέας παραλλαγής, θα έχουν ως αποτέλεσμα λιγότερο σοβαρές νοσήσεις από ό,τι προηγουμένως. Αυτό δεν σημαίνει ότι το ποσοστό των σοβαρών νοσήσεων είναι το μόνο που έχει σημασία. Για παράδειγμα, δεν έχει περάσει αρκετός καιρός ακόμα ώστε να καθοριστεί ποια είναι η συμβολή της Όμικρον στη long Covid. Και ο όλεθρος που "έσπειρε” η Όμικρον δεν είναι αμελητέος - βλέπουμε τις επιπτώσεις, με τα πλημμυρισμένα νοσοκομεία και τα κλειστά σχολεία.
Μπορεί να έρχονται πολύ καλύτερες μέρες. Αλλά όπως έχουν δείξει τα δύο τελευταία χρόνια, μόνο οι ανόητοι με "κοντή” μνήμη δίνουν υποσχέσεις εν μέσω πανδημίας.
* Ο William Hanage είναι επιδημιολόγος στο Harvard T.H. Chan School of Public Health και συνδιευθυντής του Center for Communicable Disease Dynamics.
πηγη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου