Σχεδόν µισό τρισεκατομμύριο δολάρια χάνουν οι χώρες από τη φοροαποφυγή των πολυεθνικών και των βαθύπλουτων και το ύψος των διαφυγόντων φορολογικών εσόδων βαίνει διαρκώς αυξανόμενο. Στη διάρκεια του τρέχοντος έτους έφτασε στα 483 δισ. δολάρια από τα 427 δισ. δολάρια στα οποία ανερχόταν το 2020. Η εικόνα προκύπτει από έρευνα τεσσάρων φορέων που διεξάγουν ένα είδος εκστρατείας για τη δίκαιη φορολογία, οι οποίοι είναι οι State of Tax Justice 2021, το δίκτυο Tax Justice Network (TJN), η Παγκόσμια Συμμαχία για τη Φορολογική Δικαιοσύνη (Global Alliance for Tax Justice) και η διεθνής ένωση Public Services International. Στα πορίσματά τους υπογραμμίζουν, μεταξύ άλλων, ότι τα διαφυγόντα φορολογικά έσοδα θα επαρκούσαν για να εμβολιαστεί πλήρως κατά του κορωνοϊού το σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού. Παράλληλα, όμως, προτείνουν το θέμα της διεθνούς φορολογίας να παραπεμφθεί στα Ηνωμένα Εθνη, κρίνοντας τουλάχιστον αναποτελεσματικές τις σχετικές ζυμώσεις στους κόλπους του ΟΟΣΑ.
Η έρευνα κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην Ε.Ε. επισημαίνοντας τη συνενοχή των μελών της στη διευκόλυνση της φοροαποφυγής, παρά τις κατά καιρούς τοποθετήσεις της εναντίον της πρακτικής. Ανάμεσα στα πορίσματα της έρευνας ξεχωρίζει η επισήμανση πως «η μερίδα του λέοντος» από τη φοροαποφυγή αφορά τους γνωστούς φορολογικούς παραδείσους στην καρδιά της Ευρώπης, δηλαδή Βρετανία, Ολλανδία, Λουξεμβούργο και Ελβετία, που αθροιστικά αντιπροσωπεύουν το 55% των διαφυγόντων φορολογικών εσόδων σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι συντάκτες της έρευνας τονίζουν μάλιστα πως αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο συχνά αυτή η κατηγορία χωρών έχει χαρακτηριστεί και συχνά αποκαλείται «άξονας της φοροαποφυγής». Σε ό,τι αφορά γενικότερα τις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ, που δεσμεύθηκαν προσφάτως στην επιβολή ελάχιστου συντελεστή φορολογίας των επιχειρήσεων ύψους 15%, η έρευνα διαπιστώνει πως είναι υπεύθυνες για τη διευκόλυνση του 78% της φοροαποφυγής. Ειδικότερα, οι χώρες του ΟΟΣΑ διευκολύνουν πολυεθνικές και βαθύπλουτους να αποφύγουν την καταβολή φόρων που ανέρχονται ετησίως σε πάνω από 378 δισ. δολάρια αθροιστικά. Και όμως, επισημαίνουν οι ερευνητές και συντάκτες της έρευνας, καμία χώρα-μέλος του ΟΟΣΑ και καμία από τις χώρες του «άξονα της φοροαποφυγής» δεν εμφανίζεται στη μαύρη λίστα που έχει συντάξει η Ε.Ε. με τις χώρες – φορολογικούς παραδείσους.
Σύμφωνα, πάντα, με την εν λόγω έρευνα, οι λίγες, ως επί το πλείστον μικρές νησιωτικές χώρες που εμφανίζονται στη μαύρη λίστα της Ε.Ε. δεν ευθύνονται παρά μόλις για το 1,1% της παγκόσμιας φοροαποφυγής. Επιπλέον, οι συντάκτες της έρευνας υπογραμμίζουν πως σε παγκόσμιο επίπεδο η φοροαποφυγή πλήττει βαρύτατα τις φτωχές χώρες και πολύ περισσότερο από τις πλούσιες χώρες. Εξηγεί συγκεκριμένα πως το ύψος των διαφυγόντων εσόδων στις πλούσιες χώρες είναι σαφώς υψηλότερο, καθώς φθάνει στα 443 δισ. δολάρια ετησίως. Αντιπροσωπεύει, ωστόσο, σαφώς μικρότερο μερίδιο των εσόδων των πλούσιων χωρών και μόλις το 9,7% αθροιστικά των προϋπολογισμών τους για την Υγεία. Στις φτωχές χώρες τα διαφυγόντα φορολογικά έσοδα είναι πολύ μικρότερα σε απόλυτους αριθμούς, καθώς υπολογίζονται σε μόλις 39,7 δισ. δολάρια ετησίως. Αντιπροσωπεύουν, όμως, πολύ μεγαλύτερη μερίδα των φορολογικών εσόδων τους και των δημόσιων δαπανών τους. Συνολικά οι φτωχές χώρες χάνουν σχεδόν το 48% του αθροίσματος των δαπανών τους για τη δημόσια υγεία. Οπως τονίζουν, άλλωστε, οι ερευνητές, σε αντίθεση με τις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ, οι φτωχές χώρες δεν συνδιαμορφώνουν τους κανόνες που αποφασίζονται σε διεθνές επίπεδο.
Πέραν της σύστασης για μεταφορά των διεθνών συνομιλιών από τον ΟΟΣΑ στον ΟΗΕ, ο ένας εκ των τεσσάρων φορέων που συνεργάστηκαν για τη σχετική έρευνα, η State of Tax Justice 2021, προτείνει στις κυβερνήσεις να προβούν μονομερώς στην επιβολή φόρου επί των κερδών όσων πολυεθνικών συγκέντρωσαν υπερβολικά μεγάλα κέρδη στη διάρκεια της πανδημίας, με προεξάρχοντες βέβαια τους γνωστούς τεχνολογικούς κολοσσούς, και να θεσπίσουν φόρο στον πλούτο, και τα έσοδα που θα προσπορισθούν να τα διαθέσουν για την αντιμετώπιση της πανδημίας και των μακροχρόνιων ανισοτήτων που διευρύνθηκαν περαιτέρω εξαιτίας της. Προτείνει, τέλος, να αυξηθεί ο ελάχιστος εταιρικός φόρος που συμφωνήθηκε στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ και του G20 τουλάχιστον στο 25%.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου