Του Ανδρέα Δαβαλά,
Γενικός σύμβουλος στην ΟΤΟΕ
Οι εξελίξεις στο μέτωπο των εργασιακών σχέσεων στον τραπεζικό κλάδο αποτελούν μια μικρογραφία της πορείας του τόπου κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας.
Όλα αυτά τα χρόνια, η υπόσχεση για ένα success story επαναλαμβάνεται και όταν δεν εκπληρώνεται, αντί να αναπροσαρμοστεί η... επιχειρηματική στρατηγική, ανακυκλώνεται η αποτυχημένη συνταγή της συρρίκνωσης και της μείωσης προσωπικού.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Τράπεζα Πειραιώς, η οποία, μετά τη συγχώνευση επτά τραπεζών, με αιχμή του δόρατος την «προίκα» του υγιούς τμήματος της πρώην ΑΤΕ, αναδείχθηκε ως η μεγαλύτερη συστημική τράπεζα, χωρίς ουσιαστικά να καταβάλει κάποιο τίμημα, αλλά εξαγγέλλοντας μόνο ότι θα προστατεύσει την απασχόληση στον νέο οργανισμό.
Η συνέχεια στην Τράπεζα Πειραιώς, όπως και σε όλο τον κλάδο, είναι λίγο ώς πολύ γνωστή και αποτελεί ήδη βιωμένη εμπειρία για πάνω από 30.000 υπαλλήλους, που σε λιγότερο από μία δεκαετία έχουν οδηγηθεί σε παραίτηση, με θεμιτά κι αθέμιτα μέσα. Έναν κλάδο που έχει κατ’ επανάληψη ανακεφαλαιοποιηθεί με χρήματα των φορολογούμενων πολιτών, έχει λάβει κρατικές εγγυήσεις για την τιτλοποίηση των κόκκινων δανείων και έχει εξασφαλίσει νομική ασυλία για τις επιχειρηματικές επιλογές των στελεχών του.
Επιθετική συρρίκνωση
Θα περίμενε κανείς ότι με αυτές τις προϋποθέσεις οι τράπεζες είναι πλέον σε θέση να παίξουν τον ρόλο που τους αναλογεί για τη χρηματοδότηση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και την πολυπόθητη ανάπτυξη. Ωστόσο, η τρέχουσα πραγματικότητα συνεχίζει να θυμίζει την πνιγηρή ατμόσφαιρα της μνημονιακής περιόδου, τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους πελάτες.
Η επιθετική συρρίκνωση του δικτύου καταστημάτων συνεχίζεται, αποστερώντας υπηρεσίες από ολόκληρες παραγωγικές ομάδες και ηλικιωμένους, κυρίως της επαρχίας, υποκρύπτοντας και εναρμονισμένες πρακτικές που νοθεύουν τον, έστω και υποτυπώδη, ανταγωνισμό. Σύμφωνα με στοιχεία της ΟΤΟΕ, το 2019 στην Ευρωζώνη αντιστοιχούσε 1 κατάστημα ανά 2.530 κατοίκους, ενώ στην Ελλάδα, αν και χώρα νησιωτική, αντιστοιχούσε 1 κατάστημα ανά 5.662 κατοίκους
Στη συνέχεια, και εν μέσω πανδημίας, επιστρατεύτηκε το αληθοφανές επιχείρημα του ψηφιακού μετασχηματισμού ως προπέτασμα καπνού στην επίθεση κατά των εργασιακών δικαιωμάτων. Άραγε στην Ευρωζώνη υστερούν σε ψηφιοποίηση, τη στιγμή που αναλογεί 1 τραπεζοϋπάλληλος ανά 185 κατοίκους, ενώ στη χώρα μας 1 ανά 292 κατοίκους;
Τον χορό των αντεργατικών μεθοδεύσεων σέρνει η Τράπεζα Πειραιώς, στην οποία από 30.6 τρέχει ήδη το δεύτερο πρόγραμμα «εθελούσιας» εξόδου μέσα σε 6 μήνες! Παρότι από την εποχή των επικών συγχωνεύσεων του 2012-13 η τράπεζα έχει μειώσει το προσωπικό της από 19.400 σε λιγότερο από 9.500 εργαζόμενους, το επιχειρησιακό σχέδιο sunrise, που ανακοινώθηκε πρόσφατα, προβλέπει περαιτέρω μείωση του προσωπικού πάνω από 2.000 άτομα.
Επειδή σε συνθήκες γενικότερης εργασιακής αβεβαιότητας, όπως αυτές παγιώνονται και με το νεοφιλελεύθερο εργασιακό πλαίσιο του Ν.4808, ο αριθμός των προθύμων να θυσιάσουν το ψωμί της οικογένειάς τους έχει μειωθεί, επιστρατεύονται οι γνωστές μέθοδοι άσκησης ψυχολογικής πίεσης. Εργαζόμενοι που για χρόνια έχουν προσφέρει τις υπηρεσίες τους με επαγγελματισμό και επάρκεια, στηρίζοντας την τράπεζα κατά την κρίση και την πανδημία, μετακινήθηκαν σε καταστήματα που πρόκειται να κλείσουν, σε μια προσπάθεια άσκησης ψυχολογικού εκβιασμού να συμμετάσχουν στην «εθελούσια».
Εκατοντάδες συνάδελφοι εγνωσμένων ικανοτήτων αποχώρησαν ήδη, μην αντέχοντας το κλίμα απαξίωσης και εργασιακής τρομοκρατίας μέσω του οποίου η διοίκηση προσπαθεί, ανεπιτυχώς, να βελτιώσει τους οικονομικούς δείκτες, αψηφώντας ότι κινείται στα όρια της αυτοκαταστροφικής μανίας. Ο ζήλος εργασιακής εξόντωσης έφτασε σε τέτοιο επίπεδο ώστε, σύμφωνα με καταγγελίες του ΣΕΥΤΠΕ, στοχοποιήθηκαν μέχρι και ΑμεΑ προκειμένου να συντηρηθεί ένα κλίμα γενικευμένου φόβου και ηττοπάθειας στο σύνολο του προσωπικού.
Απολύσεις
Την ίδια ώρα που το εργασιακό καζάνι σιγοβράζει, εμφανίζονται ξανά στο προσκήνιο απολύσεις στην Eurobank και την Αττικής, μετά τις πρώτες μαζικές απολύσεις στον κλάδο, που «κατά σύμπτωση» έλαβαν χώρα στην Τράπεζα Πειραιώς τον Δεκέμβριο του 2019, ενώ η ΟΤΟΕ, που ελέγχεται από τις συνεργαζόμενες παρατάξεις ΠΑΣΚΕ και ΔΑΚΕ, υιοθετεί στάση Πόντιου Πιλάτου. Παρακολουθεί τις εξελίξεις αμήχανα, αν όχι υποτονικά, σαν η συρρίκνωση του κλάδου και η απώλεια θέσεων εργασίας να είναι πεπρωμένο αδύνατον να αποφευχθεί.
Το γνωστό αφήγημα της ΟΤΟΕ, που συνοψίζεται στον κυνισμό ότι υπάρχουν και χειρότερα, παρέχει χώρο και χρόνο στα golden boys να επελαύνουν στα εργασιακά δικαιώματα εκ του ασφαλούς. Παράλληλα δε, απαξιώνει την ίδια την έννοια της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης, στρώνοντας το χαλί στην ηττοπάθεια, στον ατομικισμό και τελικά στην εισαγωγή των ατομικών συμβάσεων από το παράθυρο.
Αναμφισβήτητα οι εργαζόμενοι στις τράπεζες, όπως και σε τόσους άλλους κλάδους, ενόψει των προκλήσεων που έρχονται, βρίσκονται μπροστά σε ένα κρίσιμο δίλημμα: ή θα αγωνιστούν για μια κοινωνία εργασιακής αξιοπρέπειας ή θα υποκύψουν στην εργασιακή ζούγκλα που οι νεοφιλελεύθερες πρακτικές φέρνουν όλο και πιο κοντά μέρα με τη μέρα...
πηγη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου