Της Νανάς Παπαδογεωργάκη,
Δικηγόρος Αθηνών - Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια
Όταν μιλάμε για κόκκινα δάνεια, δεν αναφερόμαστε σε εκείνα που μέχρι πρόσφατα εξυπηρετούνταν κανονικά, αλλά στο συνολικότερο πρόβλημα που αφορά σε εκείνα που ήταν ήδη κόκκινα ή εξυπηρετούνταν μέχρι σήμερα με δυσκολία.
Όταν μιλάμε για κόκκινα δάνεια, δεν αναφερόμαστε σε εκείνα που μέχρι πρόσφατα εξυπηρετούνταν κανονικά, αλλά στο συνολικότερο πρόβλημα που αφορά σε εκείνα που ήταν ήδη κόκκινα ή εξυπηρετούνταν μέχρι σήμερα με δυσκολία.
Σύμφωνα με αυτά που διαβάζουμε, αυτό που φαίνεται να επιδιώκουν οι τράπεζες είναι, όταν ανοίξουν τα δικαστήρια, να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για όσους δεν πλήττονται από την πανδημία ή σε κάθε περίπτωση να επιτρέπονται τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης για όσους δεν είναι συνεπείς στις πληρωμές.
Το πρόβλημα όμως των κόκκινων δανείων διογκώνεται συνεχώς, καθώς κατά τη διάρκεια της πανδημίας, δημιουργούνται νέες οφειλές με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις αλλά και τα νοικοκυριά να αδυνατούν να ανταποκριθούν.
Από την άλλη πλευρά γνωρίζουμε ότι τουλάχιστον έως 15 Μαρτίου δεν θα πραγματοποιηθεί κανένας πλειστηριασμός, με το χρονοδιάγραμμα βεβαίως της έναρξης λειτουργίας του νέου πτωχευτικού κώδικα να ξεκινά να εφαρμόζεται τον ερχόμενο Ιούνιο. Φυσικά δεν ευσταθεί ούτε το επιχείρημα ότι οι επιχειρήσεις και τα φυσικά πρόσωπα που έχουν λάβει ενισχύσεις από το κράτος, είτε με επιδοτούμενα δάνεια, είτε με επιστρεπτέα προκαταβολή, έχουν πλέον την αναγκαία ρευστότητα να πληρώσουν κανονικά τις υποχρεώσεις τους. Οι δανειολήπτες χρειάζονται χρόνο να επανέλθουν σε πλήρη εξυπηρέτηση των δανείων τους και οι πρωτοβουλίες χρειάζεται να είναι πολύ στοχευμένες.
Για παράδειγμα, το τελευταίο διάστημα έχει αναφερθεί πλήθος περιπτώσεων δανειοληπτών που έχουν απευθυνθεί στις συστημικές τράπεζες, αλλά και στις εταιρείες διαχείρισης, για ρυθμίσεις (με συνεχή και αποδεδειγμένα με βεβαία χρονολογία αιτήματα τους) και δεν έχουν λάβει απάντηση σε διάστημα ενός έτους. Η απάντηση των τραπεζών και των εταιρειών διαχείρισης στις άνω περιπτώσεις είναι: «ναι, εξετάζουμε τη περίπτωση σας». Αποτέλεσμα; Το δάνειο να συνεχίσει να υφίσταται και να αυξάνεται καθώς τοκίζεται, ενώ οι δανειολήπτες να ζουν κάθε μέρα με τον φόβο της απελευθέρωσης των πλειστηριασμών και την αβεβαιότητα απώλειας της πρώτης κατοικίας τους.
Δεν αρκεί λοιπόν, απλώς οι τράπεζες να ανακοινώνουν νέα προγράμματα διευκόλυνσης δανειοληπτών, οφείλουν να μην αγνοούν τα αιτήματα των δανειοληπτών, εκείνων που δεν έχουν σταματήσει ποτέ να αιτούνται μία ρύθμιση με βάση τις οικονομικές τους δυνατότητες.
Πρόσφατα, δανειολήπτης με τρία παιδιά που ανήκει στον τουριστικό κλάδο και επλήγη από την πανδημία, κατέστη δηλαδή άνεργος, συνεπής επί σειρά ετών στην πληρωμή του δανείου του, αιτήθηκε ρύθμιση σε συστημική τράπεζα και η απάντηση που έλαβε είναι ότι το δάνειο έχει καθυστέρηση μόνο δύο (2) μήνες, οπότε δεν ρυθμίζεται. Και η εύλογη απορία που γεννιέται εδώ είναι: Σε εποχή παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που αφήνει πίσω η πανδημία, οι συνεπείς δανειολήπτες που αποδεδειγμένα επλήγησαν και δεν έχουν ενταχθεί στα προγράμματα επιδοτήσεων – που ούτως ή άλλως είναι διάρκειας μόνο 9 μηνών – γιατί δεν ρυθμίζονται άμεσα από τις τράπεζες; Γιατί ταλαιπωρούνται οι άνθρωποι αυτοί λαμβάνοντας απαντήσεις, όπως πχ «αφήστε το δάνειο απλήρωτο τρεις (3) τουλάχιστον μήνες και βλέπουμε ;».
Όσα πάντως εργαλεία και αν επιστράτευσαν οι Τράπεζες τα τελευταία χρόνια (πωλήσεις δανείων, πλειστηριασμοί, γενναίες διαγραφές) και πάλι ο αριθμός των κόκκινων δανείων παραμένει ακόμα σήμερα ιδιαίτερα υψηλός, ενώ, με βάση τις εκτιμήσεις των τραπεζών, η τύχη των δανείων αυτών εξαρτάται άμεσα από την διάρκεια της κρίσης. Μάλιστα 8 στους 10 δανειολήπτες, που είναι σε καθεστώς αναστολής πληρωμής, δεν θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν τους επόμενους μήνες.
Εξαντλήθηκαν άραγε όλα τα μοντέλα ρυθμίσεων;
Η απάντηση βρίσκεται στο θεσμό της Διαμεσολάβησης (ν. 4640/2019) και δη της Τραπεζικής Διαμεσολάβησης, ο οποίος ήδη έχει υιοθετηθεί από ορισμένες Τράπεζες και κομίζει νέα δεδομένα στις ρυθμίσεις δανείων. Η Τραπεζική Διαμεσολάβηση συντείνει ιδιαιτέρως στην ταχύτητα ρύθμισης των δανείων με χαμηλό κόστος και είναι διαδικασία απολύτως απόρρητη.
Οι Τράπεζες γνωρίζουν πολύ καλά αυτό το μοντέλο, αλλά – με εξαίρεση την Eurobank – πλέον DoValue – οι υπόλοιπες διστάζουν να το υιοθετήσουν.
Είναι εντυπωσιακό ότι μέσα σε λίγες ώρες μίας εργάσιμης ημέρας, υπό την παρουσία και αρωγή ενός διαπιστευμένου από το Υπουργείο Δικαιοσύνης διαμεσολαβητή, δύναται να βρεθεί μεταξύ των μερών από κοινού αποδεκτή λύση. Πρόκειται για γρήγορη διαδικασία, το μόνο που χρειάζεται είναι η απόφαση της εκάστοτε Τράπεζας να υιοθετήσει αυτό το μοντέλο και η διαδικασία που ακολουθεί είναι εξαιρετικά απλοποιημένη.
Για την εφαρμογή της διαμεσολάβησης, δεν έχει σημασία εάν έχουν ήδη ξεκινήσει δικαστικές ενέργειες για την ρύθμιση των οφειλών. Εάν το χρέος ρυθμιστεί τελικά με διαμεσολάβηση, αυτονόητο είναι ότι και οι δύο πλευρές παραιτούνται από κάθε τυχόν εκκρεμή δικαστική διαδικασία. Η τελική συμφωνία διαμορφώνεται εντός μίας ημέρας, από κοινού από οφειλέτες – Τράπεζα – Δικηγόρους και, εφόσον υπογραφεί από όλους, δεσμεύει νομικά, ενώ με την κατάθεση της στο αρμόδιο Πρωτοδικείο έχει την ισχύ δικαστικής απόφασης.
Η τραπεζική διαμεσολάβηση ανοίγει ένα παράθυρο ευκαιρίας, δικαιολογίες πάντα θα υπάρχουν, μη ξεχνάμε όμως ότι κανένα μέτρο διευκόλυνσης δεν κρατάει για μεγάλο διάστημα, αποτελεί απλώς πρόσκαιρη λύση.
Με τη διαμεσολάβηση η λύση είναι οριστική, οι τράπεζες εισπράττουν την μηνιαία δόση και οι δανειολήπτες έχουν έναν ορίζοντα αποπληρωμής με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, εάν δεν θέλουμε βεβαίως τα ήδη πλέον κόκκινα ίσως και «κατακόκκινα» δάνεια να εκτοξεύσουν το κόκκινο ιδιωτικό χρέος σε δυσθεώρητα ύψη.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου