Του Σπυρίδωνα Φλώρου
Δικηγόρος
Θέμα της οικονομικής επικαιρότητας των ημερών, ήταν οι λεπτομέρειες του σχεδίου APS (Asset Protection Scheme) του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, με την κωδική ονομασία «Ηρακλής». Ειδικότερα, σύμφωνα με την ειδησιογραφία, με το APS, οι τράπεζες θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν κρατικές εγγυήσεις για να μπορέσουν να προχωρήσουν στην τιτλοποίηση των «κόκκινων» χαρτοφυλακίων τους. Τα «κόκκινα» δάνεια θα μεταφερθούν σε ένα όχημα ειδικού σκοπού (SPV) το οποίο θα εκδίδει senior, mezzanine και junior ομόλογα, εκ των οποίων τα senior ομόλογα θα είναι εγγυημένα από το κράτος και θα παραμένουν στα βιβλία των τραπεζών.
Ποια όμως είναι αυτά τα «κόκκινα δάνεια», γιατί έχουν τόση σημασία για τις τράπεζες και πως αυτά κατηγοριοποιούνται ;
Μία από τις βασικές τραπεζικές εργασίες, είναι η χορήγηση δανείων τα οποία επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να πραγματοποιούν επενδύσεις και να δημιουργούν θέσεις απασχόλησης. Η τράπεζα αποκομίζει κατ’ αυτόν τον τρόπο κέρδος, από τους τόκους που λαμβάνει επί των δανείων αυτών. Η χορήγηση δανείων, ενέχει ωστόσο κινδύνους, καθώς η τράπεζα δεν μπορεί ποτέ να είναι σίγουρη ότι η επιχείρηση ή ο ιδιώτης θα αποπληρώσει το δάνειο εντός της συμφωνηθείσας προθεσμίας. Εάν ο δανειολήπτης σταματήσει να αποπληρώνει το δάνειο, έπειτα από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, η τράπεζα είναι υποχρεωμένη να κατατάξει το δάνειο ως «επισφαλές χρέος» ή ως «μη εξυπηρετούμενο» («κόκκινο δάνειο»).
Οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές θεωρούν συνήθως ένα δάνειο μη εξυπηρετούμενο. όταν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο δανειολήπτης είναι απίθανο να αποπληρώσει το δάνειο, λόγω οικονομικών δυσκολιών ή όταν έχει καθυστερήσει να καταβάλει τις συμφωνηθείσες δόσεις του πάνω από 90 ημέρες. Στη χειρότερη περίπτωση, όταν ο δανειολήπτης βρίσκεται σε πλήρη αδυναμία να αποπληρώσει το δάνειο, η τράπεζα πρέπει να διορθώσει την αξία του δανείου που έχει εγγράψει στον ισολογισμό της, μερικές φορές ακόμη και μηδενίζοντάς την. Αυτό αναφέρεται συχνά ως «διαγραφή» δανείου.
Μόλις η αξία των μη εξυπηρετούμενων δάνειων υπερβεί ένα ορισμένο επίπεδο, η κερδοφορία της τράπεζας επηρεάζεται αρνητικά, γιατί οι πιστοδοτικές της δραστηριότητες τής αποφέρουν λιγότερα έσοδα. Οι τράπεζες πρέπει να τοποθετούν κεφάλαια στην άκρη, δηλαδή να σχηματίζουν «πρόβλεψη», ως δίχτυ ασφαλείας, σε περίπτωση που κάποια στιγμή χρειαστεί να απομειώσουν ή να διαγράψουν ένα δάνειο .Τόσο η μείωση των εσόδων όσο και τα κεφάλαια που πρέπει να τοποθετήσει στην άκρη για την αντιμετώπιση αυτής της χειρότερης περίπτωσης έχουν ως αποτέλεσμα η τράπεζα να διαθέτει λιγότερα κεφάλαια για τη χορήγηση νέων δανείων, γεγονός που περιορίζει περαιτέρω την κερδοφορία της.
Στη τραπεζική πρακτική ωστόσο, επικράτησε να ορίζονται ως «καθυστερούµενα δάνεια» µόνο οι ληξιπρόθεσµες οφειλές που υπερβαίνουν τις 90 ηµέρες οπότε και ανήκουν στην κατηγορία των «µη εξυπηρετούµενων δανείων «(Non Performing Loans – NPL’s ), ενώ µικρότερα των 90 ηµερών θεωρούνται απλά καθυστερήσεις. Ο κανόνας αυτός δεν αποτελεί πανάκεια για όλες τις χώρες, στις οποίες τα µη εξυπηρετούµενα δάνεια µπορεί να αντιστοιχούν σε χρονικό διάστηµα µικρότερο ή και µεγαλύτερο των 90 ηµερών. Το πρόβληµα µε τα µη εξυπηρετούµενα δάνεια και τον τρόπο καταγραφής τους από το εκάστοτε τραπεζικό ίδρυµα, είναι ότι δεν υπάρχει ένα απόλυτα καθορισµένο περιεχόµενο, για όλο τον κόσµο, µε αποτέλεσµα να υπάρχουν διαφορές από τράπεζα σε τράπεζα, και από χώρα σε χώρα, αφού κάποιες έχουν υποστεί αυστηρότερους όρους, από κάποιες άλλες. Το Διεθνές Νοµισµατικό Ταµείο (ΔΝΤ – IMF) έχει προωθήσει µία τυποποιηµένη προσέγγιση για την ποσοτικοποίηση των µη εξυπηρετούµενων δανείων σε όλο τον κόσµο, σύµφωνα µε την οποία κατατάσσονται σε :
α) Δάνεια σε καθυστέρηση (Non Performing Loans – NPL’s) και β) Μη Εξυπηρετούµενες Εκθέσεις (Non Performing Exposures – NPE’s)
Δάνεια σε καθυστέρηση (Non Performing Loans – NPL’s), θεωρούνται τα δάνεια για τα οποία έχει καθυστερήσει η αποπληρωμή (του συνόλου ή ενός μέρους) των τόκων ή/και του κεφαλαίου για χρονικό διάστημα πέραν των 90 ημερών ή το δάνειο βρίσκεται σε δικαστικές ενέργειες. Ένα δάνειο παύει να είναι μη εξυπηρετούμενο εάν επαναδιαπραγματευθεί και υπάρξει ρύθμιση ή αποπληρωθούν οι καθυστερημένες οφειλές άνω των 90 ημερών.
Αντίθετα, για να θεωρηθούν πιστοδοτήσεις, ως μη εξυπηρετούμενες εκθέσεις (non performing exposures – NPE ‘s) θα πρέπει να ισχύει, μια εκ των κάτωθι προϋποθέσεων :
α) να είναι σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών,
β) να είναι σε στάδιο δικαστικών ενεργειών
γ) να εμφανίζει ένδειξη αδυναμίας πληρωμής
δ) να είναι απομειωμένη και
ε) είναι μη εξυπηρετούμενη ρύθμιση.
Στην περίπτωση που έχουμε ρυθμισμένες χορηγήσεις, στα NPE’ s εμπίπτουν,
α) πιστοδοτήσεις που είχαν χαρακτηρισθεί, ως μη εξυπηρετούμενες πριν την ρύθμιση αλλά και β) ρυθμισμένα δάνεια τα οποία είχαν επιστρέψει σε εξυπηρετούμενα, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμίσεων υπό παρακολούθηση, τα οποία είτε επαναρρυθμίζονται, είτε ξεπερνούν τις 90 ημέρες καθυστέρησης.
Η κυριότερη διαφορά των Mη Εξυπηρετούμενων Εκθέσεων (NPE’s) σε σχέση με τον ορισμό των Δανείων σε Καθυστέρηση (NPL’s), έγκειται στο γεγονός ότι στα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, περιλαμβάνονται και ανοίγματα που είναι μεν ενήμερα ή εμφανίζουν κατά την ημερομηνία αναφοράς καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών, αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι ο οφειλέτης, ενδέχεται τελικά, να μη μπορέσει να εκπληρώσει, πλήρως, τις δανειακές υποχρεώσεις του.
Δικηγόρος
Θέμα της οικονομικής επικαιρότητας των ημερών, ήταν οι λεπτομέρειες του σχεδίου APS (Asset Protection Scheme) του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, με την κωδική ονομασία «Ηρακλής». Ειδικότερα, σύμφωνα με την ειδησιογραφία, με το APS, οι τράπεζες θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν κρατικές εγγυήσεις για να μπορέσουν να προχωρήσουν στην τιτλοποίηση των «κόκκινων» χαρτοφυλακίων τους. Τα «κόκκινα» δάνεια θα μεταφερθούν σε ένα όχημα ειδικού σκοπού (SPV) το οποίο θα εκδίδει senior, mezzanine και junior ομόλογα, εκ των οποίων τα senior ομόλογα θα είναι εγγυημένα από το κράτος και θα παραμένουν στα βιβλία των τραπεζών.
Ποια όμως είναι αυτά τα «κόκκινα δάνεια», γιατί έχουν τόση σημασία για τις τράπεζες και πως αυτά κατηγοριοποιούνται ;
Μία από τις βασικές τραπεζικές εργασίες, είναι η χορήγηση δανείων τα οποία επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να πραγματοποιούν επενδύσεις και να δημιουργούν θέσεις απασχόλησης. Η τράπεζα αποκομίζει κατ’ αυτόν τον τρόπο κέρδος, από τους τόκους που λαμβάνει επί των δανείων αυτών. Η χορήγηση δανείων, ενέχει ωστόσο κινδύνους, καθώς η τράπεζα δεν μπορεί ποτέ να είναι σίγουρη ότι η επιχείρηση ή ο ιδιώτης θα αποπληρώσει το δάνειο εντός της συμφωνηθείσας προθεσμίας. Εάν ο δανειολήπτης σταματήσει να αποπληρώνει το δάνειο, έπειτα από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, η τράπεζα είναι υποχρεωμένη να κατατάξει το δάνειο ως «επισφαλές χρέος» ή ως «μη εξυπηρετούμενο» («κόκκινο δάνειο»).
Οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές θεωρούν συνήθως ένα δάνειο μη εξυπηρετούμενο. όταν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο δανειολήπτης είναι απίθανο να αποπληρώσει το δάνειο, λόγω οικονομικών δυσκολιών ή όταν έχει καθυστερήσει να καταβάλει τις συμφωνηθείσες δόσεις του πάνω από 90 ημέρες. Στη χειρότερη περίπτωση, όταν ο δανειολήπτης βρίσκεται σε πλήρη αδυναμία να αποπληρώσει το δάνειο, η τράπεζα πρέπει να διορθώσει την αξία του δανείου που έχει εγγράψει στον ισολογισμό της, μερικές φορές ακόμη και μηδενίζοντάς την. Αυτό αναφέρεται συχνά ως «διαγραφή» δανείου.
Μόλις η αξία των μη εξυπηρετούμενων δάνειων υπερβεί ένα ορισμένο επίπεδο, η κερδοφορία της τράπεζας επηρεάζεται αρνητικά, γιατί οι πιστοδοτικές της δραστηριότητες τής αποφέρουν λιγότερα έσοδα. Οι τράπεζες πρέπει να τοποθετούν κεφάλαια στην άκρη, δηλαδή να σχηματίζουν «πρόβλεψη», ως δίχτυ ασφαλείας, σε περίπτωση που κάποια στιγμή χρειαστεί να απομειώσουν ή να διαγράψουν ένα δάνειο .Τόσο η μείωση των εσόδων όσο και τα κεφάλαια που πρέπει να τοποθετήσει στην άκρη για την αντιμετώπιση αυτής της χειρότερης περίπτωσης έχουν ως αποτέλεσμα η τράπεζα να διαθέτει λιγότερα κεφάλαια για τη χορήγηση νέων δανείων, γεγονός που περιορίζει περαιτέρω την κερδοφορία της.
Στη τραπεζική πρακτική ωστόσο, επικράτησε να ορίζονται ως «καθυστερούµενα δάνεια» µόνο οι ληξιπρόθεσµες οφειλές που υπερβαίνουν τις 90 ηµέρες οπότε και ανήκουν στην κατηγορία των «µη εξυπηρετούµενων δανείων «(Non Performing Loans – NPL’s ), ενώ µικρότερα των 90 ηµερών θεωρούνται απλά καθυστερήσεις. Ο κανόνας αυτός δεν αποτελεί πανάκεια για όλες τις χώρες, στις οποίες τα µη εξυπηρετούµενα δάνεια µπορεί να αντιστοιχούν σε χρονικό διάστηµα µικρότερο ή και µεγαλύτερο των 90 ηµερών. Το πρόβληµα µε τα µη εξυπηρετούµενα δάνεια και τον τρόπο καταγραφής τους από το εκάστοτε τραπεζικό ίδρυµα, είναι ότι δεν υπάρχει ένα απόλυτα καθορισµένο περιεχόµενο, για όλο τον κόσµο, µε αποτέλεσµα να υπάρχουν διαφορές από τράπεζα σε τράπεζα, και από χώρα σε χώρα, αφού κάποιες έχουν υποστεί αυστηρότερους όρους, από κάποιες άλλες. Το Διεθνές Νοµισµατικό Ταµείο (ΔΝΤ – IMF) έχει προωθήσει µία τυποποιηµένη προσέγγιση για την ποσοτικοποίηση των µη εξυπηρετούµενων δανείων σε όλο τον κόσµο, σύµφωνα µε την οποία κατατάσσονται σε :
α) Δάνεια σε καθυστέρηση (Non Performing Loans – NPL’s) και β) Μη Εξυπηρετούµενες Εκθέσεις (Non Performing Exposures – NPE’s)
Δάνεια σε καθυστέρηση (Non Performing Loans – NPL’s), θεωρούνται τα δάνεια για τα οποία έχει καθυστερήσει η αποπληρωμή (του συνόλου ή ενός μέρους) των τόκων ή/και του κεφαλαίου για χρονικό διάστημα πέραν των 90 ημερών ή το δάνειο βρίσκεται σε δικαστικές ενέργειες. Ένα δάνειο παύει να είναι μη εξυπηρετούμενο εάν επαναδιαπραγματευθεί και υπάρξει ρύθμιση ή αποπληρωθούν οι καθυστερημένες οφειλές άνω των 90 ημερών.
Αντίθετα, για να θεωρηθούν πιστοδοτήσεις, ως μη εξυπηρετούμενες εκθέσεις (non performing exposures – NPE ‘s) θα πρέπει να ισχύει, μια εκ των κάτωθι προϋποθέσεων :
α) να είναι σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών,
β) να είναι σε στάδιο δικαστικών ενεργειών
γ) να εμφανίζει ένδειξη αδυναμίας πληρωμής
δ) να είναι απομειωμένη και
ε) είναι μη εξυπηρετούμενη ρύθμιση.
Στην περίπτωση που έχουμε ρυθμισμένες χορηγήσεις, στα NPE’ s εμπίπτουν,
α) πιστοδοτήσεις που είχαν χαρακτηρισθεί, ως μη εξυπηρετούμενες πριν την ρύθμιση αλλά και β) ρυθμισμένα δάνεια τα οποία είχαν επιστρέψει σε εξυπηρετούμενα, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμίσεων υπό παρακολούθηση, τα οποία είτε επαναρρυθμίζονται, είτε ξεπερνούν τις 90 ημέρες καθυστέρησης.
Η κυριότερη διαφορά των Mη Εξυπηρετούμενων Εκθέσεων (NPE’s) σε σχέση με τον ορισμό των Δανείων σε Καθυστέρηση (NPL’s), έγκειται στο γεγονός ότι στα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, περιλαμβάνονται και ανοίγματα που είναι μεν ενήμερα ή εμφανίζουν κατά την ημερομηνία αναφοράς καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών, αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι ο οφειλέτης, ενδέχεται τελικά, να μη μπορέσει να εκπληρώσει, πλήρως, τις δανειακές υποχρεώσεις του.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου