Της δημοσιογράφου Μαρίας Βε
Ασυδοσία, τεχνάσματα, παραβάσεις, παραβιάσεις, καταγγελίες, κυρώσεις, υποσχέσεις, ένα έτοιμο νομοσχέδιο που πέρασε στα «αζήτητα» και μια συνεχής κόντρα στη βουλή μεταξύ κυβερνήσεων και αντιπολιτεύσεων για το αυτονόητο. Έναν διάφανο, ανθρώπινο, επαρκή, κατανοητό αλλά προπαντός δίκαιο νόμο.
Η προηγούμενη κυβέρνηση, παρόλο που διατυμπάνιζε σε κάθε ευκαιρία ότι νοιάζεται για τους αδύναμους και ενώ είχε ετοιμάσει σχετικό νομοσχέδιο με 12 άρθρα, δεν κατάφερε να το υλοποιήσει μέσω της βουλής, επικαλούμενη το ότι δεν πρόλαβε. Η τωρινή κυβέρνηση διαμηνύει ότι ετοιμάζει το απόλυτο σχέδιο- πανάκεια σε αυτή τη ζούγκλα των επίμονων οχλήσεων, που μεταλλάσσονται σε μια διαπόμπευση άνευ ορίου ακόμη και για ευτελή ποσά.
Ζούμε σε μια χώρα που λίγο πολύ, όλοι έχουμε βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να οφείλουμε ποσά από διαφόρων ειδών δανειοληψίες. Επιπλέον, η οικονομική δυσχέρεια που υφιστάμεθα χρόνια τώρα, μοιραία οδήγησε σε συσσώρευση δυσβάστακτων χρεών.
Ωστόσο, οι «φωστήρες» των τραπεζών αποφάσισαν ότι, προκειμένου να εισπράξουν τα οφειλόμενα, θα πρέπει να «πασάρουν» τις υποθέσεις σε εισπρακτικές εταιρείες. Μια απάνθρωπη ιστορία που μετράει πάνω από δέκα χρόνια πια, με ένα συνεχές, ανελέητο και παράνομο κυνηγητό χρεωμένων πολιτών, με επανειλημμένες οχλήσεις, εκβιασμούς και προσβολές.
Στο «παιχνίδι» εκτός από τις τράπεζες και επειδή μάλλον ανακάλυψαν ότι αυτός ο τρόπος έχει τρόπον τινά κάποιο αποτέλεσμα, εισχώρησαν σιγά σιγά και άλλου τύπου οργανισμοί, όπως εταιρείες παροχής ρεύματος που, ειρήσθω εν παρόδω, παρέχουν ένα αδιαπραγμάτευτα κοινωνικό αγαθό και εταιρείες τηλεφωνίας, που κρατούν ένα απαραίτητο πια προϊόν για τις κοινωνίες.
Πότε και πώς ξεκίνησε το ντόμινο αρνητικών επιπτώσεων
Το 2008, όταν δόθηκε στη δημοσιότητα το πρώτο σχέδιο νόμου για ένα θεσμικό πλαίσιο κανόνων λειτουργίας των εν λόγω εταιριών, το σχετικό δελτίο Τύπου του υπουργείου Ανάπτυξης μιλούσε για ένα «νοσηρό φαινόμενο επιχειρηματικής δράσης μορφωμάτων κινούμενων στα όρια της νομιμότητας, που πολλές φορές είχαν σαν αποτέλεσμα την ακραία εκμετάλλευση του πολίτη – καταναλωτή».
Εντούτοις, η ενημέρωση των πολιτών κατέστη αναγκαία πρακτική και έτσι το 2009 το σχέδιο έγινε ο νόμος Ν.3758/2009, με τον οποίο οι εταιρίες ονομάστηκαν «εταιρίες ενημέρωσης οφειλετών για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις». Τους απαγορεύτηκε όμως ρητά να αναλαμβάνουν ρόλο εισπράκτορα.
Την ίδια ώρα δημιουργήθηκε το Μητρώο Εταιριών Ενημέρωσης Οφειλετών στη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή του Υπουργείου Ανάπτυξης και συστάθηκε αυτοτελής υπηρεσία αρμόδια για την επιβολή των αντίστοιχων κυρώσεων σε περίπτωση διαπίστωσης παράβασης των διατάξεων του νόμου. Ο νόμος απαγόρευε μεταξύ άλλων στις εταιρίες να χρησιμοποιούν μέσα και παραπλανητικές μεθόδους σε βάρος των οφειλετών, υιοθετώντας συμπεριφορές που προσβάλλουν κατάφωρα την προσωπικότητά τους ή διαταράσσουν το οικείο ή εργασιακό περιβάλλον τους. Ωστόσο, με την οικονομική κρίση να πλήττει όλο και πιο βαθιά την ελληνική κοινωνία, ουκ ολίγες εισπρακτικές εταιρίες έκαναν ακριβώς το αντίθετο, υιοθετώντας αθέμιτες πρακτικές.
Το 2012, με την ακόλουθη ανακοίνωση: «Η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, στην οποία οι καταναλωτές μπορούν να ζητούν ενημέρωση και να υποβάλλουν τις καταγγελίες τους (τηλ. γραμμή 1520), διαθέτει πλέον, με τη συνέργεια του θιγόμενου πολίτη, τα αναγκαία μέσα ελέγχου και επιβολής για την προστασία της προσωπικής σφαίρας των καταναλωτών από αθέμιτες πρακτικές όχλησης», το νομικό πλαίσιο έγινε πιο αυστηρό με τροποποιήσεις που περιελήφθησαν στον Ν.4038/2012 και θέσπισαν συγκεκριμένους περιορισμούς στη λειτουργία των εταιριών, όπως:
● η επικοινωνία με τον οφειλέτη να γίνεται 10 ημέρες αφού η οφειλή καταστεί ληξιπρόθεσμη, όχι πιο συχνά από μία φορά ανά δύο ημέρες, μόνο εργάσιμες μέρες και ώρες 09.00 με 20.00.
● οι εταιρίες να οφείλουν να καταγράφουν τις επικοινωνίες με τους οφειλέτες και να τις φυλάσσουν για ένα χρόνο, προκειμένου να ελέγχεται η παραβίαση του νόμου σε περίπτωση καταγγελίας.
● εφόσον η καταγγελία επιβεβαιωθεί, η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή να μπορεί να επιβάλλει πρόστιμα ή ακόμα και να διαγράψει από το Μητρώο εταιρίες που αποδεδειγμένα παρανομούν περισσότερες από μία φορές.
● σε ενημέρωση οφειλετών να απαγορεύεται να προβαίνει οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο πέραν των εγγεγραμμένων στο Μητρώο εταιριών, ενώ σημειώνεται ότι οι διατάξεις του νόμου ισχύουν και για τους ίδιους τους δανειστές όταν προβαίνουν σε επαναλαμβανόμενη ενημέρωση.
Και πράγματι, οι καταγγελίες δανειοληπτών έπεσαν και πέφτουν βροχή καθημερινά στην γ.γ. Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του Υπ. Ανάπτυξης, η οποία ενημερώνεται για παράνομες και αντιδεοντολογικές συμπεριφορές από τους υπαλλήλους των εισπρακτικών, με αποτέλεσμα να έχει επιβάλλει αυστηρές διοικητικές κυρώσεις και πρόστιμα. Παρόλα αυτά οι υποθέσεις παίρνουν χρόνια για να εκδικαστούν, αποτυπώνοντας την ελληνική πραγματικότητα εις βάρος του καταναλωτή.
Οι δεσμεύσεις των εισπρακτικών
Παρόλο που όπως προαναφέρθηκε η λειτουργία των εισπρακτικών εταιρειών ρυθμίζεται από τον Ν.3758/2009 με την τροποποίηση Ν.4038/2012, συχνά οι εταιρείες αυτές δεν τηρούν τις διατάξεις του νόμου. Για το λόγο αυτό θα πρέπει οι καταναλωτές να είμαστε ενημερωμένοι σχετικά με τα δικαιώματά μας, ώστε να προχωρούμε σε καταγγελίες κατά των εταιρειών αυτών, εφόσον χρειαστεί.
Όταν επικοινωνούν μαζί μας οι εταιρείες ενημέρωσης, θα πρέπει:
● να καλούν 1 φορά ανά δύο ημέρες ή πιο αραιά.
● να καλούν κατά τις εργάσιμες ημέρες 9:00 – 20:00 εκτός ωρών κοινής ησυχίας.
● να μην καλούν με “απόκρυψη” κλήσεως.
● ο υπάλληλος της εταιρείας να αναφέρει το ονοματεπώνυμό του, την ιδιότητά του, την επωνυμία της εταιρείας, τον αριθμό μητρώου με τον οποίο έχει καταχωρηθεί στο αρμόδιο Υπουργείο, καθώς και το σκοπό της επικοινωνίας.
● να ενημερώνουν ότι η κλήση καταγράφεται και τα στοιχεία διατηρούνται για 1 έτος. Στη συνέχεια καταστρέφονται, εκτός αν ζητήσει τη διατήρησή τους ο οφειλέτης ή η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, οπότε και πρέπει να παρασχεθούν εντός 10 ημερών. Τα αρχεία αυτά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναντίον μας.
● να καλούν αποκλειστικά και μόνο για ενημέρωση και διαπραγμάτευση των όρων πιθανής ρύθμισης.
● σε περίπτωση γραπτής επικοινωνίας, να φαίνονται πάνω στο έγγραφο όλα τα στοιχεία της εταιρείας (επωνυμία, διεύθυνση, τηλέφωνο κλπ.) και σε καμία περίπτωση να μην χρησιμοποιείται η επωνυμία της τράπεζας.
Τα δικαιώματα του πολίτη
Οι εταιρείες ενημέρωσης ή αλλιώς εισπρακτικές απαγορεύεται:
● να καλούν πριν να περάσουν 10 μέρες από όταν έγινε ληξιπρόθεσμο το ποσό.
● να καλούν για οφειλές που βρίσκονται σε ρύθμιση, όσο καιρό αυτή τηρείται.
● να εισπράττουν με οποιοδήποτε τρόπο ληξιπρόθεσμες οφειλές.
● να προβαίνουν σε τηλεφωνικές απειλές, προσβολές, παραπλανητική πληροφόρηση και άσκηση σωματικής ή ψυχολογικής βίας.
● να δυσφημίζουν τον οφειλέτη στο οικογενειακό/εργασιακό σας περιβάλλον ή να απειλούν ότι θα το κάνουν.
● να ενοχλούν τα οικεία μας πρόσωπα.
● να καλούν στην εργασία, εκτός και αν είναι το μοναδικό τηλέφωνο που έχουμε δηλώσει για επικοινωνία.
● να παριστάνουν ότι είναι υπάλληλοι της τράπεζας, δικηγόροι, δικαστικοί επιμελητές κλπ.
● να αναθέτουν σε άλλη εταιρεία ή φυσικό πρόσωπο, εκτός των υπαλλήλων τους, την ενημέρωσή σας για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές.
● να αναθέτουν σε δικηγόρους και δικαστικούς επιμελητές τη δικαστική διεκδίκηση της οφειλής.
● να επιβαρύνουν με έξοδα τον οφειλέτη.
● να επισκέπτονται κατ’ ιδίαν τον οφειλέτη.
Επίσης,
● πριν η τράπεζα αναθέσει σε εισπρακτική εταιρεία την ενημέρωσή για κάποια ληξιπρόθεσμη οφειλή, θα πρέπει να έχει επιβεβαιώσει με κάθε διαθέσιμο τρόπο τις οφειλές με τον οφειλέτη, να έχει τακτοποιήσει το πρόσωπό του και να τον έχει ενημερώσει για τη διαβίβαση των δεδομένων του στην εταιρεία ενημέρωσης.
● απαγορεύεται η τράπεζα να αναθέσει την ενημέρωση για την ίδια οφειλή σε περισσότερες της μίας εταιρείες ενημέρωσης.
● ο οφειλέτης έχει δικαίωμα να του παρασχεθούν χωρίς επιβάρυνση από την εταιρεία ενημέρωσης πλήρη και ακριβή αναλυτικά στοιχεία για το ύψος και την προέλευση της οφειλής εντός 10 εργασίμων ημερών από την αίτηση του.
● σε περίπτωση που ο οφειλέτης καταλήξει σε κάποια ρύθμιση της οφειλής του με την εταιρεία ενημέρωσης, θα πρέπει να του κοινοποιηθεί εντός 10 ημερών το πρακτικό του διακανονισμού. Απαγορεύεται να επιδεινωθεί με αυτόν τον τρόπο η θέση του οφειλέτη.
● απαγορεύεται η τράπεζα να εκχωρεί σε εταιρεία ενημέρωσης ή οποιονδήποτε άλλο τρίτο ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις προς είσπραξη. Αυτό σημαίνει ότι μόνος αρμόδιος για να εισπράξει τα ληξιπρόθεσμα ποσά είναι η τράπεζα.
● σε περίπτωση παράβασης των διατάξεων, μπορεί να επιβληθεί πρόστιμο με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης ύψους από 5.000€ έως 500.000€. Εάν υπάρξει υποτροπή, το ανώτατο όριο προστίμου διπλασιάζεται και ο Υπουργός μπορεί να διατάξει διαγραφή της εταιρείας από το μητρώο για 1 έως 6 μήνες. Σε περίπτωση δε περαιτέρω υποτροπής, μπορεί να διατάξει την οριστική διαγραφή της εταιρείας.
Το «colpo grosso» των δικηγορικών γραφείων
Λίγο το κενό στην νομοθεσία και λίγο η κρίση στον εν λόγω κλάδο, οδήγησε και τις δικηγορικές εταιρείες στη συμμετοχή σε αυτό το «θέατρο του παραλόγου», εφόσον πολλές από αυτές απέκτησαν τον ρόλο του…εισπράκτορα! Όλο αυτό τελικά όμως φαίνεται να είναι μια καλοστημένη «βιτρίνα», αφού η πλειονότητα των ανθρώπων πίσω από το ακουστικό δεν είναι δικηγόροι, αλλά εργαζόμενοι όμοιοι με αυτούς στα call center (τηλεφωνικά κέντρα) των εισπρακτικών.
Το 2012 ετέθη ερώτημα στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, κατόπιν τότε καταγγελιών πολιτών για την εμπλοκή δικηγορικών γραφείων και τη μετατροπή τους σε εισπρακτικές εταιρείες. Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους με ομόφωνη γνωμοδότησή του κατέληξε ότι οι δικηγόροι και τα δικηγορικά γραφεία δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ασκήσεως του ν. 3758/2009 για τις εισπρακτικές.
Ωστόσο, το 50% των δεκάδων καταγγελιών που αφορούν κρούσματα «βίας», ψυχολογικής πίεσης και αθέμιτες πρακτικές που δέχεται η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, αφορά δικηγορικές εταιρείες.
Μόνο που το ρυθμιστικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούν οι δικηγόροι,καθορίζεται από τον Υπουργό Δικαιοσύνης και όχι από τον Υπουργό Ανάπτυξης, κατ’ αποκλειστικότητα και συνταγματικά. Άρα δεν υπάγονται στον σχετικό νόμο περί εισπρακτικών εταιρειών και επομένως δεν ισχύουν οι υπάρχουσες υποχρεώσεις και περιορισμοί. Επίσης, οι διαδικασίες του δικηγορικού συλλόγου εκτός από χρονοβόρες, είναι και κοστοβόρες, εφόσον χρειάζονται παράβολα καταγγελιών σε απαγορευτικά για τους πολίτες ποσά.
Επιπλέον, μια δικηγορική εταιρεία δεν έχει υποχρέωση να εγγραφεί στο μητρώο των εισπρακτικών εταιρειών και δεν καταγράφει την τηλεφωνική συνομιλία με τον καταναλωτή, όπως είναι υποχρεωμένες να κάνουν οι εισπρακτικές. Αυτό σημαίνει απλά ότι ο πολίτης δεν μπορεί να αποδείξει τις παράνομες πρακτικές τους.
Επομένως, μέχρι τα υπουργεία να συνεννοηθούν μεταξύ τους, όπως έχει δεσμευτεί άλλωστε ο Υπουργός ανάπτυξης κ. Α. Γεωργιάδης και έως ότου ο νόμος μπει σε ένα νέο πλαίσιο, οι δικηγορικές εταιρείες θα λειτουργούν ανενόχλητες, σκορπίζοντας φόβο και τρόμο σε ανυποψίαστους πολίτες.
Παρόλα αυτά, λόγω των αναρίθμητων καταγγελιών των πολιτών στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών και μετά από «φακέλωμα» διαφόρων εταιρειών, ο ΔΣΑ προχώρησε σε τροποποίηση του Κώδικα Δεοντολογίας Δικηγόρων. Σύμφωνα με τη νέα διάταξη, οι δικηγόροι και οι δικηγορικές εταιρείες επιτρέπεται να καλούν τους οφειλέτες μόνο μια φορά, για να τους ενημερώσουν σχετικά με τις οφειλές τους και να εξετάσουν τη δυνατότητα εξωδικαστικής ρύθμισης.
Εάν τελικά δεν γίνει κάποιος διακανονισμός με τον οφειλέτη, τότε ο δικηγόρος ή η δικηγορική εταιρεία δεν μπορεί να τον ξανακαλέσει, αλλά πλέον θα μπορεί να τον ειδοποιεί μόνο εγγράφως με εξώδικο ή να προχωρήσει σε κάθε άλλη νόμιμη διαδικασία. Σε περίπτωση παράβασης των υποχρεώσεων αυτών, οι δικηγόροι και οι δικηγορικές εταιρείες θα ελέγχονται για πειθαρχικό παράπτωμα και θα τους επιβάλλονται αντίστοιχες ποινές.
Οι καταναλωτές, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν τους τηλεφωνούν από δικηγορικά γραφεία για τις οφειλές τους και θα πρέπει να κρατάνε τα εξής στοιχεία:
● την επωνυμία της δικηγορικής εταιρείας.
● το όνομα του υπαλλήλου που κάλεσε.
● το τηλέφωνο από όπου έγινε η κλήση.
● την ημερομηνία και την ώρα της κλήσης.
Σε περίπτωση που τους τηλεφωνήσουν ξανά από το ίδιο δικηγορικό γραφείο, τότε θα πρέπει να το καταγγείλουν στον ΔΣΑ και στον συνήγορο του πολίτη.
«Ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος»
Στην τελική, δεν μπορείς να πιέσεις για να πάρεις από αυτόν που δεν έχει. Δεν είναι θέμα δυστροπίας αλλά καθαρής αδυναμίας. Θα πρέπει να αλλάξουν πολλά πράγματα στη χώρα για να καταφέρει ο πολίτης να «ανασάνει» οικονομικά και επιτέλους να ξεχρεώσει ή να ρυθμίσει τα χρέη του.
Ο σημερινός νόμος ως έχει παρουσιάζει πολλά κενά και ασάφειες, δίνοντας την ευκαιρία σε επιτήδειους να δρουν ανεξέλεγκτα. Για αυτόν τον λόγο υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια αλλά και ανάγκη σχετικών ρυθμίσεων, που θα εξομαλύνουν την κατάσταση και θα διαφυλάξουν την αξιοπρέπεια αυτών των ανθρώπων. Ας μην πέφτει στο κενό το γεγονός ότι, αυτοί είναι που άλλοτε υπήρξαν καλοπληρωτές στους λογαριασμούς τους ή συνεπείς στις τράπεζες, αλλά δέχονταν μια αντίστοιχη πίεση για λήψη στεγαστικών, διακοποδανείων, εορτοδανείων ή για έκδοση πιστωτικών καρτών ακόμη και μέσω τηλεφώνου.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου