ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΖΗΤΗΣΕ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΩΘΕΙ ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ...ΤΑΦΟ ΣΤΟ Α΄ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ
Αδιαφάνεια προς όφελος...της κονόμας και εις βάρος ενός ολόκληρου λαού !!!
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Novartis από τον Αύγουστο του 2015 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2017 έδωσε συνολικά 38,9 εκατομμύρια δολάρια σε 98.625 γιατρούς για δωρεές, χορηγίες, κόστος συνεδρίων και άλλα.
H πιο «καλοπληρωμένη» γιατρός είναι κάποια Heidi Crayton, νευρολόγος στη Βιρτζίνια, η οποία εισέπραξε νομίμως το ποσό των 241 χιλιάδων δολαρίων τη συγκεκριμένη περίοδο.
Συνολικά η φαρμακοβιομηχανία έδωσε στο ίδιο διάστημα 6,25 δισ. δολάρια σε περίπου 800.000 επαγγελματίες της υγείας.
Οχι μόνο όποιος διαμένει στις ΗΠΑ αλλά οποιοσδήποτε στον κόσμο μπορεί πολύ εύκολα να διαπιστώσει πόσα ακριβώς χρήματα έχει εισπράξει κάθε γιατρός στις ΗΠΑ από οποιαδήποτε φαρμακευτική εταιρεία για κάθε λόγο.
Ταυτόχρονα μπορεί να μάθει και πόσα ακριβώς φάρμακα συνταγογράφησε ο συγκεκριμένος γιατρός. Παράλληλα μπορεί να πληροφορηθεί ποια εταιρεία πληρώνει τα περισσότερα ποσά και ποια τα μικρότερα.
Ολα αυτά βασίζονται σε νόμο του 2010 (Physician Payments Sunshine Act), ο οποίος, ενισχύοντας τη διαφάνεια, υποχρεώνει τη δημοσιοποίηση όλων αυτών των στοιχείων εκ μέρους των φαρμακευτικών εταιρειών.
Χάρη στην εκπληκτική δημοσιογραφική δουλειά (Dollars for Docs) της ερευνητικής ιστοσελίδας Propublica, η οποία χρησιμοποιεί τις βάσεις δεδομένων των χρηματοδοτήσεων των γιατρών, τα στοιχεία αυτά μπορούν να είναι προσβάσιμα στον καθένα.
Η ανάλυση των συγκεκριμένων στοιχείων διαπιστώνει ότι οι γιατροί που έλαβαν πληρωμές από εταιρείες φαρμάκων ήταν πολύ πιο πιθανό να συνταγογραφήσουν επώνυμα φάρμακα υψηλού κόστους.
Μελέτη του JAMA (Ιούνιος 2017) καταδεικνύει ότι οι γιατροί που εργάζονται σε νοσοκομεία τα οποία δεν επιτρέπουν ή περιορίζουν επισκέψεις και δώρα από τους αντιπροσώπους των φαρμακευτικών εταιρειών συνταγογραφούν πολύ λιγότερα επώνυμα φάρμακα και προτείνουν οικονομικότερες λύσεις γενοσήμων φαρμάκων.
Σε άλλη μελέτη (JAMA, Αύγουστος 2016) διαπιστώθηκε ότι ένα μόνο γεύμα που παρέχεται από εταιρεία φαρμάκου μπορεί να κάνει έναν γιατρό να συνταγογραφήσει ένα επώνυμο ακριβό φάρμακο για τη χοληστερόλη αντί για ένα λιγότερο ακριβό γενικό φάρμακο.
Μερική... διαφάνεια
Στη Γερμανία, το ερευνητικό σάιτ Correctiv δημοσίευσε επίσης πριν από 3 χρόνια τα ονόματα των Γερμανών γιατρών μαζί με τα ποσά που έλαβε νομίμως ο καθένας από τις εταιρείες για το σύνολο της δραστηριότητάς του.
Τίποτα από όλα αυτά δεν μπορεί να συμβεί στην Ελλάδα.
Μπορεί το σοβαρότατο σκάνδαλο Novartis να αναδείξει την πιθανή εμπλοκή υψηλόβαθμων πολιτικών προσώπων, ωστόσο δεν υπάρχει κανένα δημοσιοποιημένο στοιχείο για τα ονόματα των περίπου 3.000 Ελλήνων γιατρών που συνδέονται με τις ύποπτες διαδρομές χρήματος.
Η Ελλάδα είναι η τελευταία χώρα της Ευρώπης που δεν εφαρμόζει την υποχρέωση δημοσιοποίησης των παροχών των φαρμακευτικών εταιρειών, παρότι υπάρχει σχετικός νόμος του 2014. Ή, για να είμαστε ακριβείς, την εφαρμόζει μερικώς, όσο χρειάζεται δηλαδή για να μην υπάρχει ουσιαστική διαφάνεια. Ας πάρουμε την ιστορία από την αρχή.
Σύμφωνα με το άρθρο 66 του νόμου 4136/2014, που ψηφίστηκε επί υπουργίας Μάκη Βορίδη, κάθε φαρμακευτική επιχείρηση οφείλει να δημοσιοποιεί ονομαστικά στην ιστοσελίδα της και στην ειδική ιστοσελίδα του ΕΟΦ, το αργότερο εντός έξι μηνών από το κλείσιμο κάθε ημερολογιακού έτους, κάθε παροχή που χορηγεί προς τρίτους επαγγελματίες υγείας και επιστημονικούς υγειονομικούς φορείς.
Αυτές οι παροχές αφορούν δωρεές, χορηγίες, κόστος εγγραφών σε συνέδρια και εκδηλώσεις ενημέρωσης της ιατρικής κοινότητας βάσει εγκυκλίων του ΕΟΦ, έξοδα μετάβασης και διαμονής, ώς και κάθε άλλη παροχή αναφορικά με την προώθηση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων.
Από την υποχρέωση δημοσίευσης εξαιρούνται ρητώς τα κόστη από τις έρευνες αγοράς, τα γεύματα, τα ποτά, καθώς και αντικείμενα που δεν υπερβαίνουν ως αξία τα 15 ευρώ.
Διαφωνίες για τον νόμο
Οποιος παραβίαζε τις διατάξεις θα τιμωρούνταν με πρόστιμο υπέρ του δημόσιου ταμείου από 30.000 έως 100.000 ευρώ. Η διάταξη επρόκειτο να ισχύσει από την 1/7/2016.
Από τις 30 Μαρτίου 2015, ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών (ΙΣΑ) είχε εκφράσει ανοιχτά τη διαφωνία του με τον νόμο Βορίδη, καθώς κατά τη γνώμη του προσέκρουε στις προβλέψεις για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Τον Φεβρουάριο του 2016 ο ΣΦΕΕ ζήτησε από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων οδηγίες για την εφαρμογή του νόμου.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι θέσεις του ΣΦΕΕ συνήθως βρίσκονται πιο κοντά στη στάση που κρατούν οι μεγάλες πολυεθνικές φαρμακοβιομηχανίες, οι οποίες με κάθε τρόπο έδειχναν πως επιθυμούν την πλήρη εφαρμογή του νόμου.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», δεν είχαν την ίδια άποψη ελληνικές φαρμακευτικές εταιρείες, όπως βέβαια και πολλοί γιατροί, που «πολέμησαν» ενάντια στην εφαρμογή του νόμου.
Στις 29 Ιουνίου του 2016, η Αρχή συνεδρίασε για πρώτη φορά με θέμα το κατά πόσον θα έπρεπε να δημοσιεύονται τα ονόματα των γιατρών που πληρώνονται από φαρμακευτικές εταιρείες για να παίρνουν μέρος στα συνέδρια που διοργανώνουν οι ίδιες.
Με τη γνωμοδότησή της η Αρχή προχώρησε σε έναν παράξενο διαχωρισμό μεταξύ των προωθητικών συνεδρίων (τύπου Β) και των επιστημονικών συνεδρίων (τύπου Α), υποχρεώνοντας τη δημοσιοποίηση των στοιχείων για τα πρώτα και απαγορεύοντας την αντίστοιχη για τα δεύτερα.
Ωστόσο, αρκεί μια επίσκεψη σε οποιοδήποτε επιστημονικό συνέδριο ώστε να αντιληφθεί ο καθένας πως και τα επονομαζόμενα επιστημονικά συνέδρια έχουν σχεδόν πάντα και προωθητικό-διαφημιστικό χαρακτήρα.
Η πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων, Κατερίνα Αντωνίου, εξηγεί στην «Εφ.Συν.» ότι τα συνέδρια τύπου Α είναι τα πολλά, με μέσο όρο δαπάνης ανά συνέδριο τα 250.000 ευρώ, ενώ τα συνέδρια τύπου Β είναι τα λίγα με μέσο όρο δαπάνης 9.000 ανά συνέδριο.
Τα αιτήματα για συνέδρια τύπου Α μόνο το 2016 από τις φαρμακευτικές εταιρείες ήταν περίπου 5.000 και αφορούσαν 230.000 μετακινήσεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό, ενώ τα τύπου Β ήταν μόλις 800 και αφορούσαν 20.000 μετακινήσεις.
Η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων θεώρησε πως «είναι αμφίσημο αν η γνώση του ασθενή για τον αριθμό, το είδος και το ύψος των παροχών προς τον γιατρό του είναι δυνατόν να οδηγήσει σε θετικά ή αρνητικά συμπεράσματα ως πρoς την επιστημονική του κατάρτιση και την καταλληλότητά του για την παροχή των κατά περίσταση αναγκαίων ιατρικών υπηρεσιών και χορήγηση των αντίστοιχων φαρμάκων».
Η αντίδραση του ΕΟΦ
Ο ΕΟΦ αντέδρασε και προσέφυγε στις 3 Οκτωβρίου 2016 με έγγραφο με την ένδειξη «ΕΠΕΙΓΟΝ» κατά της απόφασης της Αρχής (αίτηση θεραπείας), ισχυριζόμενος πως η Αρχή εσφαλμένα προέβη στη συγκεκριμένη διάταξη, υποστηρίζοντας πως είναι μη νόμιμη και αυθαίρετη η κρίση που έλεγε μεταξύ άλλων ότι πρέπει να εξαιρεθούν από την υποχρέωση δημοσιοποίησης οι παροχές προς τους πανεπιστημιακούς γιατρούς και προς αυτούς του Δημοσίου.
Η νέα συνεδρίαση της ανεξάρτητης Αρχής, παρουσία του προέδρου του ΕΟΦ, του προέδρου του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών και του προέδρου του ΣΦΕΕ, πραγματοποιήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2016. Τελικά η Αρχή δεν άλλαξε την αρχική απόφαση και απέρριψε το αίτημα του ΕΟΦ. Αμέσως μετά ο ΙΣΑ εξέδωσε πανηγυρική ανακοίνωση μιλώντας για δικαίωση.
Η «Εφ.Συν.» επικοινώνησε με τον συνταγματολόγο Νίκο Αλιβιζάτο ο οποίος, ως πληρεξούσιος δικηγόρος του ΣΦΕΕ, είχε διατυπώσει ρητώς την αντίθεσή του στην απόφαση της Αρχής. «Πιστεύω ακράδαντα πως για λόγους δημοσίου συμφέροντος θα έπρεπε όλα τα στοιχεία να είναι δημόσια», μας εξηγεί ο κ. Αλιβιζάτος.
Η άποψή του δεν εισακούστηκε. Στην ιστοσελίδα του ΕΟΦ υπάρχουν αναρτημένα τα ποσά που σχετίζονται μόνο με τις προωθητικές ενέργειες των εταιρειών.
Τα στοιχεία για το 2016 αναρτήθηκαν στη σελίδα του ΕΟΦ, ως όφειλε να είχε γίνει από το 2014, στα τέλη του 2017.
«Είναι συνολικά πενήντα εκατομμύρια ευρώ», λέει στην «Εφ.Συν.» ο Μιχάλης Χειμώνας, γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας.
Στο σάιτ του ΕΟΦ, η δαπάνη που εμφανίζεται είναι περίπου 30 εκατομμύρια, αλλά περιλαμβάνει τις αναφορές που εστάλησαν ηλεκτρονικά και όχι τις χειρόγραφες.
«Αλλά και πάλι αυτή δεν είναι η πλήρης εικόνα για τη χρηματοδότηση των εταιρειών προς τους γιατρούς και τις ιατρικές εταιρίες για το 2016, αφού αφορά μόνο τα συνέδρια Β και όχι τα Α», εξηγεί ο αντιπρόεδρος του ΕΟΦ Ηλίας Γιαννόγλου.
Αλλά ούτε αυτά είναι όλα. Οι χορηγίες στους γιατρούς των δημόσιων νοσοκομείων, για παράδειγμα, αναρτώνται μία μία και ξεχωριστά στη Διαύγεια. Και σε όλα αυτά δεν περιλαμβάνονται τα μεταφορικά και η διαμονή, δηλαδή τα εισιτήρια και τα ξενοδοχεία.
Ούτε το σύνολο των κατατεθέντων από τη φαρμακοβιομηχανία στους Ειδικούς Λογαριασμούς Κονδυλίων Ερευνας (ΕΛΚΕ) των Πανεπιστημίων.
Ούτε λόγος φυσικά για τις χορηγίες προς την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, που και αυτές δεν περιλαμβάνονται στις καταστάσεις.
Δ. Κρεμαστινός: Ετσι γίνονται οι... συναλλαγές
Με δυο λέξεις, ο Δημήτρης Κρεμαστινός, αντιπρόεδρος της Βουλής, πρώην υπουργός Υγείας, καθηγητής Καρδιολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μιλώντας στον «Real fm» περιέγραψε πώς συναλλάσσονται οι καθηγητές με τη φαρμακοβιομηχανία.
Απαντώντας στο ερώτημα «σας πλησίασε ποτέ κανείς να σας δωροδοκήσει;» είπε: «Δεν σε δωροδοκούν με αυτό τον τρόπο, αλλά έρχονται και σου λένε, π.χ., πόσα θέλεις για το ερευνητικό σου πρόγραμμα; Εγώ χρησιμοποιώ τον Ειδικό Λογαριασμό του Πανεπιστημίου.
Τους λέω: Καταθέστε τα εκεί και εγώ θα λογοδοτήσω πού τα πήγα τα λεφτά. Δηλαδή, αυτός είναι ο τρόπος. Δεν σου λέει (η φαρμακευτική εταιρεία) έλα να σε δωροδοκήσω. Σου λέει, να σου δώσω λεφτά να κάνεις ένα ερευνητικό πρόγραμμα και μετά δεν σε ελέγχω πού τα πήγες τα λεφτά. Από εκεί και πέρα, ξέρετε, είναι ωκεανός».
Το σαλόνι κι ο τάφος
Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατούσε την περίοδο των «παχιών αγελάδων» είναι η απάντηση διευθύντριας μάρκετινγκ μεγάλης πολυεθνικής του χώρου του φαρμάκου στο ερώτημα ποιο είναι το πιο τρελό πράγμα που σας ζήτησε ποτέ γιατρός ως αντάλλαγμα για την προώθηση των φαρμάκων σας: «Εναν τάφο στο Α΄ Νεκροταφείο, αξίας 25 εκατομμυρίων δραχμών, όταν ακόμα είχαμε τις δραχμές». Και τον αγοράσατε; «Φυσικά».
Ο γιατρός δεν ήταν ένας απλός γιατρός, μας είπε. Ηταν κορυφαίος καθηγητής. Το δεύτερο πιο τρελό ήταν η παραγγελία δερμάτινου σαλονιού από γυναίκα γιατρό για το σπίτι της.
Δύο βήματα προς τη διαφάνεια
Στην κατεύθυνση του νοικοκυρέματος του χάους που επικρατεί στον χώρο, το υπουργείο Υγείας και η διοίκηση του υπεύθυνου μέχρι στιγμής για τα συνέδρια ΕΟΦ έχουν κάνει κάποια βήματα κι έχουν σχεδιάσει τα επόμενα.
Μέχρι πρόσφατα οι αιτήσεις για έγκριση συνεδρίων των ιατρικών εταιρειών προς τον ΕΟΦ κατετίθεντο χειρόγραφα, εγκρίνονταν ή δεν εγκρίνονταν, πραγματοποιούνταν, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν δημοσιοποιούνταν τίποτα από την όλη διαδικασία. Αυτό λύθηκε.
«Μέχρι στιγμής έχει επιτευχθεί τα αιτήματα να κατατίθενται ηλεκτρονικά στον ΕΟΦ και να δημοσιοποιούνται. Δώσαμε μάχη με την ιατρική κοινότητα η οποία είτε παρουσίαζε αμφιβολίες ή ήταν αντίθετη», εξηγεί η κ. Αντωνίου, πρόεδρος του ΕΟΦ.
Το δεύτερο βήμα που αναμένεται είναι η έκδοση υπουργικής απόφασης η οποία θα ορίζει το θεσμικό πλαίσιο ώστε να εξυγιανθεί το τοπίο που αφορά τη συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση των γιατρών στη χώρα μας, όπως μας λέει ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Υγείας, Γιώργος Γιαννόπουλος.
«Το τοπίο της συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης των γιατρών στη χώρα μας είναι αδιαφανές καθώς στηρίζεται στην απευθείας επαφή των φαρμακευτικών εταιρειών με τον γιατρό ή με την ιατρική εταιρεία. Αυτό πρέπει να αλλάξει».
Στην κατεύθυνση αυτή, μας λέει, «θα πιστοποιηθούν μόνο οι εταιρείες κορμού, δηλαδή 45 από ένα σύνολο περίπου 1.300 που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, οι οποίες εκπροσωπούν τις ειδικότητες και τις εξειδικεύσεις, ενώ η αρμοδιότητα φεύγει από τον ΕΟΦ και πηγαίνει στο Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ)».
Αδιαφάνεια προς όφελος...της κονόμας και εις βάρος ενός ολόκληρου λαού !!!
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Novartis από τον Αύγουστο του 2015 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2017 έδωσε συνολικά 38,9 εκατομμύρια δολάρια σε 98.625 γιατρούς για δωρεές, χορηγίες, κόστος συνεδρίων και άλλα.
H πιο «καλοπληρωμένη» γιατρός είναι κάποια Heidi Crayton, νευρολόγος στη Βιρτζίνια, η οποία εισέπραξε νομίμως το ποσό των 241 χιλιάδων δολαρίων τη συγκεκριμένη περίοδο.
Συνολικά η φαρμακοβιομηχανία έδωσε στο ίδιο διάστημα 6,25 δισ. δολάρια σε περίπου 800.000 επαγγελματίες της υγείας.
Οχι μόνο όποιος διαμένει στις ΗΠΑ αλλά οποιοσδήποτε στον κόσμο μπορεί πολύ εύκολα να διαπιστώσει πόσα ακριβώς χρήματα έχει εισπράξει κάθε γιατρός στις ΗΠΑ από οποιαδήποτε φαρμακευτική εταιρεία για κάθε λόγο.
Ταυτόχρονα μπορεί να μάθει και πόσα ακριβώς φάρμακα συνταγογράφησε ο συγκεκριμένος γιατρός. Παράλληλα μπορεί να πληροφορηθεί ποια εταιρεία πληρώνει τα περισσότερα ποσά και ποια τα μικρότερα.
Ολα αυτά βασίζονται σε νόμο του 2010 (Physician Payments Sunshine Act), ο οποίος, ενισχύοντας τη διαφάνεια, υποχρεώνει τη δημοσιοποίηση όλων αυτών των στοιχείων εκ μέρους των φαρμακευτικών εταιρειών.
Χάρη στην εκπληκτική δημοσιογραφική δουλειά (Dollars for Docs) της ερευνητικής ιστοσελίδας Propublica, η οποία χρησιμοποιεί τις βάσεις δεδομένων των χρηματοδοτήσεων των γιατρών, τα στοιχεία αυτά μπορούν να είναι προσβάσιμα στον καθένα.
Η ανάλυση των συγκεκριμένων στοιχείων διαπιστώνει ότι οι γιατροί που έλαβαν πληρωμές από εταιρείες φαρμάκων ήταν πολύ πιο πιθανό να συνταγογραφήσουν επώνυμα φάρμακα υψηλού κόστους.
Μελέτη του JAMA (Ιούνιος 2017) καταδεικνύει ότι οι γιατροί που εργάζονται σε νοσοκομεία τα οποία δεν επιτρέπουν ή περιορίζουν επισκέψεις και δώρα από τους αντιπροσώπους των φαρμακευτικών εταιρειών συνταγογραφούν πολύ λιγότερα επώνυμα φάρμακα και προτείνουν οικονομικότερες λύσεις γενοσήμων φαρμάκων.
Σε άλλη μελέτη (JAMA, Αύγουστος 2016) διαπιστώθηκε ότι ένα μόνο γεύμα που παρέχεται από εταιρεία φαρμάκου μπορεί να κάνει έναν γιατρό να συνταγογραφήσει ένα επώνυμο ακριβό φάρμακο για τη χοληστερόλη αντί για ένα λιγότερο ακριβό γενικό φάρμακο.
Μερική... διαφάνεια
Στη Γερμανία, το ερευνητικό σάιτ Correctiv δημοσίευσε επίσης πριν από 3 χρόνια τα ονόματα των Γερμανών γιατρών μαζί με τα ποσά που έλαβε νομίμως ο καθένας από τις εταιρείες για το σύνολο της δραστηριότητάς του.
Τίποτα από όλα αυτά δεν μπορεί να συμβεί στην Ελλάδα.
Μπορεί το σοβαρότατο σκάνδαλο Novartis να αναδείξει την πιθανή εμπλοκή υψηλόβαθμων πολιτικών προσώπων, ωστόσο δεν υπάρχει κανένα δημοσιοποιημένο στοιχείο για τα ονόματα των περίπου 3.000 Ελλήνων γιατρών που συνδέονται με τις ύποπτες διαδρομές χρήματος.
Η Ελλάδα είναι η τελευταία χώρα της Ευρώπης που δεν εφαρμόζει την υποχρέωση δημοσιοποίησης των παροχών των φαρμακευτικών εταιρειών, παρότι υπάρχει σχετικός νόμος του 2014. Ή, για να είμαστε ακριβείς, την εφαρμόζει μερικώς, όσο χρειάζεται δηλαδή για να μην υπάρχει ουσιαστική διαφάνεια. Ας πάρουμε την ιστορία από την αρχή.
Σύμφωνα με το άρθρο 66 του νόμου 4136/2014, που ψηφίστηκε επί υπουργίας Μάκη Βορίδη, κάθε φαρμακευτική επιχείρηση οφείλει να δημοσιοποιεί ονομαστικά στην ιστοσελίδα της και στην ειδική ιστοσελίδα του ΕΟΦ, το αργότερο εντός έξι μηνών από το κλείσιμο κάθε ημερολογιακού έτους, κάθε παροχή που χορηγεί προς τρίτους επαγγελματίες υγείας και επιστημονικούς υγειονομικούς φορείς.
Αυτές οι παροχές αφορούν δωρεές, χορηγίες, κόστος εγγραφών σε συνέδρια και εκδηλώσεις ενημέρωσης της ιατρικής κοινότητας βάσει εγκυκλίων του ΕΟΦ, έξοδα μετάβασης και διαμονής, ώς και κάθε άλλη παροχή αναφορικά με την προώθηση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων.
Από την υποχρέωση δημοσίευσης εξαιρούνται ρητώς τα κόστη από τις έρευνες αγοράς, τα γεύματα, τα ποτά, καθώς και αντικείμενα που δεν υπερβαίνουν ως αξία τα 15 ευρώ.
Διαφωνίες για τον νόμο
Οποιος παραβίαζε τις διατάξεις θα τιμωρούνταν με πρόστιμο υπέρ του δημόσιου ταμείου από 30.000 έως 100.000 ευρώ. Η διάταξη επρόκειτο να ισχύσει από την 1/7/2016.
Από τις 30 Μαρτίου 2015, ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών (ΙΣΑ) είχε εκφράσει ανοιχτά τη διαφωνία του με τον νόμο Βορίδη, καθώς κατά τη γνώμη του προσέκρουε στις προβλέψεις για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Τον Φεβρουάριο του 2016 ο ΣΦΕΕ ζήτησε από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων οδηγίες για την εφαρμογή του νόμου.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι θέσεις του ΣΦΕΕ συνήθως βρίσκονται πιο κοντά στη στάση που κρατούν οι μεγάλες πολυεθνικές φαρμακοβιομηχανίες, οι οποίες με κάθε τρόπο έδειχναν πως επιθυμούν την πλήρη εφαρμογή του νόμου.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», δεν είχαν την ίδια άποψη ελληνικές φαρμακευτικές εταιρείες, όπως βέβαια και πολλοί γιατροί, που «πολέμησαν» ενάντια στην εφαρμογή του νόμου.
Στις 29 Ιουνίου του 2016, η Αρχή συνεδρίασε για πρώτη φορά με θέμα το κατά πόσον θα έπρεπε να δημοσιεύονται τα ονόματα των γιατρών που πληρώνονται από φαρμακευτικές εταιρείες για να παίρνουν μέρος στα συνέδρια που διοργανώνουν οι ίδιες.
Με τη γνωμοδότησή της η Αρχή προχώρησε σε έναν παράξενο διαχωρισμό μεταξύ των προωθητικών συνεδρίων (τύπου Β) και των επιστημονικών συνεδρίων (τύπου Α), υποχρεώνοντας τη δημοσιοποίηση των στοιχείων για τα πρώτα και απαγορεύοντας την αντίστοιχη για τα δεύτερα.
Ωστόσο, αρκεί μια επίσκεψη σε οποιοδήποτε επιστημονικό συνέδριο ώστε να αντιληφθεί ο καθένας πως και τα επονομαζόμενα επιστημονικά συνέδρια έχουν σχεδόν πάντα και προωθητικό-διαφημιστικό χαρακτήρα.
Η πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων, Κατερίνα Αντωνίου, εξηγεί στην «Εφ.Συν.» ότι τα συνέδρια τύπου Α είναι τα πολλά, με μέσο όρο δαπάνης ανά συνέδριο τα 250.000 ευρώ, ενώ τα συνέδρια τύπου Β είναι τα λίγα με μέσο όρο δαπάνης 9.000 ανά συνέδριο.
Τα αιτήματα για συνέδρια τύπου Α μόνο το 2016 από τις φαρμακευτικές εταιρείες ήταν περίπου 5.000 και αφορούσαν 230.000 μετακινήσεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό, ενώ τα τύπου Β ήταν μόλις 800 και αφορούσαν 20.000 μετακινήσεις.
Η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων θεώρησε πως «είναι αμφίσημο αν η γνώση του ασθενή για τον αριθμό, το είδος και το ύψος των παροχών προς τον γιατρό του είναι δυνατόν να οδηγήσει σε θετικά ή αρνητικά συμπεράσματα ως πρoς την επιστημονική του κατάρτιση και την καταλληλότητά του για την παροχή των κατά περίσταση αναγκαίων ιατρικών υπηρεσιών και χορήγηση των αντίστοιχων φαρμάκων».
Η αντίδραση του ΕΟΦ
Ο ΕΟΦ αντέδρασε και προσέφυγε στις 3 Οκτωβρίου 2016 με έγγραφο με την ένδειξη «ΕΠΕΙΓΟΝ» κατά της απόφασης της Αρχής (αίτηση θεραπείας), ισχυριζόμενος πως η Αρχή εσφαλμένα προέβη στη συγκεκριμένη διάταξη, υποστηρίζοντας πως είναι μη νόμιμη και αυθαίρετη η κρίση που έλεγε μεταξύ άλλων ότι πρέπει να εξαιρεθούν από την υποχρέωση δημοσιοποίησης οι παροχές προς τους πανεπιστημιακούς γιατρούς και προς αυτούς του Δημοσίου.
Η νέα συνεδρίαση της ανεξάρτητης Αρχής, παρουσία του προέδρου του ΕΟΦ, του προέδρου του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών και του προέδρου του ΣΦΕΕ, πραγματοποιήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2016. Τελικά η Αρχή δεν άλλαξε την αρχική απόφαση και απέρριψε το αίτημα του ΕΟΦ. Αμέσως μετά ο ΙΣΑ εξέδωσε πανηγυρική ανακοίνωση μιλώντας για δικαίωση.
Η «Εφ.Συν.» επικοινώνησε με τον συνταγματολόγο Νίκο Αλιβιζάτο ο οποίος, ως πληρεξούσιος δικηγόρος του ΣΦΕΕ, είχε διατυπώσει ρητώς την αντίθεσή του στην απόφαση της Αρχής. «Πιστεύω ακράδαντα πως για λόγους δημοσίου συμφέροντος θα έπρεπε όλα τα στοιχεία να είναι δημόσια», μας εξηγεί ο κ. Αλιβιζάτος.
Η άποψή του δεν εισακούστηκε. Στην ιστοσελίδα του ΕΟΦ υπάρχουν αναρτημένα τα ποσά που σχετίζονται μόνο με τις προωθητικές ενέργειες των εταιρειών.
Τα στοιχεία για το 2016 αναρτήθηκαν στη σελίδα του ΕΟΦ, ως όφειλε να είχε γίνει από το 2014, στα τέλη του 2017.
«Είναι συνολικά πενήντα εκατομμύρια ευρώ», λέει στην «Εφ.Συν.» ο Μιχάλης Χειμώνας, γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας.
Στο σάιτ του ΕΟΦ, η δαπάνη που εμφανίζεται είναι περίπου 30 εκατομμύρια, αλλά περιλαμβάνει τις αναφορές που εστάλησαν ηλεκτρονικά και όχι τις χειρόγραφες.
«Αλλά και πάλι αυτή δεν είναι η πλήρης εικόνα για τη χρηματοδότηση των εταιρειών προς τους γιατρούς και τις ιατρικές εταιρίες για το 2016, αφού αφορά μόνο τα συνέδρια Β και όχι τα Α», εξηγεί ο αντιπρόεδρος του ΕΟΦ Ηλίας Γιαννόγλου.
Αλλά ούτε αυτά είναι όλα. Οι χορηγίες στους γιατρούς των δημόσιων νοσοκομείων, για παράδειγμα, αναρτώνται μία μία και ξεχωριστά στη Διαύγεια. Και σε όλα αυτά δεν περιλαμβάνονται τα μεταφορικά και η διαμονή, δηλαδή τα εισιτήρια και τα ξενοδοχεία.
Ούτε το σύνολο των κατατεθέντων από τη φαρμακοβιομηχανία στους Ειδικούς Λογαριασμούς Κονδυλίων Ερευνας (ΕΛΚΕ) των Πανεπιστημίων.
Ούτε λόγος φυσικά για τις χορηγίες προς την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, που και αυτές δεν περιλαμβάνονται στις καταστάσεις.
Δ. Κρεμαστινός: Ετσι γίνονται οι... συναλλαγές
Με δυο λέξεις, ο Δημήτρης Κρεμαστινός, αντιπρόεδρος της Βουλής, πρώην υπουργός Υγείας, καθηγητής Καρδιολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μιλώντας στον «Real fm» περιέγραψε πώς συναλλάσσονται οι καθηγητές με τη φαρμακοβιομηχανία.
Απαντώντας στο ερώτημα «σας πλησίασε ποτέ κανείς να σας δωροδοκήσει;» είπε: «Δεν σε δωροδοκούν με αυτό τον τρόπο, αλλά έρχονται και σου λένε, π.χ., πόσα θέλεις για το ερευνητικό σου πρόγραμμα; Εγώ χρησιμοποιώ τον Ειδικό Λογαριασμό του Πανεπιστημίου.
Τους λέω: Καταθέστε τα εκεί και εγώ θα λογοδοτήσω πού τα πήγα τα λεφτά. Δηλαδή, αυτός είναι ο τρόπος. Δεν σου λέει (η φαρμακευτική εταιρεία) έλα να σε δωροδοκήσω. Σου λέει, να σου δώσω λεφτά να κάνεις ένα ερευνητικό πρόγραμμα και μετά δεν σε ελέγχω πού τα πήγες τα λεφτά. Από εκεί και πέρα, ξέρετε, είναι ωκεανός».
Το σαλόνι κι ο τάφος
Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατούσε την περίοδο των «παχιών αγελάδων» είναι η απάντηση διευθύντριας μάρκετινγκ μεγάλης πολυεθνικής του χώρου του φαρμάκου στο ερώτημα ποιο είναι το πιο τρελό πράγμα που σας ζήτησε ποτέ γιατρός ως αντάλλαγμα για την προώθηση των φαρμάκων σας: «Εναν τάφο στο Α΄ Νεκροταφείο, αξίας 25 εκατομμυρίων δραχμών, όταν ακόμα είχαμε τις δραχμές». Και τον αγοράσατε; «Φυσικά».
Ο γιατρός δεν ήταν ένας απλός γιατρός, μας είπε. Ηταν κορυφαίος καθηγητής. Το δεύτερο πιο τρελό ήταν η παραγγελία δερμάτινου σαλονιού από γυναίκα γιατρό για το σπίτι της.
Δύο βήματα προς τη διαφάνεια
Στην κατεύθυνση του νοικοκυρέματος του χάους που επικρατεί στον χώρο, το υπουργείο Υγείας και η διοίκηση του υπεύθυνου μέχρι στιγμής για τα συνέδρια ΕΟΦ έχουν κάνει κάποια βήματα κι έχουν σχεδιάσει τα επόμενα.
Μέχρι πρόσφατα οι αιτήσεις για έγκριση συνεδρίων των ιατρικών εταιρειών προς τον ΕΟΦ κατετίθεντο χειρόγραφα, εγκρίνονταν ή δεν εγκρίνονταν, πραγματοποιούνταν, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν δημοσιοποιούνταν τίποτα από την όλη διαδικασία. Αυτό λύθηκε.
«Μέχρι στιγμής έχει επιτευχθεί τα αιτήματα να κατατίθενται ηλεκτρονικά στον ΕΟΦ και να δημοσιοποιούνται. Δώσαμε μάχη με την ιατρική κοινότητα η οποία είτε παρουσίαζε αμφιβολίες ή ήταν αντίθετη», εξηγεί η κ. Αντωνίου, πρόεδρος του ΕΟΦ.
Το δεύτερο βήμα που αναμένεται είναι η έκδοση υπουργικής απόφασης η οποία θα ορίζει το θεσμικό πλαίσιο ώστε να εξυγιανθεί το τοπίο που αφορά τη συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση των γιατρών στη χώρα μας, όπως μας λέει ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Υγείας, Γιώργος Γιαννόπουλος.
«Το τοπίο της συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης των γιατρών στη χώρα μας είναι αδιαφανές καθώς στηρίζεται στην απευθείας επαφή των φαρμακευτικών εταιρειών με τον γιατρό ή με την ιατρική εταιρεία. Αυτό πρέπει να αλλάξει».
Στην κατεύθυνση αυτή, μας λέει, «θα πιστοποιηθούν μόνο οι εταιρείες κορμού, δηλαδή 45 από ένα σύνολο περίπου 1.300 που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, οι οποίες εκπροσωπούν τις ειδικότητες και τις εξειδικεύσεις, ενώ η αρμοδιότητα φεύγει από τον ΕΟΦ και πηγαίνει στο Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ)».
ΠΗΓΗ: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου