Έρευνα: Σταύρος Τσίπρας
Δικηγόρος
Δικηγόρος
Τ.Χ.Σ. : ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ, ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΗ ΜΕ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΗΜΑ
Η στήριξη του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα ιδίως από το 2007 και μετά έχει υλοποιηθεί με σειρά νόμων, με διάφορους τρόπους και με διαφορετικής φύσεως μέσα. Ένας από τους βασικότερους είναι οι λεγόμενες ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών. Ουσιαστικό ρόλο σε αυτό έχει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας –ΤΧΣ («Hellenic Financial Stability Fund»,HFSF) που ιδρύθηκε κατ’ επιταγή του πρώτου μνημονίου (νόμος 3845/2010) και αποτελούσε δέσμευση της τότε κυβέρνησης σε συμφωνία με τους δανειστές της Ελλάδος (βλέπε και Έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής του νόμου 3864/2010).
Το κεφάλαιο που προαναφέρθηκε όπως ρητά αναφέρεται δύναται να καλύπτεται (θα κατατεθεί) σταδιακά από το Ελληνικό Δημόσιο, (με ανάλογες επιπτώσεις στο δημόσιο χρέος). Ο δανεισμός δια νόμου και η παροχή όλων αυτών των δισεκατομμυρίων κατευθύνεται προς την ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας των πιστωτικών ιδρυμάτων. Οι νόμοι αυτοί παρέχουν ένα ανώτατο ποσοτικό όριο.
Η τελευταία πάντως αξιολόγηση (stess test) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας των λεγόμενων 4 συστημικών ελληνικών τραπεζών είχε ως αποτέλεσμα την διαπίστωση 14,4 δις ευρώ κεφαλαιακού ελλείμματος στις 4 ελληνικές τράπεζες:
- Alpha Bank (2,74 δις ευρώ)
- Eurobank (2,12 δις ευρώ)
- Εθνική Τράπεζα (4,60 δις ευρώ)
- Τράπεζα Πειραιώς (4,93 δις ευρώ)
Πρόσφατα υπήρξαν τροποποιήσεις στον ιδρυτικό νόμο του ΤΧΣ. Συγκεκριμένα αυτό έγινε με τη δημοσίευση στις 1 Νοεμβρίου του 2015 του νόμου 4340 με τίτλο: «Για το πλαίσιο ανακεφαλαιοποίησης των πιστωτικών ιδρυμάτων και άλλες διατάξεις του Υπουργείου Οικονομικών». Σύμφωνα με το νόμο αυτό (σελίδα του ΦΕΚ 1415) το ΤΧΣ συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις του, που απορρέουν από ή συνδέονται (νόμος
=> με την Κύρια Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης (Master Financial Facility Agreement) της 15.3.2012, προσχέδιο της οποίας κυρώθηκε με το νόμο 4060/2012 και
=> τη Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης (Financial Facility Agreement) της 19.8.2015, το σχέδιο της οποίας κυρώθηκε με το νόμο 4336 της 14-8-2015.
Σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο του ΤΧΣ (όπως τροποποιήθηκε με το νόμο 4340/2015) τα κεφάλαια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας προέρχονται:
α) Από πόρους που αντλούνται στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δυνάμει του νόμου 3845/2010 και δυνάμει της Κύριας Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης της 15.3.2012.
β) Από πόρους που αντλούνται δυνάμει της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης της 19.8.2015, όπως κάθε φορά ισχύει, και καταβάλλονται στο Ταμείο από το Ελληνικό Δημόσιο.
Από τα παραπάνω προκύπτει η στενή σχέση μεταξύ των μνημονίων διαχρονικά (2010-2015) και των ανακεφαλαιοποιήσεων των τραπεζών.
Ως πιστωτικά ιδρύματα που ανακεφαλαιοποιούνται νοούνται:
- η επιχείρηση της οποίας η δραστηριότητα συνίσταται στην αποδοχή από το κοινό καταθέσεων ή άλλων επιστρεπτέων κεφαλαίων και στη χορήγηση πιστώσεων για ίδιο λογαριασμό [Κανονισμός (ΕΕ) 575/2013, νόμος 4340/2015]
- συμπεριλαμβανομένων των συνεταιριστικών τραπεζών (η πρόβλεψη αυτή προστέθηκε με το νόμο 4340/2015),
- συμπεριλαμβανομένων των υποκαταστημάτων αυτών που λειτουργούν στην αλλοδαπή,
- καθώς και των θυγατρικών αλλοδαπών πιστωτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν στην Ελλάδα.
Τα βασικά χαρακτηριστικά του ΤΧΣ είναι (ενδεικτικά) :
– Το Ταμείο έχει έδρα την Αθήνα και διάρκεια μέχρι και την 30ή Ιουνίου 2020 µε δυνατότητα περαιτέρω παράτασης µε απόφαση του Υπουργού Οικονοµικών.
– Σύμφωνα με τον ιδρυτικό του νόμο (3864/2010) δεν ανήκει στο Δημόσιο τομέα, ούτε στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και διαθέτει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια.
– Ο αμιγώς ιδιωτικός χαρακτήρας του Ταμείου μάλιστα δεν αναιρείται, ούτε από την κάλυψη του συνόλου του κεφαλαίου του από το Ελληνικό Δημόσιο (άρθρο 1, Ν. 3864/2010). Μάλιστα με το λεγόμενο 3 μνημόνιο (νόμος 4336/2015) υπάρχει δέσμευση για ιδιωτική διαχείριση τραπεζών που ανακεφαλαιοποιήθηκαν. Η πρόβλεψη περί διατήρησης της ιδιωτικής διαχείρισης των τραπεζών υπήρχε και στη λεγόμενη πρόταση Juncker που τέθηκε στο δημοψήφισμα τον Ιούλιο του 2015. Συγκεκριμένα στο κεφάλαιο τις πρότασης των δανειστών που τέθηκε στο δημοψήφισμα στο κεφάλαιο με τον τίτλο«Διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας» υπήρχε ρητή αναφορά ότι η ιδιωτική διοίκηση των τραπεζών θα γίνει σεβαστή (σελ. 19) και ότι η στρατηγική μέσω της νομοθεσίας θα κατατείνει να επιστρέψουν οι τράπεζες σε καθεστώς πλήρους ιδιωτικής ιδιοκτησίας (σελ. 20).
– Σκοπός του Ταμείου όπως αναφέρει ο νόμος 4340/2015 είναι η συνεισφορά στη διατήρηση της σταθερότητας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, προς χάριν του δημοσίου συμφέροντος.
– Το Ταμείο απολαμβάνει φορολογικές απαλλαγές και συγκεκριμένα όλων των διοικητικών, οικονομικών και δικαστικών ατελειών του Δημοσίου, απαλλασσόμενο από την καταβολή άμεσων ή έμμεσων φόρων, εισφορών υπέρ τρίτων και τελών οποιασδήποτε φύσης, εξαιρουμένου του Φ.Π.Α. (άρθρο 15, νόμου 3864/2010).
– Ως όργανα Διοίκησης του Ταμείου ορίζονται το Γενικό Συμβούλιο και η Εκτελεστική Επιτροπή.
– Τα μέλη του Γενικού Συμβουλίου, της Εκτελεστικής Επιτροπής και το προσωπικό του Ταμείου δεν έχουν αστική ευθύνη έναντι τρίτων για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους,παρά μόνο για βαρεία αμέλεια και δόλο. (νόμος 4340/2015, σελίδα του ΦΕΚ 1428). Τα μέλη του Γενικού Συμβουλίου και της Εκτελεστικής Επιτροπής επιλέγονται, ύστερα από δημόσια πρόσκληση ενδιαφέροντος, από Επιτροπή Επιλογής, η οποία συστήνεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.
– Τα μέλη της Επιτροπής Επιλογής δεν έχουν αστική ευθύνη έναντι τρίτων για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, εκτός από περιπτώσεις δόλου ή βαριάς αμέλειας (νόμος 4340/2015, σελίδα του ΦΕΚ 1420). Η Επιτροπή Επιλογής αποτελείται από έξι (6) ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες. Εκ των οποίων τρεις (3), συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου, υποδεικνύονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας αντίστοιχα, δύο (2) από τον Υπουργό Οικονομικών και ένας (1) από την Τράπεζα της Ελλάδος. Προεπιλεγεί (και αξιολογεί ετησίως) τα μέλη του Γενικού Συμβουλίου και της Εκτελεστικής Επιτροπής, προτείνει την αμοιβή τους, καθώς και τους λοιπούς όρους εργασίας τους (ομοίως σελίδα του ΦΕΚ 1420).
– Ο κομβικός ρόλος της Τράπεζας της Ελλάδος και της ΕΚΤ στα πλαίσια του SSM.
Στο θέμα των ανακεφαλαιοποιήσεων των τραπεζών και στο ΤΧΣ θα επανέλθουμε μελλοντικά.
Σχετικά (ενδεικτικά) :
- Κανονισμός (ΕΕ) του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και του συμβούλιου 575/2013
- Νόμος 3845/2010 (μνημόνιο 1). Μπορείτε να κατεβάσετε το νόμο πατώντας εδώ Νόμος 3845/2010
- Νόμος 3864/2010 (Ίδρυση Ελληνικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας). Μπορείτε να κατεβάσετε το νόμο πατώντας εδώ Νόμος 3864/2010
- Έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής επί του νόμου 3864/2010
- Νόμος 4063/2012 (ESM). Μπορείτε να κατεβάσετε το νόμο πατώντας εδώ Νόμος 4063/2012
- Νόμος 4079/2012. Μπορείτε να κατεβάσετε το νόμο πατώντας εδώ Νόμος 4079/2012. Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΦΕΚ Α 94/19 Απριλίου 2012). Μπορείτε να κατεβάσετε το ΦΕΚ πατώντας εδώ ΦΕΚ Α 94/2012
- Νόμος 4099/2012, άρθρο 164 παράγραφος 5. Μπορείτε να κατεβάσετε το νόμο πατώντας εδώ Νόμος 4099/2012
- Νόμος 4336/2015 (μνημόνιο 3). Μπορείτε να κατεβάσετε το νόμο πατώντας εδώ Νόμος 4336/2015
- Νόμος 4340/2015. Μπορείτε να κατεβάσετε το νόμο πατώντας εδώ Νόμος 4340/2015
- Μνημόνιο 3 : Δέσμευση για ιδιωτική διαχείριση τραπεζών που ανακεφαλαιοποιήθηκαν
- Μνημόνιο 3 και ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών
- Αποτελέσματα αξιολόγησης των 4 ελληνικών τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
- Ιστοσελίδα Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας
Πηγή: http://fekyou.info/post/751
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου