Συνθήκες της ΕΕ
Θεμέλιο
της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι το κράτος δικαίου.
Αυτό
σημαίνει ότι όλες οι ενέργειες της ΕΕ βασίζονται στις Συνθήκες, τις οποίες όλα
τα κράτη μέλη της Ένωσης ενέκριναν εκούσια και δημοκρατικά.
Για
παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορεί να προτείνει νομοθετικές ρυθμίσεις
σε έναν τομέα πολιτικής που δεν αναφέρεται στις Συνθήκες.
Οι
Συνθήκες είναι δεσμευτικές συμφωνίες μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
Ορίζουν
τους στόχους της ΕΕ, τους κανόνες που διέπουν τα θεσμικά της όργανα, τον τρόπο
λήψης των αποφάσεων και τη σχέση της ΕΕ με τα κράτη μέλη της.
Ενίοτε,
οι Συνθήκες τροποποιούνται, ώστε η ΕΕ να γίνεται πιο αποτελεσματική και
διαφανής, να προετοιμάζεται καλύτερα για τα νέα κράτη μέλη και να εισάγει νέες
μορφές συνεργασίας, όπως η καθιέρωση του κοινού νομίσματος.
Με
βάση τις Συνθήκες, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ μπορούν να εκδίδουν νομοθετικές
πράξεις, τις οποίες στη συνέχεια εφαρμόζουν τα κράτη μέλη.
Τα
πλήρη κείμενα των Συνθηκών, των νομοθετικών πράξεων, της νομολογίας και των
νομοθετικών προτάσεων είναι διαθέσιμα στη βάση δεδομένων του ευρωπαϊκού δικαίου EUR-Lex .
Οι κυριότερες Συνθήκες είναι:
Συνθήκη της Λισαβόνας
Υπεγράφη στις 13 Δεκεμβρίου 2007.
Τέθηκε
σε ισχύ την 1η Δεκεμβρίου 2009.
Σκοπός : να γίνει η ΕΕ πιο δημοκρατική, πιο αποτελεσματική
και πιο ικανή να αντιμετωπίζει "με μία φωνή" παγκόσμια προβλήματα,
όπως η κλιματική αλλαγή.
Κυριότερες
αλλαγές : πιο ισχυρό Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
αλλαγή των διαδικασιών ψηφοφορίας στο Συμβούλιο, πρωτοβουλία των πολιτών ,
μόνιμος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, νέος Ύπατος Εκπρόσωπος για Θέματα
Εξωτερικής Πολιτικής, νέο διπλωματικό σώμα της ΕΕ.
Η Συνθήκη της Λισαβόνας αποσαφηνίζει
ποιες εξουσίες:
·
ανήκουν στην ΕΕ
·
ανήκουν στα κράτη μέλη της ΕΕ
·
είναι κοινές για την ΕΕ και τα κράτη
μέλη της.
Η Συνθήκη για τη θέσπιση
Συντάγματος της Ευρώπης 
(5 MB) 
(2004)
– η οποία είχε παρόμοιους στόχους με τη Συνθήκη της Λισαβόνας – υπεγράφη αλλά
δεν επικυρώθηκε ποτέ.
(5 MB) (2004)
– η οποία είχε παρόμοιους στόχους με τη Συνθήκη της Λισαβόνας – υπεγράφη αλλά
δεν επικυρώθηκε ποτέ.
Συνθήκη της Νίκαιας
Υπεγράφη στις 26 Φεβρουαρίου 2001.
Τέθηκε
σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου 2003.
Σκοπός : μεταρρύθμιση των θεσμικών οργάνων, ώστε να μπορέσει
η ΕΕ να λειτουργεί αποτελεσματικά μετά την αύξηση των κρατών μελών της σε 25.
Κυριότερες
αλλαγές : μέθοδοι τροποποίησης της σύνθεσης της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επανακαθορισμός του συστήματος ψηφοφορίας στο
Συμβούλιο.
Συνθήκη του Άμστερνταμ
Υπεγράφη στις 2 Οκτωβρίου 1997.
Τέθηκε
σε ισχύ την 1η Μαΐου 1999.
Σκοπός : μεταρρύθμιση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ εν όψει της
προσχώρησης νέων κρατών μελών στην Ένωση.
Κυριότερες
αλλαγές : τροποποίηση, νέα αρίθμηση και
ενοποίηση των Συνθηκών ΕΕ και ΕΟΚ. Μεγαλύτερη διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων
(εκτενέστερη χρήση της διαδικασίας συναπόφασης).
Συνθήκη για την
Ευρωπαϊκή Ένωση - Συνθήκη του Μάαστριχτ
Υπεγράφη στις 7 Φεβρουαρίου 1992.
Τέθηκε
σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου 1993.
Σκοπός : προετοιμασία της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης και
εισαγωγή ορισμένων στοιχείων μιας πολιτικής ένωσης (ιθαγένεια, κοινή πολιτική
εξωτερικών και εσωτερικών υποθέσεων).
Κυριότερες
αλλαγές : ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και
θέσπιση της διαδικασίας συναπόφασης που ενισχύει τον ρόλο του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου στη λήψη των αποφάσεων. Νέες μορφές συνεργασίας μεταξύ των
κυβερνήσεων της ΕΕ, π.χ. στους τομείς της άμυνας, της δικαιοσύνης και των
εσωτερικών υποθέσεων.
Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη
Υπεγράφη στις 17 Φεβρουαρίου 1986 (Λουξεμβούργο) / 28
Φεβρουαρίου 1986 (Χάγη).
Τέθηκε
σε ισχύ την 1 Ιουλίου 1987.
Σκοπός : μεταρρύθμιση των θεσμικών οργάνων εν όψει της
προσχώρησης της Πορτογαλίας και της Ισπανίας και επίσπευση της διαδικασίας
λήψης αποφάσεων εν όψει της ενιαίας αγοράς.
Κυριότερες
αλλαγές : επέκταση της ψηφοφορίας με ειδική
πλειοψηφία στο Συμβούλιο (πράγμα που σημαίνει ότι είναι πιο δύσκολο για μία
χώρα να θέσει βέτο σε προτεινόμενη νομοθετική πράξη), θέσπιση διαδικασιών
συνεργασίας και σύμφωνης γνώμης που ενισχύουν τον ρόλο του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου.
Συνθήκη Συγχωνεύσεως -
Συνθήκη των Βρυξελλών
Υπεγράφη στις 8 Απριλίου 1965.
Τέθηκε
σε ισχύ την 1η Ιουλίου 1967.
Σκοπός : να εξορθολογιστεί η λειτουργία των ευρωπαϊκών
θεσμικών οργάνων.
Κυριότερες
αλλαγές : δημιουργία μιας ενιαίας Επιτροπής και
ενός ενιαίου Συμβουλίου και για τις τρεις -την εποχή εκείνη- Ευρωπαϊκές
Κοινότητες (ΕΟΚ, Ευρατόμ, ΕΚΑΧ). Καταργήθηκε με τη Συνθήκη του Άμστερνταμ.
Συνθήκες της Ρώμης -
Συνθήκες ΕΟΚ και EURATOM
Υπεγράφη σαν στις 25 Μαρτίου 1957.
Τέθηκαν
σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 1958.
Σκοπός : ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ)
και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (Euratom).
Κυριότερες
αλλαγές : επέκταση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης,
ώστε να συμπεριλαμβάνει και γενική οικονομική συνεργασία.
Συνθήκη περί ιδρύσεως της
Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας
Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας(616 kB)
Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας
(616 kB)
Συνθήκη για την ίδρυση
της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα
Υπεγράφη στις 18 Απριλίου 1951.
Τέθηκε
σε ισχύ στις 23 Ιουλίου 1952.
Έπαυσε
να ισχύει στις 23 Ιουλίου 2002.
Σκοπός : η δημιουργία αλληλεξαρτήσεων στον κλάδο του άνθρακα
και του χάλυβα, έτσι ώστε να μην μπορεί μία χώρα να κινητοποιεί τις ένοπλες
δυνάμεις της χωρίς να το γνωρίζουν οι υπόλοιπες χώρες. Με αυτόν τον τρόπο
καλλιεργήθηκε κλίμα εμπιστοσύνης και εκτονώθηκαν οι εντάσεις μετά τον Δεύτερο
Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Συνθήκη ΕΚΑΧ έπαυσε να ισχύει το 2002.
Κάθε φορά που προσχωρούν νέες χώρες στην
ΕΕ, τροποποιούνται οι ιδρυτικές Συνθήκες:
·
1973 (Δανία, Ιρλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο)
·
1981 (Ελλάδα)
·
1986 (Ισπανία, Πορτογαλία)
·
1995 (Αυστρία, Φινλανδία, Σουηδία)
·
2004 (Τσεχική Δημοκρατία, Κύπρος,
Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία)
·
2007 (Βουλγαρία, Ρουμανία)
·
2013 (Κροατία).
Πηγή: http://europa.eu/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου